‘Gemeenten verhalen minder kosten op projectontwikkelaars’

Gemeenten verhalen bij woningbouwontwikkelingen minder kosten voor de aanleg van voorzieningen (zoals wegen, groen of riolering) dan drie jaar geleden. Waar zo’n 30% van de gemeenten drie jaar geleden tot € 5000 aan kosten verhaalden per woning, is dit nu ruim 60%. Voorheen lag dit bedrag hoger.

Het kostenverhaal is net als drie jaar geleden onvolledig. Het is een van de opvallende resultaten uit het onderzoek ‘Kostenverhaal in anterieure overeenkomst bij woningbouw 2023’ van ruimtelijk-economisch adviesbureau Stec Groep en Radboud Universiteit. Het resultaat valt samen met een periode waarin de financiële haalbaarheid van woningbouwontwikkelingen onder druk staat.

Verplichting

Gemeenten zijn verplicht om gemaakte kosten bij woningbouw door te rekenen aan projectontwikkelaars. In de meeste gevallen gaat dit via het afsluiten van een anterieure overeenkomst, waarin gemeente en ontwikkelaar een kostenbijdrage overeenkomen en ook niet-financiële zaken kunnen vastleggen. Levering van voorzieningen door de ontwikkelende partij (kostenverhaal in natura) en afspraken over het tijdvak van de ontwikkeling zijn hier voorbeelden van.

Het onderzoek van Stec Groep en Radboud Universiteit geeft inzicht in het kostenverhaal via de anterieure overeenkomst, waaronder de actuele omvang van het kostenverhaal en de mate waarin dit de gemaakte kosten dekt. Ook is er veel aandacht voor gemeentelijk kostenverhaalbeleid en de kenmerken van de bouwprogramma’s van de gemeenten. 60% van de gemeenten verhaalt minder dan € 5000 per woning.

Hoger in het westen

Ten opzichte van 2020 is er een stevige afname van het gemiddeld verhaalde bedrag. Een meerderheid van de gemeenten verhaalt tot € 5000 per woning: zo’n 60%. In 2020 was dit slechts 30%. Ruim 20% van de gemeenten verhaalt €5000 tot €10.000 en een kleine groep nog meer. Het kostenverhaal ligt wat hoger in het westen van Nederland, mogelijk als gevolg van hogere kosten voor investeringen in infrastructuur en een grotere capaciteit om aan effectief kostenverhaal te doen.