Het bevriezen van de woninghuren voor een jaar, zoals voorgesteld door Tweede Kamerlid Habtamu de Hoop, kost € 26 mrd aan investeringscapaciteit en houdt in dat 90.000 woningen niet kunnen worden gebouwd.
Dat stelt vereniging van woningcorporaties Aedes. De Hoop (GroenLinks-PvdA) wil dat de woninghuren vanaf 1 juli 2025 tot 1 juli 2026 gelijk blijven. Het bevriezen van de huren van woningcorporaties heeft naar inzicht van Ades echter grote gevolgen voor huurders en woningzoekenden, omdat investeringen in nieuwbouw en verduurzaming dan stilvallen. Ook afspraken in de voorjaarsnota om in 2026 huurverhogingen te beperken of te bevriezen, zouden desastreus zijn voor de afspraken en ambities die corporaties hebben om nieuwe woningen te bouwen en te verduurzamen.
De Afdeling advisering van de Raad van State gaf vorige week al een negatief advies over het wetsvoorstel van De Hoop. Ze wees onder meer op de verstrekkende gevolgen voor de investeringsmogelijkheden van woningcorporaties en andere verhuurders, alsmede het gebrek aan tijd om op de huurbevriezing te anticiperen.
‘Als één van deze plannen doorgaat, kunnen de Nationale Prestatieafspraken (NPA) die we met het kabinet maakten over onze investeringen de prullenbak in’, zegt Aedes-voorzitter Liesbeth Spies. ‘Het is funest voor het vertrouwen dat corporaties hadden om samen met het Rijk, overheden en marktpartijen meer woningen te bouwen en te verduurzamen. Ik snap dat lagere huren sympathiek klinkt, maar het heeft een schaduwzijde.’
In de vrieskou
Zonder huurverhoging in 2026 verdampt volgens Spies tot 2030 € 26 mrd aan investeringscapaciteit. ‘Dit betekent dat de nieuwbouw van 90.000 huurwoningen of de isolatie van 750.000 bestaande woningen niet doorgaan. Deze plannen laten huurders én woningzoekenden in de vrieskou staan. In de NPA hebben we juist zorgvuldig gezocht naar een evenwicht tussen betaalbare huren en de ruimte om te investeren voor toekomstige huurders. Met een gematigde huurstijging kunnen corporaties doorgaan met leningen afsluiten voor de noodzakelijke volkshuisvestelijke investeringen.’
Liesbeth Spies spreekt van inkomenspolitiek over de rug van corporaties. ‘Het is het paard achter de wagen spannen omdat een huurbevriezing desastreus is voor de broodnodige investeringen. Terwijl de voordelen voor huurders maar zeer beperkt zijn.’
Beperkte koopkrachtverbetering
Huurbevriezing levert volgens Spies slechts een beperkte koopkrachtverbetering op voor huurders omdat hun huurtoeslag meteen lager wordt. ‘Het grootste deel van de huurbevriezing zou zo terugvloeien naar de staatskas. ‘Het is ook ondoelmatig omdat het invloed heeft op de huren van alle huurders, niet alleen van huurders die krap zitten. Het verhogen van de bijstand en minimumloon of de huurtoeslag voor lage inkomens is veel effectiever. En als verduurzamen en isoleren van woningen stilvalt, worden ook de energielasten van huurders niet verder verlaagd.’
Afspraken niets waard
Als het kabinet toch kiest voor een huurbevriezing, betekent dit dat afspraken met het Rijk niets waard blijken te zijn, benadrukt Spies. ‘De relatie tussen het Rijk en corporaties wordt dan flink beschadigd. Alleen volledige compensatie van corporaties, door het direct en volledig afschaffen van de winstbelasting, kan het stilvallen van de nieuwbouw afwenden. Hoe dan ook zal het eenzijdig opzeggen van de NPA negatief doorwerken bij het maken van toekomstige afspraken.’
Gerelateerde artikelen:
