Een ruime meerderheid van de Nederlandse bevolking steunt het plan om alle woonwijken aardgasvrij te maken, meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL).
Maar burgers zien betaalbaarheid en kostenverdeling als belangrijke pijnpunten. Als dit niet ondervangen wordt, vinden zij het beleid niet aanvaardbaar.
Ruim tweeduizend mensen kregen door het PBL variërende combinaties van opties voor aardgasvrij beleid voorgelegd met de vraag hoe legitiem ze die vonden. Een grote meerderheid van de burgers vindt het legitiem dát de overheid beleid maakt voor aardgasvrij verwarmen. 88 procent van de burgers wil minder afhankelijk worden van andere landen voor energie en 76 procent van de burgers vindt klimaatverandering een belangrijk probleem. Een ruime meerderheid denkt ook dat aardgasvrij maken bijdraagt aan deze doelen.
Burgers onderschrijven het belang van aardgasvrij verwarmen, maar hebben moeite met de concrete invulling van het beleid. Zo vinden veel burgers het belangrijk dat er rekening wordt gehouden met draagkracht, dat er niemand ‘door het ijs mag zakken’, dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Daarnaast willen mensen zekerheid dat aardgasvrij verwarmen niet te duur gaat worden en hebben mensen moeite met grote prijsverschillen tussen wijken. De burger verwacht dat de Rijksoverheid de regie heeft, de burger ontzorgt en de kosten rechtvaardig verdeelt. Burgers verwachten dat de kosten voor een collectieve voorziening als warmte collectief gedeeld worden, zoals dat het geval is bij veel infrastructuur. De zorgen van burgers over betaalbaarheid en kostenverdeling worden niet ondervangen door het huidige beleid en burgers verwachten niet dat dit in de toekomst goed wordt geregeld.
Publieke warmtenetten
De regie over de warmtetransitie is de afgelopen jaren bij gemeenten komen te liggen. Maar gemeenten hebben niet de middelen om de zorgen over kosten bij burgers weg te nemen. Dit vraagt om een grotere rol van de Rijksoverheid. Uit het onderzoek blijkt verder dat burgers moeite hebben met warmtenetten in handen van een commercieel bedrijf. Een warmtenet in publieke handen kan op meer acceptatie rekenen.
