Op de klimaatconferentie in Glasgow was er voor het eerst een speciale dag voor de vastgoedsector. Annemarie van Doorn pleit ervoor de woorden nu om te zetten in daden.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 12, 17 december 2021
Door Annemarie van Doorn
De bouw- en vastgoedsector staat letterlijk midden in de maatschappij – en nog niet eerder waren de uitdagingen zo groot. We hebben echt met alle grote vraagstukken te maken: heel veel extra woningen, energietransitie, grondstoffencrisis, gezondheid, biodiversiteit en klimaatverandering. Wereldwijd staat onze sector voor die uitdagingen, merkte ik bij de klimaatconferentie in Glasgow in november.
Bredere blik
Klimaatverandering steekt met kop en schouders uit boven alle andere kwesties. Dan weer bloedhete zomers, dan weer overstromende rivieren, tegen een achtergrond van een alarmerende zeespiegelstijging. De gebouwde omgeving biedt prachtkansen voor de oplossing. We hebben de sleutels in handen, maar hoe zorgen we ervoor dat ‘onze’ CO2-uitstoot heel rap zakt van 40% naar 0? Hoe passen we de gebouwde omgeving aan, zodat we beter bestand zijn tegen verandering?
Dát onze huizen, kantoren en andere gebouwen zo’n grote rol spelen, dat hebben we – via de World Green Building Council (WGBC) – stevig neergezet op de klimaatconferentie in Glasgow – ook wel COP26. We hebben wereldwijde duurzame praktijkvoorbeelden laten zien; die zijn er gelukkig volop. Ze inspireren en ze gaan verder dan het beperkte denken in traditionele business cases. Die bredere blik is hard nodig. Dat geldt overal ter wereld, maar zeker in rivierdelta Nederland. We moeten juist hier kijken naar de risico’s die we lopen. Dan is meteen de boodschap duidelijk: je kunt het je simpelweg niet veroorloven om niet te investeren in een duurzame gebouwde omgeving.
Laten we het positief houden. Op COP 26 waren er heel wat zaken die voor het eerst gebeurden óf op een niet eerder vertoonde schaal werden uitgevoerd. Nieuw was bijvoorbeeld de speciale dag voor onze sector: het thema op 11 november was Steden, Regio’s en Gebouwde Omgeving. Op geen enkele eerdere klimaatconferentie konden we zo uitpakken, bijvoorbeeld met een virtueel paviljoen. Daarin was veel aandacht voor de projecten waar we als DGBC in participeren: Advancing Net Zero en – op Europees niveau – Building Life.
Handen en voeten
We zagen op COP26 dat de particuliere sector de omvang van het probleem begrijpt – en ernaar handelt! Een nieuwe reeks van 40 ontwikkelaars, ontwerpers en vermogensbeheerders (gezamenlijke jaaromzet van € 76 mrd) tekende de Net Zero Carbon Buildings Commitment, in Nederland uitgewerkt als het Paris Proof Commitment.
Zo komen de woorden van die grote, wereldwijde Klimaatconferentie dus weer dichtbij – en zetten we de woorden om in daden. Hier moet het handen en voeten krijgen, in onze eigen leefomgeving. Ik weet geen betere plek om daarmee te starten. Als we onze eigen woon- en werkplekken sneller verduurzamen, dan kan die 40% uitstoot snel verdwijnen, nog voor 2040. Hoe dan? Laten we het niet alleen hebben over massale houtbouw of waterstof in plaats van aardgas, straks. Nee, laten we eens naar onszelf kijken, nu. Want 30% van die 40% veroorzaken wij dagelijks, als gebruikers van bestaande kantoren, winkels en scholen én natuurlijk als bewoners van miljoenen (al lang gebouwde) huizen. Huizen die we echt wel beter kunnen isoleren en slimmer kunnen verwarmen. Kantoren die we echt wel betere energieprestaties kunnen geven. We hebben net die lat weer wat hoger gelegd, met het duurzaamheidskeurmerk Breeam-NL-In-Use.
Slim vergroenen
Laten we ook niet alleen kijken naar verwarmen in de winter. Ook droge, hete zomers vergen steeds meer. Rondom alle soorten gebouwen worden groene omgevingen aangelegd, die oververhitte steden ’s zomers afkoelen en veel leven aantrekken. We zien wereldwijd en in Nederland prachtige voorbeelden. We trekken daarom als DGBC nu op met NL Greenlabel, van Lodewijk Hoekstra en Nico Wissing. Samen werken we eraan om in 2030 twee keer zo veel groene, biodiverse vierkante meters in de gebouwde omgeving te maken.
Dat doen we niet omdat dat moet van de overheid. Helaas bestaan er geen heldere eisen vanuit Den Haag voor natuur in de gebouwde omgeving. Ook provinciale en lokale regels zijn – hoe goed bedoeld ook – vaak heel verschillend. Maar met meer biodiversiteit boek je wel winst qua verkoeling, gezondheid en biodiversiteit. ‘Slim vergroenen’ is eigenlijk altijd een deel van het antwoord. Zo kun je een gezondere omgeving maken, die aangepast is aan een veranderend klimaat, de hitte beter weert en meer ontspanning geeft. Groen is een fantastisch middel. Opdrachtgevers zien dat ook in, en ze willen daar dus wel iets mee, maar ze weten vaak niet precies hoe.
Minimale wettelijke eis
We zetten ons samen met NL Greenlabel in voor meetmethoden die breed gedragen worden en voor een minimale wettelijke eis voor natuurinclusief bouwen. Want de overheid mag niet achterblijven. Dat fenomeen zag ik veel op COP26: regeringen, ook de Nederlandse, vorderen maar moeizaam als het aankomt op concrete daden (actie, actie, actie…) na de mooie woorden. Het –55% doel uit de EU Green Deal voor 2030 moet bijvoorbeeld nog omgezet worden in Nederlandse regelgeving.
Maar daar wachten we natuurlijk niet op. Een kopgroep van 40 DGBC-partners dringt het energieverbruik nu al met tweederde terug, bij ruim 1,7 mln m² kantooroppervlak. Bij 405 kantoren gaat daardoor de CO2-uitstoot fors omlaag. Die klimaatwinst is het directe gevolg van hun commitment aan de doelen van Paris Proof, waaronder deze 40 organisaties in 2021 hun handtekening zetten.
Het mooie van zo’n internationale conferentie is dat je ziet dat het overal zo gebeurt. De patronen zijn wereldwijd hetzelfde. Internationaal is het vaak de markt die veel trage regeringen aanspoort om in actie te komen op alle fronten: uitstoot omlaag, adaptatie, fundamenteel anders bouwen en renoveren. Ook wij gaan daarmee door, in deze laagliggende delta die stevige risico’s loopt door klimaatverandering. Iedereen in Nederland heeft er enorm belang bij.
Daden
Na alle mooie woorden van zo’n klimaatconferentie is er een logisch vervolg: daden. Dat begint natuurlijk bij jezelf. We vragen daarom in 2022 aan alle DGBC-partners om zich aan te sluiten bij het vorig jaar gelanceerde Paris Proof Commitment. Zo geef je zelf het voorbeeld, zo laat je je invloed gelden in de hele bouwketen. Daar draait het om. Wacht niet tot het moet.
Annemarie van Doorn is directeur van DGBC
PropertyImpact
Het katern PropertyImpact speelt in op de nieuwe wereldwijde ‘emerging asset class’ van investeringen die meer gericht zijn op ESG (evironmental, social, gouvernance) dan winstmaximalisatie. Het katern besteedt aandacht aan de meetbaarheid van ESG-bijdragen ter voorkoming van ‘greenwashing’ – wel het groene etiket, maar niet de beoogde impact.
Innovaties en bijdragen aan de discussie worden op prijs gesteld. Deze kunt u sturen naar de hoofdredacteur van PropertyNL, Wabe van Enk (enk@propertynl.com). Internationale bijdragen kunt u sturen naar de editor in chief van PropertyEU, Robin Marriott (marriott@propertyeu.info).
