Het nieuwe woonbeleid van de gemeente Amsterdam om een groter aandeel woningen voor middeninkomens te gaan bouwen, zal niet leiden tot een wezenlijk betere toegang voor deze groep tot de Amsterdamse woningmarkt.
Het extra aanbod vanuit de nieuwbouw zal gepaard gaan met een duidelijke afname van de doorstroom naar duurdere segmenten, zodat er per saldo maar een bescheiden effect overblijft in termen van beschikbaar aanbod in het middensegment. Op termijn zal bovendien ook de doorstroming vanuit het nieuwe, gesubsidieerde middensegment gering zijn, wat de toegankelijkheid voor nieuwe groepen verder beperkt.
De effectiviteit van het beleid is daarmee gering, terwijl de vereiste subsidies omvangrijk zijn. Het beleid kost de Amsterdamse belastingbetaler structureel tenminste € 80 mln op jaarbasis. Dit concludeert het EIB in de zojuist verschenen studie ’Woningmarktbeleid in Amsterdam’. De studie is verricht op eigen initiatief en de resultaten zijn van belang voor afwegingen in diverse gemeenten rond beleid om een groter middensegment in de huursector te ontwikkelen.
Doorstroming achilleshiel
Het nieuwe woonbeleid gaat (sterker) sturen op het type woningaanbod bij de nieuwbouw. Vanaf 2019 wordt 40% van het aanbod sociale woningbouw, 40% van het aanbod moet in het middensegment plaatsvinden onder bijzondere voorwaarden en 20% van het aanbod mag in het dure, vrije segment worden aangeboden. Dit leidt tot gemiddeld 1.300 extra woningen per jaar in het middensegment, met name huurwoningen. Ook neemt het aantal te bouwen sociale huurwoningen toe met 325 per jaar. Hiertegenover staat een afname met 1.625 per jaar van het aantal woningen in het duurdere segment.
Op basis van ontwikkelingen in het recente verleden kan worden vastgesteld dat bijna 70% van de afname van het aantal te bouwen nieuwe dure woningen ten koste gaat van doorstroming binnen Amsterdam. Deze doorstroming komt direct al voor een groot deel voort uit de gereguleerde huursector en de vrije (midden)huursector.
Doorstroming binnen het dure segment gaat via verhuisketens bovendien uiteindelijk net zo goed ten koste van doorstroming vanuit minder dure segmenten. Naast de effecten op de doorstroming door het beperken van aanbod in het dure segment, zullen er in de toekomst ook negatieve effecten op de doorstroming zijn door het ontstaan van een gesubsidieerd middensegment. Huishoudens die in de binnenstad een relatief royale woning bemachtigen voor een lage prijs, zullen daar niet snel vertrekken, wat de doorstroming in de toekomst verder beperkt. Zo ontstaat een nieuwe groep scheefwoners.
Foto: op Oostenburgereiland worden middenhuurwoningen gebouwd die 40 tot 50 m² groot zijn.
