Van de hoofdredacteur: Overheden missen sleutel tot woningmarkt

Overheden bouwen geen woningen – dat doen aannemers – en zij realiseren ze ook niet – dat doen ontwikkelaars, beleggers en vooral woningcorporaties. Overheden presenteren dus wensrapporten. Wensen die in de afgelopen jaren niet zijn niet gehaald, zo blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van PropertyNL naar woningontwikkelaars.

Als de markt het niet kan realiseren, kijkt de politiek naar corporaties, maar zij willen niet investeren, bleek uit een recent rapport van Accent Advies. Ze zeggen het niet zo hard, maar ze willen het kabinet onder druk zetten de verhuurderheffing in te trekken. Corporaties hebben sinds deze heffing de helft van hun productie ‘gesaboteerd’.

De Amsterdamse wethouder Ivens citeerde een onderzoek van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw waaruit blijkt dat 12 van de 26 corporaties in de regio Amsterdam daarvoor een gegronde reden heeft. Zij kunnen onvoldoende lenen om de plannen uit te voeren. Het komt de corporaties goed uit om het accent te leggen op die 12, en niet op die 14 die wel kunnen, maar niet willen.

Ivens mag corporaties wijzen op hun volkshuisvestelijke taak, maar mist een stok achter de deur. De ellende is voor een groot deel te herleiden tot het moment dat Eric Staal ’s Neerlands grootste corporatie Vestia opblies met derivaten. Staal kon nooit worden vervolgd voor het in de kou laten staan van zijn huurders. Als Staal niet kan worden aangeklaagd, hoe zeker zitten dan de andere corporatie-bestuurders op het pluche?

Zeven jaar na het debacle Vestia is het nog steeds puinruimen. De corporatie wacht dezer dagen nog op een schadevergoeding van de Deutsche Bank (eis € 830 mln), en anders zullen er nog meer (perifere) woningen weg moeten. Door het afstoten van Vestia-woningen is in Nederland een levendige internationale beleggingsmarkt ontstaan, waarbij Round Hill in mei zijn Vestia-portefeuille van € 1,4 mrd al weer van de hand deed en Patrizia deze maand een kleinere Vestia-portefeuille (€ 100 mln) doorverkocht aan de Zweedse Heimstaden. Deze verkopen zorgen tot nu toe niet voor problemen, omdat het partijen zijn die netjes omgaan met hun huurders, maar ze lossen ook het probleem van de woningnood niet op. Daarvoor moeten corporaties en marktpartijen wind in de zeilen krijgen door afschaffing van de verhuurderheffing. Pas dan hebben overheden de sleutel terug.