De vastgoedsector heeft de afgelopen jaren te maken gehad met aanzienlijke cyclische en structurele schokken en is tot nu toe veerkrachtig gebleken.
Dat zei Marc Roovers, divisiedirecteur Financiële Stabiliteit van De Nederlandsche Bank (DNB) tijdens de 17de editie van de Vastgoedlezing van de Amsterdam School of Real Estate (ASRE). ‘Geopolitieke spanningen kunnen deze veerkracht opnieuw testen, vooral in de logistieke en industriële marktsegmenten,’ voegde hj daaraan toe.
Roovers benadrukte het belang van de vastgoedbeleggingen voor de financiële stabiliteit van Nederland. Ondanks de veerkracht van de vastgoedsector waarschuwt hij voor de impact van geopolitieke spanningen en structurele aanpassingen in financiering en risicobeheer.
Een voorbeeld van een cyclische schok was bijvoorbeeld de snel oplopende inflatie na de Russische inval in Oekraïne. Een structurele schok is volgens Roovers klimaatverandering.
Roovers wijst erop dat banken sinds de financiële crisis van 2008 hun buffers aanzienlijk hebben versterkt. “Banken zijn nu beter gekapitaliseerd dan vijftien jaar geleden. Tijdens crises kunnen ze verliezen opvangen en krediet blijven verstrekken aan de economie en de vastgoedsector. Dat is essentieel voor financiële en macro-economische stabiliteit.”
Risico’s financiers
Tegelijkertijd speelt de niet-bancaire sector, waaronder pensioenfondsen, open-ended beleggingsfondsen en verzekeringsinstellingen, een steeds grotere rol in vastgoedfinanciering. DNB ziet hierin zowel kansen als nieuwe risico’s. De verbreding van financiering via beleggingsfondsen draagt bij aan de kapitaalmarktunie, maar vraagt ook om een consistent Europees macroprudentieel kader. Dat is nodig voor een gelijk speelveld en adequate risicobeheersing.
DNB verhoogde in 2023 de contracyclische kapitaalbuffer (CCyB) naar 2%, bedoeld om de weerbaarheid van banken tegen cyclische risico’s te vergroten. Roovers: ‘Deze buffer zorgt ervoor dat banken schokken kunnen opvangen zonder de kredietverlening stil te zetten. We kunnen hem in slechte tijden juist loslaten om ruimte te creëren.’
Prijsindex commercieel vastgoed
Daarnaast benadrukt hij het belang van transparantie voor marktstabiliteit. ‘DNB heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van een prijsindex voor commercieel vastgoed. Die index bevordert markttransparantie en helpt om waarderingsonzekerheid te verminderen – cruciaal voor investeerders.’
Volgens Roovers zijn klimaatverandering en economische fragmentatie structurele factoren die de komende jaren een steeds grotere rol spelen. ‘De gebouwde omgeving staat voor een grote transitie. Vastgoed dat niet voldoet aan duurzame eisen loopt risico’s, maar de transitie biedt ook kansen voor verantwoord investeren.’ Hij wijst daarnaast op de gevolgen van handelsspanningen: ‘Een lagere internationale handel raakt ook de vastgoedsector. Logistiek en industrie zijn daar bijvoorbeeld aan blootgesteld.’
