De oplevering van Europese kantoren daalden in 2023 met 32% op jaarbasis tot 3,3 miljoen m², het laagste niveau in vijf jaar, zo blijkt uit het recentste onderzoek van Savills.
Voor 2024 verwacht de internationale vastgoedadviseur een stijging van 30% op jaarbasis tot 4,3 miljoen m², gevolgd door een daling van 3% op jaarbasis tot 4,2 miljoen m² in 2025.
Ontwikkelaars hebben de afgelopen jaren te maken gehad met aanzienlijke kostenstijgingen die hun pijplijn hebben beïnvloed. De bouwkosten van Europese kantoren zijn sinds 2019 met ongeveer 50% gestegen, terwijl een tekort aan arbeidskrachten de opleveringsdata heeft vertraagd, aldus Savills. Een derde van de kantoorruimte die gepland stond voor oplevering in 2023 is niet opgeleverd en verschoven naar 2024/25.
Mike Barnes, Associate Director European Research bij Savills: "Het totale volume van speculatieve Europese kantoorruimte in de pijplijn is met 21% gedaald, van 5,7 miljoen m² naar 4,5 miljoen m², wat een mogelijke stijging van de leegstand tempert. In de afgelopen twee jaar is de speculatieve ontwikkelingspijplijn als percentage van de bestaande voorraad gedaald van 3,1% naar 2,1%. Naarmate de vraag van gebruikers zich de komende 12 maanden geleidelijk herstelt, verwachten wij dat het aanbod van Grade A-ruimte geleidelijk zal afnemen en dat de tophuren zullen blijven stijgen."
Breeam Excellent
Een analyse van data over het zakendistrict van Londen laat zien dat kantoorontwikkelingen met een Breeam Outstanding/Excellent certificaat in de afgelopen vijf jaar drie keer zoveel kans hadden om verhuurd te worden voor oplevering, dan Breeam Very Good-ontwikkelingen.
Oliver Fursdon, directeur London Commercial Development bij Savills: "Gebruikers blijven zoeken naar kantoren van betere kwaliteit, zowel wat betreft milieuprestaties als locatie. Het was positief om te zien dat de bouwactiviteit in het Verenigd Koninkrijk voor het eerst in negen maanden weer is gaan groeien. Dit wordt waarschijnlijk gestimuleerd door een positieve huurgroei en een verbeterd sentiment met betrekking tot de economische vooruitzichten in het Verenigd Koninkrijk."
Ellen Waals, Head of Agency bij Savills in Nederland: "De start van nieuwe ontwikkelingen is het afgelopen jaar in heel Europa aanzienlijk gedaald, wat kan leiden tot een tekort aan Grade A-ruimte in 2027/2028. Als alles gelijk blijft, kan het zijn dat ontwikkelaars een huurstijging van 10% voor eersteklas kantoorruimte nodig hebben om nieuwe projecten levensvatbaar te maken.”
Gerelateerde artikelen:
