De ruimtelijke ordening in Nederland is in rap tempo complexer geworden, zelfs zonder Omgevingswet en uitspraken over stikstof. Tijd voor een manifest.
Door Wabe van Enk
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 8, 30 augustus 2019
In het voorjaar luidde René Buck van Buck Consultants International (BCI) de noodklok over wat hij noemde ‘ruimteclaims’, een toenemend aantal publieke en private partijen in bouw en vastgoed die steeds vaker met tegenstrijdige claims komen. Samen met ambtelijke werk- en adviesgroepen en PropertyNL maakte hij een inventarisatie.
Een dag voor oplossingen
We ontdekten snel dat we er met een inventarisatie niet zouden komen, en toen wisten we nog niet eens van de ramp van de stikstofuitspraak. BCI en PropertyNL besloten tot een praktijkdag voor de publieke en private sector, niet een vrijblijvende bijeenkomst, maar een dag voor oplossingen.
Minister Ollongren bleek al snel bereid het initiatief te steunen. Wetenschappers, beleidsbepalers van steden en provincies en de beslissers van de grote vastgoedbedrijven zegden toe.
Nu gaat het erom om op weg naar 3 oktober in de Jaarbeurs Utrecht ‘De Strijd om de Binnenstedelijke Ruimte’ in goede banen te leiden, zodat alle ‘stakeholders’ daarvan profiteren.
In willekeurige volgorde zijn er in Nederland veel ruimteclaims. Om woningnood te voorkomen moet de woningproductie worden opgevoerd. Dat kan niet alleen door bestaande binnenstedelijke gebieden te herontwikkelen, maar er zullen ook geschikte bouwlocaties voor moeten worden aangewezen. In hoeverre mogen die bouwlocaties concurreren met de groene claims op Nederland? De rood/groen-discussie heeft een nieuwe dimensie gekregen door de uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Dit programma ging er in grote lijnen vanuit dat partijen een vergunning konden krijgen voor de bouw bij een van de 160 natuurgebieden, als ze maatregelen zouden nemen om de stikstofuitstoot terug te dringen. De Raad draait het nu om: pas na implementatie van de maatregelen mag er worden gebouwd.
Schiphol en verkeersinfarcten
Deze uitspraak raakt ook de grote andere ruimteclaim in Nederland, die van de mobiliteit. Nederland scoort internationaal met ‘connectivity’, maar om dat op peil te houden zijn veel investeringen nodig. Investeringen ook in ruimte, die vaak andere belangen treffen. Denk aan de oplaaiende discussies over vliegbewegingen met het overvolle Schiphol, de knelpunten rond de bouw van luchthaven Lelystad en het vermijden van verkeersinfarcten, zoals de A27 bij Utrecht. Deze laatste valt direct in de invloedsfeer van de uitspraak van de Raad van State.
Het nieuwe congres zal zeker niet alleen gaan over geitenpaadjes voor bouwers en vastgoed om toch door te gaan. De bedoeling is met publiek–private voorbeelden te komen die navolging verdienen.
