Het kabinet-Schoof kondigt in het regeerprogramma maatregelen aan om het woningtekort terug te dringen, maar voor de gestelde doelen, zoals jaarlijks 100.000 nieuwe woningen realiseren, zullen ze niet voldoende zijn.
Dat zegt het rapport Duik in de economie van ING Research over het regeerprogramma en de Miljoenennota. Het spreekt over een stap in de goede richting.
Al met al valt het te bezien of het aangekondigde beleid voldoende zal zijn om richting het einde van deze kabinetsperiode het woningtekort substantieel terug te dringen. Om de woningmarkt structureel in balans te brengen, zijn meer structurele hervormingen nodig.
Lange termijn
De meeste maatregelen om meer nieuwbouw te realiseren zullen pas op de middellange termijn (2 tot 5 jaar) effect hebben. Daarnaast is het maar de vraag of de maatregelen de belemmeringen voldoende wegnemen om de nieuwbouwdoelen te halen. Ook op middellange termijn (tegen het einde van de kabinetsperiode) lijkt ons de kans dat het nieuwbouwdoel gehaald gaat worden klein. Op lange termijn (na 5 jaar) lijkt dat volgens ING realistischer. Kansrijker om op kortere termijn het woningtekort terug te dringen zijn de maatregelen om de bestaande voorraad beter te benutten.
Extra financiële steun van de rijksoverheid voor de woningbouw zal helpen, maar mogelijk is de steun niet omvangrijk en gericht genoeg. Voor de ondersteuning van de bouw wordt €1,5 miljard per jaar beschikbaar gesteld tot en met 2029. Jaarlijks €1 miljard voor woningbouw (deels een realisatiestimulans) en jaarlijks €0,5 voor infrastructuur. Het is de vraag of deze financiële steun voldoende is om de complexe oorzaken van de belemmeringen (zoals personeelstekorten bij gemeenten en netcongestie) tijdig weg te nemen. Volgens onder meer bouwbedrijven, corporaties en gemeenten is namelijk zo’n € 3 tot € 5 miljard extra steun per jaar nodig.
Extra maatregelen
Daarnaast zijn het aanpakken van de hoge grondprijzen, het beschikbaar stellen van bouwgrond, kortere procedures en afdwingen van betaalbaarheidseisen essentieel. Bovendien zou de overdrachtsbelasting voor beleggers verder omlaag moeten en zou er nog meer energie moeten worden gestoken in het herbestemmen van gebouwen tot woningen.
Het ING Woonbericht ziet ook mogelijkheden in het beter benutten van de bestaande voorraad. Dat bestaat onder meer uit flexibeler contracten bij hospitaverhuur en het evaluseren van de Leegstandswet. Er staan 185.000 woningen leeg, ongeveer 2% van het totaal.
Verder kan volgens Woonbericht de hypotheekrenteaftrek verder worden beperkt, kan het kabinet belasting op de verkoopwinst van de eigen woning overwegen en moeten de regels voor woningdelen worden versoepeld.
