Ontwikkelaars geven gemeenten iets beter cijfer

Tilburg krijgt de titel van ‘beste ontwikkelingsgemeente van Nederland’. De West-Brabantse gemeente eindigt weliswaar net als Almere met een afgerond gemiddelde van 7,9, maar scoort in totaal vijf honderdste van een punt beter. Tilburg verbetert zich daarmee gevoelig, want in 2023 zat er met een mager zesje niet meer dan een 14e plaats in.

De winnaar slaagt volgens ontwikkelaars cum laude op het benutten van geitenpaadjes, het actief zoeken naar uitbreidingsmogelijkheden en de aandacht voor verduurzaming. Alleen op het zoeken naar nieuwe bedrijven wordt Almere beter beoordeeld. Nummer 3 Breda volgt op meer dan een half punt afstand, maar weet winnaar Tilburg wel te evenaren in kennis en ervaring.

Een groot gat zien we ook tussen nummer 9 Utrecht (6,8) en nummer 10 Zaanstad (6,1). De laatste scoort vooral slecht op tempo en slagkracht, waar de gemeente de enige onvoldoende haalt.

Voormalige top-5 afwezig

De top-5 van vorig jaar schittert door afwezigheid: voor de gemeenten Moerdijk (vorig jaar veruit de meest gewaardeerde gemeente met een gemiddelde van 8,9), Oss, Lansingerland, Ridderkerk en Roosendaal zijn deze keer geen waarderingen binnengekomen. Daar staan Breda, Venlo, Zwolle, Ede en Arnhem als nieuwkomers tegenover. Het totaal aantal opgenomen gemeenten blijft gelijk, omdat voor Dordrecht dit jaar te weinig waarnemingen zijn gedaan – die leverden overigens een gemiddelde op van 6,4, wat een lichte verbetering is ten opzichte van vorig jaar.

Dordrecht hoort bij de groep van tien gemeenten die niet vermeld worden, omdat het aantal ingevulde waarderingen te laag is. Van deze groep scoort Leiden het best, met een gemiddeld (maar dus niet betrouwbaar) rapportcijfer van 8; in volgorde van waardering vielen ook Haarlem, Veenendaal, Amersfoort, het al genoemde Dordrecht, Sittard-Geleen, Hilversum, Utrechtse Heuvelrug, Rhenen en Oosterbeek buiten de boot. Bij deze groep viel op dat de waardering voor de aandacht voor verduurzaming over het algemeen vrij goed is, ook als de rest van de aspecten een beduidend lager cijfer kreeg.

Gezamenlijk rapport

De zeventien gerangschikte gemeenten verbeteren gezamenlijk hun gemiddelde rapportcijfer van 6,2 naar 6,4. Dat komt vooral door een gestegen waardering voor het benutten van geitenpaadjes (van 5,7 naar 6,1) en een betere beoordeling van de kennis en ervaring bij gemeenten (van 6,4 naar 6,8). De aandacht voor verduurzaming krijgt een 7,1, het hoogste gemiddelde rapportcijfer van alle categorieën. Dat was vorig jaar nog een 6,7.

Niet op alle onderdelen zijn ontwikkelaars positiever geworden. Zo vinden ze gemeenten in 2024 beduidend minder actief in het zoeken naar nieuwe bedrijven: dat aspect krijgt gemiddeld een 6,6, tegen een 7,1 vorig jaar.

Nemen we de gemeenten mee waarvoor onvoldoende respons is binnengekomen, dan ligt het gemiddelde totaalcijfer iets lager (6,3) en krijgt vooral de categorie ‘actief op zoek naar nieuwe bedrijven’ een lagere waardering (6,3).

Grote steden

Rotterdam blijft de best scorende grote stad en verbetert het rapportcijfer tot een ruime 7. Ontwikkelaars vinden de Maasstad vooral creatiever in het benutten van geitenpaadjes en de kennis en ervaring wordt een vol punt hoger gewaardeerd.

Utrecht zat Rotterdam in 2023 nog op de hielen met een gemiddelde van 6,9, maar daalt nu iets. Over de hele linie zijn de zeventjes wat magerder geworden; het rapportcijfer voor actief op zoek gaan naar nieuwe bedrijven is gedaald, maar daar staat een wat betere waardering van kennis en ervaring tegenover.

Verbetering in Den Haag

Duidelijk lager scoren de hoofd- en de hofstad, al maken ze tegengestelde ontwikkelingen door. Amsterdam levert een half punt in en laat het vooral liggen op het gebied van snelle procedures, geitenpaadjes en energielabels.

Den Haag slaagt met een 5,5 net aan voor het examen. Dat is al veel beter dan de 4,4 waarmee het vorig jaar onderaan de lijst bungelde. Er is veel vooruitgang in procedures en geitenpaadjes, de twee onderdelen waarop Amsterdam juist inlevert. Ook wordt er volgens de respondenten actiever gezocht naar uitbreidingsmogelijkheden en nieuwe bedrijven (beide aspecten anderhalf punt beter).

Eindhoven, de vijfde stad van ons land, doet sterk mee. Op basis van de waardering door ontwikkelaars bezet het de zesde stek, slechts een tiende van een punt achter Rotterdam. Dat is bijna een vol punt beter dan vorig jaar.

Verantwoording
PropertyNL heeft een enquête uitgezet onder de honderd grootste projectontwikkelaars in Nederland en heeft hen gevraagd naar hun oordeel over gemeenten waarin zij actief zijn.
De respons is net als vorig jaar kleiner dan gemiddeld op onderzoeken van PropertyNL naar de doelgroep ontwikkelaars. Een groot deel onthoudt zich van deelname: ‘Dat vinden wij niet helemaal gepast tegenover de gemeenten waarmee we werken’, laat een ontwikkelaar weten. Dat doet vermoeden dat de samenwerking niet naar volle tevredenheid verloopt. Inhoudelijk wil een enkeling de scores toelichten, en dat is niet in positieve zin: ‘Wij vinden de kwaliteit bij gemeenten en ambtenaren echt veel te laag. Ze werken traag en opereren overwegend niet in het belang van de bevolking op het gebied van de bouw van nieuwe woningen.’ Sommige ontwikkelaars hebben niet alle aspecten beoordeeld, bijvoorbeeld omdat die ‘niet op ons pad liggen’. Daarbij valt te denken aan energielabels.