Op de derde en laatste dag van de Provada reikt PropertyNL de felbegeerde jaarlijkse transformatieprijzen uit. Wie leverde de meeste woningen op door aanpassing van een bestaand gebouw? En welke vijf projecten dingen mee naar de juryprijs?
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 6, 9 juni 2023
Net als reguliere nieuwbouw zucht ook de transformatie van bestaand vastgoed naar woningen onder de prijsstijgingen, de opgelopen rente en de regelzucht op landelijk en lokaal niveau. Ontwikkelaars moesten in 2022 nadrukkelijk aan hun jasje worden getrokken voor de opgeleverde woningen door transformatie, en ook de aantallen bleken lager te liggen dan in voorgaande jaren, een feit dat eerder al bleek uit cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek. Toch kan ook dit jaar slechts één ontwikkelaar er vandoor gaan met de Re-Use Award 2023, de prijs voor grootste transformateur. De winnaar maken we bekend tijdens de Provada.
De lagere aantallen doen niets af aan de kwaliteit van de inzendingen voor de juryprijs. Bloed, zweet en tranen leverden een reeks fraaie transformaties op voor uiteenlopende doelgroepen, waarbij hergebruik van het bestaande aan de basis lag. Hoe duurzaam is dat?
Jury
De jury van de Re-Use Award 2023 bestond naast ondergetekende ook dit jaar weer uit Hilde Remøy, Jean Baptiste Benraad en Gerben van Dijk.
Hilde Remøy is universitair hoofddocent Vastgoedmanagement aan de TU Delft en geldt al jaren als dé expert voor de vraag hoe om te gaan met afgedankte kantoren en uitgerangeerde kantorenlocaties. In 2010 deed ze onderzoek naar het toekomstperspectief voor 100 op dat moment leegstaande kantoren in Amsterdam.
Jean Baptiste Benraad heeft als bouwkundige al tal van bekende transformaties achter zijn naam staan. Zo transformeerde zijn TransformatieTeam het Acta-gebouw, de voormalige tandartsfaculteit in Amsterdam, tot 460 studentenkamers. En als directeur studenten/jongerenhuisvesting bij Stadswonen in Rotterdam leidde hij de transformatie van het massieve voormalige monumentale belastingkantoor aan de Puntegaalstraat (‘Pluk me kaal’ in de volksmond) naar 213 studio’s voor afgestudeerden, om ze als jonge werkenden aan de stad te binden.
Met 14.500 volgers op Twitter is Gerben van Dijk misschien wel de meest invloedrijke ‘influencer’ in Nederland voor transformatie en herbestemming. Als burgerlid, een ondersteunde functie voor de eenmansfractie van de ChristenUnie (voorheen ChristenUnie–SGP-fractie), neemt hij deel aan de raadscommissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte. Daarnaast werkt hij als freelancer voor Boei, timmert hij aan de weg als fotograaf en doet hij losse klussen op het vlak van herbestemming.
Juryprijs
De jury wil de transformatie die het meeste toevoegt ook dit jaar weer belonen met een speciale juryprijs. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar het aantal woningen dat de herbestemming heeft opgeleverd, maar ook in hoeverre er echt sprake is van transformatie, of er gekeken is naar de inpassing van de nieuwe functie in bestaand gebied, voor welke doelgroepen er is gebouwd en of dat een beetje duurzaam is gebeurd.
De volgende vijf projecten dingen, in willekeurige volgorde, mee:
- De Meester van Haarlem. Transformatie door COD van de voormalige Ambachtsschool in Haarlem naar 178 woningen. De woningen zijn opgeleverd aan Bouwinvest Residential Fund.
- Vredeoord, Eindhoven. In opdracht van Holland Immo Group heeft Ten Brinke het voormalige Philipsgebouw VS in Eindhoven getransformeerd naar 166 appartementen.
- Vitro Rotterdam. Een leegstaand kantoorgebouw aan de Glashaven in Rotterdam is door Van Wijnen getransformeerd in opdracht van Accresco tot 87 studentenstudio’s. Ook zijn er drie extra woonlagen bovenop het gebouw geplaatst.
- Het Kwadrant, Maarssen. In opdracht van We Do Projects heeft Dura Vermeer Renovatie Midden West het oude kantoor van Fujitsu in Maarssen getransformeerd naar 260 studentenstudio's, waarbij in de plint ruimte is voor buurtfuncties.
- De Bunkertoren, Eindhoven. De BunkerToren is een gezamenlijke ontwikkeling van RED Company en Being. De monumentale Bunker van Huig Maaskant, is grondig gerenoveerd en uitgebreid met woontoren van 100 meter hoog met 210 koop- en huurwoningen. De huurwoningen zijn in het bezit van Pensioenfonds Rail&OV.
De Meester van Haarlem
De Meester van Haarlem betreft de transformatie door COD van de voormalige Ambachtsschool in Haarlem. Het monumentale hoofdgebouw van de school uit 1920 staat in de populaire Kleverparkbuurt. Het hoofdgebouw is uitgebreid met twee nieuwbouwvolumes naar ontwerp van architectenbureau Inbo, met een ondergrondse parkeergarage. De monumentale uitstraling van het pand is behouden gebleven. Het totale project omvat 178 appartementen, waarvan 59 appartementen in twee nieuwbouwvleugels. Van de huurwoningen vallen er 25 in de categorie middenhuur en 153 in de vrije sector. De woningen zijn opgeleverd aan het Bouwinvest Residential Fund. Bij het aanpassen/herstel van de gevel werd de eerste steen verplaatst. Daarachter kwam een tijdscapsule tevoorschijn, met daarin een document met vergulde letters en een handtekening van de minister van Onderwijs van destijds (1920). Tijdens een feestelijke bijeenkomst werden steen en capsule teruggeplaatst en werden er twee eigentijdse exemplaren naast gezet.
Vredeoord in Eindhoven
In opdracht van Holland Immo Group transformeerde Ten Brinke het voormalige Philipsgebouw VS in Eindhoven naar 166 huurappartementen. Uitgangspunt van de architect voor de transformatie was het behoud van het bestaande gebouw. Inpandig is het complex volledig tot het betoncasco gestript. Wel werden de gevelschil, bestaande trappenhuizen en liftschachten behouden. De bestaande hoofdentree werd ingericht als bijeenkomstfunctie (met onder andere een leeshoek, coffee corner, flexibele werkplekken en gym/fitnessruimte). De daktuin kreeg een upgrade naar gezamenlijke/collectieve binnentuin.
Vitro in Rotterdam
Van Wijnen transformeerde naar een ontwerp van Mei Architects een oud kantoorgebouw aan de Glashaven Rotterdam in opdracht van Accresco tot 87 studentenstudio’s. Ook zijn er drie extra woonlagen geplaatst boven op het kantoorgebouw, dat al een aantal jaren leeg stond. De studio’s hebben een oppervlakte van 25 en 34 m². De Glashaven is een gedempte haven in het centrum van Rotterdam en ligt tussen de Boompjeskade en Blaak. Het gevelontwerp van de nieuwe toevoeging is verbonden met de bestaande naoorlogse architectuur in het gebied. Zo past het vernieuwde pand straks goed in het bestaande straatbeeld.
Het Kwadrant in Maarssen
Het Kwadrant in Maarssen is het oude kantoor van Fujitsu. In opdracht van We Do Projects transformeert Dura Vermeer Renovatie Midden West het gebouw naar 260 studentenstudio’s, waarbij in de plint ruimte is voor buurtfuncties. De bestaande vergaderruimten op de begane grond worden gebruikt als schaftruimte, kantoor en vergaderruimte. Op het terrein ontwikkelt de opdrachtgever ook nog twee nieuwbouwtorens, waardoor er uiteindelijk op de locatie een campus ontstaat met wel 1200 wooneenheden. Holland2Stay is de beheerder.
De Bunkertoren in Eindhoven
De BunkerToren is een gezamenlijke ontwikkeling van RED Company en Being. De monumentale Bunker naar een ontwerp van Huig Maaskant, decennialang een levendig studentencentrum in Eindhoven, is grondig gerenoveerd. Ruim 3000 m² van de originele Bunker is behouden. Het beton dat gesloopt is, is opnieuw gebruikt. De Bunker is ook volledig verbeterd op het gebied van installaties en isolatie. Door een toren van 100 meter te realiseren werd voldoende waarde gecreëerd om renovatie mogelijk te maken en heeft de historische plek een nieuwe bestemming gekregen. De toren telt 210 koop- en huurwoningen. De huurwoningen zijn in het bezit van Pensioenfonds Rail&OV.
De winnaars van de Re-Use Award worden op donderdag 15 juni tijdens de Provada bekendgemaakt op het podium van PropertyNL.
