Top-25 Architecten 2014: de ranglijst met profielen

"De lijst van meest productieve architecten in Nederland in 2014 omvat ongeveer evenveel commerciële kantoor- en winkelruimte als vorig jaar, totaal ongeveer 600.000 m². Wel is een verschuiving tussen de twee categorieën te zien.

Door Kees van der Hoeven
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 1, 30 januari 2015

Het gebouwde en gerenoveerde kantooroppervlak nam met 150.000 m² (nu 250.000 m²) sterk af, het opgeleverde winkeloppervlak bleef ongeveer gelijk (ruim 200.000 m²).
In de alweer voor de achtste maal samengestelde lijst valt de hoeveelheid bedrijfs-, c.q. logistieke distributieruimte op, die op een totaal uitkomt van ongeveer 150.000 m². Dat cijfer bevestigt de trend dat ons land nog steeds een aantrekkelijk doorvoerland is, getuige ook het enorme distributiecentrum voor Nippon Express op de Maasvlakte. Ook doen we met zijn allen steeds meer aankopen via internet en die pakjes moeten natuurlijk ergens vandaan komen.
Ten slotte is de herbestemming van leegstaande kantoren in 2014 eindelijk op stoom gekomen. Enkele grote voormalige kantoorgebouwen werden omgebouwd, vaak naar kleine woningen voor studenten of alleenstaanden. In Diemen wordt zelfs een gehele kantorenwijk opgekocht om er na sloop fasegewijs meer dan 3000 appartementen te realiseren. De lijst beperkt zich echter tot kantoren en winkels, zodat die ombouwoperatie niet is becijferd.

1 (22) Klunder Architecten, Rotterdam
www.klunderarchitecten.nl
78.650 m²
Het grootste oppervlak kwam ditmaal van het architectenbureau dat 35 jaar geleden werd opgericht door Henk Klunder, onder meer bekend van de eerste grote woontorens aan de Boompjes langs de Maas in Rotterdam. Het bureau wordt nu geleid door Cor Berg, Sjoerd Berghuis en Rien de Ruiter. Een klein winkelcentrum, maar vooral het enorme distributiecentrum voor Nippon Express, bracht ze voor het eerst aan de top van deze lijst.

2 (–) Kraaijvanger, Rotterdam
www.kraaijvanger.nl
66.000 m²
Gerenommeerd Rotterdams architectenbureau met een rijke historie, die teruggaat tot het Interbellum. Architecten Dirk Jan Postel, Hans Goverde en Vincent van der Meulen vormen de dragende partners, samen met managing partner Ries Meertens, die onlangs toetrad. Hoog in deze lijst vanwege de recente ingebruikname van het nieuwe stadskantoor in het hart van Utrecht. De eerste reacties van gebruikers en publiek zijn lovend.

3 (–) Dam en Partners, Amsterdam
www.damenpartners.nl
50.000 m²
Het architectenbureau van vader Cees en zoon Diederik Dam kwam behalve vorig seizoen al vaker terug in deze lijst. Dit jaar met twee grote herontwikkelingsprojecten van kantoorcomplexen in Amsterdam. Het eerste project behelst de renovatie van de Vijf Keizers, een serie van vijf grote grachtenpanden aan de Keizersgracht. Het andere project is de herontwikkeling van de voormalige ABN Amro-kantoren aan de Vijzelstraat.

4 (8) Mies Architectuur, Ede
www.miesarchitectuur.nl
46.700 m²
Reeds langer bestaand architectenbureau uit Ede, sinds enkele jaren met een nieuwe naam. Mies refereert aan moderne architectuur (Mies van der Rohe), maar hier ook aan de voornaam van de directeur, architect Michel Richter. Hij kwam met twee retailprojecten in deze lijst: een groot nieuw gebouw voor BMW–Mini in Amsterdam Zuidoost en de herontwikkeling van de gebouwen van de voormalige suikerfabriek De Zeeland in Bergen op Zoom.

5 (–) PLP Architecture, London UK
www.plparchitecture.com
40.000 m²
Dit Britse architectenbureau is opgericht door de architecten Lee Polisano, David Leventhal, Karen Cook en Ron Bakker. De laatste volgde zijn opleiding in Delft, maar vertrok 20 jaar geleden naar Londen. Ze werkten allen eerder voor het Londense kantoor van Kohn Pedersen Fox. Aan de Amsterdamse Zuidas bouwden ze het hoofdkantoor ‘The Edge’ van Deloitte; de uitwerking in samenwerking met hun Nederlandse partner OeverZaaijer.

6 (13) RPHS Architecten, Voorburg
www.rphs.nl
31.600 m²
Onder leiding van Eric Scholman werkt RPHS Architecten aan projecten die uiteenlopen van omvangrijke stedenbouwkundige opgaven tot particuliere woningen. Het architectenbureau is langzamerhand een expert geworden in retailprojecten. Ze werkten dit jaar mee aan een vijftal nieuwe winkelcentra; van een bijdrage aan het totaal in Waddinxveen en Amsterdam tot en met het gehele ontwerp voor winkelcentra in Reeuwijk, Pijnacker en Assen.

7 (–) VFO Architects | Urban Design, Eindhoven
www.vfo-arch.nl
28.000 m²
In het voorjaar van 2013 ging het bekende Brabantse Architectuurbureau Van de Ven Franken Onstenk met ruim twintig medewerkers na een kwart eeuw ter ziele. Al vrij snel kon het bureau in afgeslankte vorm worden voortgezet onder de nieuwe naam VFO Architects, zodat dit jaar een drietal commerciële projecten kon worden afgerond: een kantoor met een bedrijfshal in Eindhoven en twee kleine winkelcentra in Vught en Helmond.

8 (24) Kentie en Partners, Halfweg
www.kentie-partners.nl
23.900 m²
Kentie en Partners is als architectenbureau gespecialiseerd in restauraties en renovaties van monumentale gebouwen. Ze namen al vele belangrijke panden onder handen, zoals het Scheepvaarthuis in Amsterdam, het Kurhaus in Scheveningen en de Passage in Den Haag. Dit jaar werd een groot winkelproject in het centrum van Leiden opgeleverd. Het betreft de renovatie van het Waagblok met warenhuis V&D als voornaamste gebruiker.

9 (5) Soeters Van Eldonk Architecten, Amsterdam
www.soetersvaneldonk.nl
21.500 m²
Het bureau van architecten Sjoerd Soeters en Jos van Eldonk komt vrijwel elk jaar terug in deze lijst, mede dankzij omvangrijke centrumprojecten met woningen boven winkels. Zoals in grote steden als Nijmegen, Zaanstad en Amsterdam, maar ook in vele kleinere gemeenten. Dit jaar werden winkelprojecten in Waddinxveen, een grote renovatie van het gebouw voor C&A in Zaandam en het winkelcentrum Plein 44 in Nijmegen opgeleverd.

10 (–) Mecanoo, Delft
www.mecanoo.nl
19.000 m²
Mecanoo, met architect Francine Houben als oprichter en creatief directeur, werd tot vorig jaar mede geleid door vier partners. In 2013 trad architect Dick van Gameren toe als vijfde partner, naast zijn werk als hoogleraar aan de TU Delft. Dit jaar werden door Mecanoo twee commerciële projecten opgeleverd: de Piet Hein Buildings in Amsterdam, mede naar ontwerp van Van Gameren, en de Rabobank in Sittard–Geleen van de hand van Houben.

11 (–) Denc (Design Engineering Construction), Bussum, Den Haag, Oisterwijk
www.denc.nl
16.500 m²
Architect Paul Berger werd bekend via ontwikkelaar Takenaka. Toen zij zich terugtrokken, zette hij de filosofie – integrale verantwoording voor resultaat en proces – voort met Denc, dat ook alweer tien jaar bestaat. In de lijst met een distributiecentrum in Amsterdam Westpoort voor Borghese Logistics.

12 (–) Van Moort en Partners Architecten, Amstelveen
www.vanmoortarchitecten.nl
16.000 m²
Amstelveens architectenbureau waarvan we nog geen werk kenden, tot we ontdekten dat ze al enige tijd geleden een prominent renovatieproject hebben gerealiseerd: de voormalige Renaultgarage met restaurant Dauphine in Amsterdam. Nu met een uitgebreid distributiecentrum in Waalwijk.

13 (–) Dok Architecten, Amsterdam
www.dokarchitecten.nl
15.000 m²
Na vertrek van hun jonge partners leiden architecten Herman Zeinstra en Liesbeth van der Pol zelf weer hun Amsterdamse bureau Dok Architecten. Van der Pols handschrift is meestal expressief, de laatste jaren met subtiel gedetailleerde, slanke betonelementen, zoals in het centrum van Nieuwegein.

13 (–) MVRDV, Rotterdam
www.mvrdv.nl
15.000 m²
De drie oprichters en naamgevers van MVRDV, Winy Maas, Jacob van Rijs en Nathalie de Vries, werden in de nu ruim twintig jaar van hun bestaan wereldberoemd met hun vernieuwende architectuurconcepten. De unieke Rotterdamse Markthal voegt opnieuw een pareltje toe aan dat rijke oeuvre.

15 (20) Architectenbureau Paul de Ruiter, Amsterdam
www.paulderuiter.nl
14.000 m²
Als een van de weinige architectenbureaus had Paul de Ruiter geen last van de crisis. Hij werd in 2014 wederom veel gevraagd vanwege zijn diepgaande duurzame aanpak, en dat nog gecombineerd met een glasheldere signatuur. Hier opgenomen met het nieuwe pand voor Avery Dennison in Oegstgeest.

16 (–) Max van Aerschot Architect, Haarlem
www.vanaerschot.nl
13.000 m²
Van Aerschot was jarenlang de zeer gewaardeerde stadsarchitect van Haarlem, de gemeente waar hij is gevestigd, die hij dus goed kent en waar hij zijn meeste werk heeft gerealiseerd. Nu renoveerde hij het voormalige postkantoor en vormde hij het om tot een modern geoutilleerd kantoorpand.

16 (–) Greig & Stephenson, Londen
www. gands.co.uk
13.000 m²
Dit Britse architectenbureau heeft ruime ervaring in het ontwerpen van winkelgebouwen en werd vanwege hun expertise vaker gevraagd om in ons land te acteren. Na het CityPlaza Nieuwegein en het Rotterdamse Zuidplein realiseerden ze nu de ombouw van kantorencomplex The Base op Schiphol.

16 (–) Hans van Heeswijk Architecten, Amsterdam
www.heeswijk.nl
13.000 m²
Hans van Heeswijk vestigde zijn naam met moderne ingrepen in belangrijke historische gebouwen, zoals de Hermitage in de hoofdstad en de spectaculaire uitbreiding en renovatie van het Haagse Mauritshuis. Hij staat in de lijst vanwege de oplevering van de Piet Hein Buildings in Amsterdam.

16 (–) Vocus Architecten, Amsterdam
www.vocus.nl
13.000 m²
Het bescheiden en nog relatief onbekende architectenbureau Vocus, onder leiding van Bob Custers, werd geprezen met de FGH Vastgoedprijs 2014 voor gebouw De Markies in Den Haag. Het ontwerp probeert een beeldende overeenkomst te vinden met historische winkelpanden in Parijs en Londen.

20 (–) JHK Architecten, Utrecht
www.jhk.nl
12.000 m²
Onder leiding van architecten Chris de Jonge en Titia Luiten werken meer dan 25 mensen samen aan vooral utilitaire projecten. Ze werden onder meer bekend met hun kantoorgebouw op pootjes voor Unilever in Rotterdam. Dit jaar opgenomen met een gebouw voor het Businesspark Rotterdam Airport.

21 (–) 1–10 Architecten, Rotterdam
www.eentien.nl
11.500 m²
In het hart van Waddinxveen is onder supervisie van Jos van Eldonk door enkele architectenbureaus samengewerkt aan de winkel- en woongebouwen. Onder leiding van Nico Brouwer (het bureau heette vroeger Brouwer Steketee) realiseerden ze een belangrijk deel van het bovengenoemde winkelcentrum.

22 (–) Bernard Tschumi Architects, New York, Parijs
www.tschumi.com
10.500 m²
De Franse architect Bernard Tschumi werd wereldberoemd door het winnen van de competitie voor de paviljoens in het Parc de la Vilette in Parijs. In Den Haag werd zijn winkelcentrum de Nieuwe Passage dit jaar opgeleverd. De architectuur van het project riep sterk wisselende reacties op.

23 (–) Palazzo Architectuur & Stedenbouw, Duiven, Holten
www.palazzogroep.nl
10.400 m²
De introductie op hun website beschrijft de Palazzo Groep als een onafhankelijk bureau op het gebied van architectuur, stedenbouw en bouwmanagement. Hier opgenomen vanwege het ontwerp van enkele winkelgebouwen voor Mediamarkt, met projecten in Duiven en Doetinchem.

24 (–) William McDonough + Partners, Charlottesville, San Fransisco
www.mcdonoughpartners.com
8150 m²
De Amerikaanse architect McDonough bedacht samen met wetenschapper Michael Braungart al meer dan 10 jaar geleden de ‘cradle-to-cradle’ filosofie, waarin elk bouwproduct of -materiaal na gebruik elders weer opnieuw kan worden ingezet. In de lijst met het kantoor voor Blue Energy in Hoofddorp.

25 (–) N architecten, Maastricht
www.n-architecten.nl
7500 m²
N Architecten is een bescheiden architectenbureau dat nu vijftien jaar bestaat en werd opgericht door architect Peter Claassens. In de afgelopen jaren werkten ze onder meer aan de uitbreiding en herinrichting plus een nieuw paviljoen voor winkelcentrum De Leim in de wijk Heer in Maastricht.

Verantwoording
Bij de samenstelling van deze Top-25 is gebruik gemaakt van de projectlijsten die PropertyNL Research opstelde in het kader van de Top Ontwikkelaars. Door nader onderzoek en/of rechtstreekse informatie van de opdrachtgevers is aan de projecten de naam van het ontwerpende architectenbureau toegevoegd. In de uiteindelijke lijst is het brutovloeroppervlak (bvo) van de in 2014 opgeleverde kantoor- en winkelprojecten per architectenbureau getotaliseerd."