Een levendige stadscampus waar je kunt wonen, werken en recreëren. Dat beeld moet Aldo van Eyck in gedachten hebben gehad toen hij in 1992 Tripolis ontwierp. In een nieuw jasje van zijn leerling Winy Maas moet die droom 30 jaar na dato alsnog werkelijkheid worden.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 10, 28 oktober 2022
Een select gezelschap van vastgoed- en architectuurjournalisten kreeg onlangs aan de hand van architect Winy Maas een sneak peak door Tripolis 200 en 300, twee van de drie kantoorclusters die grootschalig worden gerenoveerd en vernieuwd. In zijn geheel moet Tripolis-Park, gelegen langs de A10 aan de overkant van de voormalige kruimeldief van ING, een bruisende stadscampus worden.
‘We zien het gebouw langzaam herrijzen tot iets heel moois’, vertelt Sjoerd Lycklama, partner binnen ontwikkelaar Flow Development. Na de oplevering van het oorspronkelijke complex in 1994 leidde het een kommervol bestaan tot de koop door Flow en vermogensbeheerder Blackstone in 2017. Het concept, waarbij ontmoeting centraal stond, wat zich onder meer vertaalde in flexibele kantoorvertrekken, slingerende paadjes, luchtbruggetjes en paviljoentjes, sloeg maar matig aan bij de kantoorgebruikers.
Potentie
Hoewel het complex in de loop der tijd voorname huurders als Vedior, de gemeente Amsterdam en Nikon aan zich wist binden, stond het ook voor een belangrijk deel leeg. De gevels, opgetrokken uit Iroko-hout, graniet en aluminium, begonnen al aardig flets te worden, vertelt Lycklama. ‘Het gebouw had niet de beste naam, ook niet bij kantoorgebruikers. Maar de potentie was er volgens ons en Blackstone wel degelijk. Er is zeker in Amsterdam ruimte voor een high-performance office campus met liefst 10.000 m² landscaping daar omheen. Relatief jonge tech-bedrijven en scale-ups willen graag in zo’n omgeving zitten om talent aan zich te binden.’
Uiteindelijk moet er aan de rand van de stadionpleinbuurt in een campusachtige omgeving een werkomgeving ontstaan waar je volgens Lycklama ‘op vrijdag fitter uitstapt dan je er maandag inkwam’. Al voor de oplevering van het complex, die eind dit jaar of begin volgend jaar is voorzien, is Tripolis-Park als groene en gezonde werkomgeving beloond met de hoogste labels voor duurzaamheid en gezondheid, respectievelijk Breeam-NL Outstanding en Well Platinum.
Caroline Hill, managing director and head of ESG bij Blackstone, vertelt dat het voor de vermogensbeheerder een topprioriteit is om te investeren in geavanceerde, duurzame kantoren die bijdragen aan een gezonde werkomgeving, zoals Tripolis-Park. ‘Wij geloven dat ESG-principes cruciaal zijn voor de ontwikkeling van sterke, veerkrachtige bedrijven en panden die op lange termijn waarde kunnen opleveren voor onze investeerders en de gemeenschappen waarin we actief zijn. We zijn ongelooflijk trots op Tripolis-Park.’
Stoeien met erfgenamen
Het was wel even stoeien met de erfgenamen van Aldo van Eyck (1918–1999) en diens vrouw Hannie (1918–2018, ook architect). Het plan om over de bestaande gebouwen 200 en 300 – die grenzen aan de A10 – een 150 meter lang glazen kantoor te bouwen stuitte aanvankelijk op aardig wat weerstand. Toren 100 heeft in de plannen een woonbestemming, maar of en wanneer dit gaat gebeuren is nog niet duidelijk.
‘Dat Tripolis in 2019 mede door die discussie werd uitgeroepen tot een gemeentelijk monument schiep alleen maar duidelijkheid’, vertelt Winy Maas, verantwoordelijk voor het ontwerp van het nieuwe Tripolis. ‘Aldo van Eyck was als vertegenwoordiger van het structuralisme een van mijn leermeesters. Tripolis is een zijn bekendste werken, naast ruimtevaartcentrum Estec in Noordwijk en de Algemene Rekenkamer in Den Haag. De insteek is altijd geweest om zijn filosofie van het kantoor als ontmoetingsplek te versterken en zichtbaar te houden. Daar hebben we intensieve maar goede gesprekken over gevoerd, onder meer met architect Julyan Wickham, schoonzoon van Aldo en Hannie, maar ook met Herman Hertzberger. Ook hij laat een waardevol stuk structuralisme achter, het Centraal Beheer-gebouw in Apeldoorn.’
Structuur versterkt
Uit de rondgang aan de hand van Maas blijkt dat de flexibele, open en speelse structuur die van Eyck beoogde in de nieuwe opzet eerder is versterkt dan afgezwakt. De iconische vormen en buitengevels zijn volledig geïntegreerd in het nieuwe ontwerp, iets waar Maas ook in slaagde bij de grootschalige vernieuwing van het iconische warenhuis Part-Dieu in het Franse Lyon. In het geval van Tripolis-Park bestaat de pièce de résistance uit de glazen ‘landscraper’ van 11 verdiepingen die over de geschakelde en in hoogte oplopende torens 200 en 300 is heen gebouwd. De opbouw fungeert meteen als geluidswerend venster op de A10 en de bebouwing aan de andere kant van de Zuidas, maar biedt vanaf de andere kant een kijkje op contouren van het gemeentelijke monument.
Op de hoogste verdiepingen zijn de kenmerkende paviljoentjes – oorspronkelijk ontworpen en in gebruik al techniekruimte – leeg getrokken, klaar voor typische ‘ontmoetingsdingen’ als een vrijmibo of een vergadering. Rondom de paviljoentjes wordt toegankelijke buitenruimte gecreëerd met uitzicht op onder meer het Olympisch Stadion en het voormalige Burgerweeshuis, ook een erfenis van het structuralisme waar Van Eyck voor tekende en waar nu gebiedsontwikkelaar BPD in huist.
Duurzaamheid is een drijvende kracht achter de herontwikkeling en omvat onder meer opslag van thermische energie uit watervoerende lagen, 1100 m² zonnepanelen op het dak, circadiane LED-verlichting, EV-laders voor 40% van de parkeerplaatsen, een fietsenstalling en opvang van regenwater. Waar mogelijk zijn materialen hergebruikt. De daken van de bestaande gebouwen worden verbeterd met daktuinen en horeca, terwijl het dak van het extra gebouw een oppervlak biedt voor zonnepanelen.
Tripolis is in zijn nieuwe jasje verticaal gesplitst in twee delen. Het ene deel, goed voor 28.000 m², is al gehuurd door Uber. Advocatenkantoor De Brauw Blackstone Westbroek huurt het tweede deel, goed voor 19.000 m². Daarmee is het kantoorgebouw volledig verhuurd. De toekomst van Tripolis 100, niet betrokken bij de transformatie, is nog ongewis. Gesprekken zijn gaande met de gemeente over de functie van het gebouw.
Winy Maas
Winy Maas (1959) is met Jacob van Rijs en Nathalie de Vries naamgever van de Rotterdamse architectenfirma MRDV. Maas (1959) tekende in de Maasstad onder meer voor de Markthal en Depot Boijmans Van Beuningen en in Madrid voor woongebouw Mirador. Maas trad in 2007 in de voetsporen van zijn leermeester en is als hoogleraar Architectonisch en Stedenbouwkundig Ontwerpen verbonden aan de TU Delft.
