Met angst en beven kijkt het vastgoed naar de impact van de crisis op het nieuwe kwartaal, maar 40% van het verwachte transactievolume blijft haalbaar. Dit blijkt uit onderzoek van PropertyEU in deel 15 over de Covid-crisis van de hoofdredacteur van PropertyNL, Wabe van Enk.
De dagelijkse nieuwsbrieven van PropertyNL en PropertyEU berichtten de afgelopen weken over miljarden aan deals, maar dat blijft volgens de markt niet zo. Een crisis levert steeds verrassingen op.
Iedereen verwacht dat uit het ophokken van zoveel mensen liefdesbaby’s komen, maar wie had voorspeld dat de 89-jarige oud-F1-baas Bernie Ecclestone de primeur zou krijgen? Serieuzer is dat iedereen rechtszaken verwacht van verhuurders tegen niet-betalende huurders, maar niemand zou voorspeld hebben dat AS Watson in Nederland de primeur zou krijgen. AS Watson is de eigenaar van Kruidvat, jaar-in-jaar-uit een van de best geleide retailers én als drogisterijketen een van de minst getroffen retailers.
Iedereen verwachtte een lockdown van transacties, maar wie de afgelopen weken turfde, zou niet denken dat het crisis is. Het kan natuurlijk echter ook zijn dat de crisis zo manifest is dat alle deals er op het laatste moment doorheen worden gedrukt. Stilte voor de storm.
PropertyEU-marktbarometer
Omdat we het niet weten, polsen we de markt. Vandaag aandacht voor de PropertyEU-marktbarometer. Binnenkort de verschillen met het onderzoek in Nederland.
De grootste respondentengroep (29%) denkt dat het transactievolume in Europa in het komende kwartaal 40–60% lager zal zijn dan voor de crisis werd verwacht. Een kleine minderheid van 11% verwacht een daling van 0–20%, 28% houdt rekening met een daling van 20–40%. Pessimistischer is de 23% die denkt dat er een nog sterkere daling zal zijn van 60–80%, en 9% voorziet zelfs een lockdown met 80–100% achteruitgang.
Voor het tweede onderzoek op rij beoordeelden de respondenten hoe bezorgd ze waren over de impact van het coronavirus op hun werk. De bezorgdheidsniveaus komen uit op een 7 op een schaal van 10. De antwoorden komen twee weken na een in veel landen ingevoerde lockdown.
Aan de andere kant beoordelen ze de mate waarin kansen voortvloeien uit de crisis als een 7 op een schaal van 10. De vastgoedsector bereidt zich al duidelijk voor op hoe het straks verder moet.
Het motivatieniveau is redelijk hoog, ook een 7, terwijl de overgrote meerderheid op afstand blijft werken. De meerderheid van de respondenten zei dat hun bedrijf fundamentele veranderingen in de bedrijfsvoering zal moeten aanbrengen.
Aangezien dit laatste onderzoek is gehouden na de nieuwste ontwikkelingen van afgelopen week, is het opvallend dat meer dan 83% positief is over de overheidsmaatregelen om de vastgoedsector te helpen.
Ongelijke lastenverdeling
De gevoelens over oneerlijke lastenverdeling bij huurders of verhuurders komen dus niet in het algemene onderzoek terug, maar wel bij de open vragen met suggesties voor overheidsmaatregelen om huurders/verhuurders binnen de verschillende EU-rechtsgebieden te helpen.
Een van de respondenten: ‘Waarom worden huiseigenaren vastgebonden en levend verbrand?’
Een ander: ‘Verhuurders moeten net zo beschermd worden als huurders.’
Weer een ander beklaagt zich: ‘Hoe dragen de banken bij aan de sector? Tot nu toe zijn het alleen de verhuurders.’ Dat laatste geldt dan weer niet voor Nederland, want de drie grootbanken hebben in de afgelopen week juist laten zien dat er veel maatwerk mogelijk is.
PropertyNL en PropertyEU komen binnenkort met een Europees onderzoek over dit thema.