GroenLinks/PvdA wil af van grootschalige logistiek in ons land. Daarmee miskent de aspirant-regeringspartij volgens zowel Cees-Jan Pen als brancheorganisatie Dilas het belang van de sector voor zowel de economie als de noodzaak tot verduurzaming.
In de economie van de toekomst is geen ruimte voor een heel omvangrijke op lage lonen drijvende logistieke sector, zo schrijft GroenLinks/PvdA in het conceptverkiezingsprogramma. De linkse fusiepartij wil van de grote distributiecentra af, onder meer om zo slechte arbeidsomstandigheden uit te bannen en arbeidsmigratie beter in de hand te kunnen houden. Ook de kan de ruimte voor grootschalige logistiek volgens GroenLinks/PvdA beter worden benut voor onder meer woningbouw en natuurontwikkeling. Langs die zelfde weg kwam de partij in haar conceptverkiezingsprogramma ook al met het plan om regionale luchthavens als Maastricht en Rotterdam The Hague Airport te sluiten. Ook hier zouden beter woningen kunnen komen.
Des te pijnlijker dat juist deze partijen weinig werkelijk begrip hebben van hoe onze economie functioneert
Dilas, de brancheorganisaties voor logistieke vastgoedontwikkelaars, wordt niet heel vrolijk van de de linkse verkiezingsplannen. 'Toch wel een teleurstellend voornemen van GroenLinks/PvdA om 'afscheid te nemen van de grote logistieke (vastgoed)sector', zo laat de brancheorganisatie via LinkedIn weten. 'Juist in een tijd waarin een socialer geluid in de politiek zeer welkom en nodig is, is het des te pijnlijker dat juist deze partijen laten zien weinig werkelijk begrip te hebben van hoe onze economie functioneert.'
De logistieke sector is volgens Dilas geen probleem, maar een fundament van brede welvaart. 'Essentieel voor werkgelegenheid, export, en de bevoorrading waar bedrijven én consumenten dagelijks op vertrouwen. Het is onbegrijpelijk dat dit in de politieke beeldvorming zo makkelijk terzijde wordt geschoven.'
Volgens Merten Nefs, senior researcher bij Erasmus UPT, staat de license to operate van logistiek al onder druk, vanwege ontevredenheid rond congestie en niet altijd geslaagde aansluiting op lokale landschap en arbeidsmarkt. 'De vraag zou moeten zijn hoe die urgente kwestie kan worden opgelost. Want we hebben de logistiek immers hard nodig om onze ambities waar te maken: strategische autonomie in Europa, circulariteit en defensie. Er zijn dringend toepasbare inzichten nodig omtrent de maatschappelijke meerwaarde van logistiek en hoe deze kan worden vergroot, zodat a) meer wordt gehaald uit elke schaarse vierkante meter in dit land (onder andere door meervoudig ruimtegebruik), b) betere locatiekeuzes worden gemaakt, en c) meer draagvlak wordt gecreerd voor deze ontwikkelingen waar dat nodig is.'
Ruimte voor werken
Volgens Cees-Jan Pen, lector De Ondernemende Regio aan Fontys Hogescholen is het grotere issue dat ruimte voor werken überhaupt in de programma’s er bekaaid afkomt. Hij schreef daarom een essay over dit onderwerp voor ambtenarenvakblad Binnenlands Bestuur. 'De aandacht voor werken is door al het woningbouwgeweld ondergesneeuwd. Dit terwijl wonen echt niet zonder werken kan.'
Hij vervolgt: 'Ruimtelijke ontwikkeling gaat over aantrekkelijke regio’s, steden en dorpen waar ruimte is voor wonen én werken. Benoem expliciet dat een aanzienlijk deel van het mkb zich naast werklocaties bevindt in binnensteden, stedelijke wijken en op campussen en kantoorlocaties.'
Logistieke bedrijven met hun ‘dozen’ spelen een cruciale rol in deze transitie
Dat laatste is volgens Pen bij uitstek een taak voor gemeenten. 'Dit gaat veel verder dan benoemen van minder gewenste type bedrijven als logistieke- en datadozen, slachterijen, garagebedrijven, olie- en kolenopslag en asfalt- en betoncentrales. Nederland moet in 2050 vrijwel circulair zijn. Dit vraagt om meer (milieu)ruimte. Ruimte is de grootste bottleneck voor de huidige circulaire transitie. (...) Logistieke bedrijven met hun ‘dozen’ spelen een cruciale rol in deze transitie. Wat betekent circulariteit voor de energiestructuren die nodig zijn voor de verduurzaming van grote, van fossiele brandstoffen afhankelijke industriële en chemische complexen?'
'Economisch houdbaar beleid'
Pen pleit voor een nieuwe ruimtelijk-economisch verhaal waarbij de focus dient te liggen op het beter, slimmer, intensiever en duurzamer beschermen en benutten van bestaande bedrijventerreinen.
Dilas roept GroenLinks/PvdA op om het gesprek aan te gaan op basis van feiten en maatschappelijke meerwaarde, 'in plaats van op basis van frames en karikaturen. Alleen dan ontstaat beleid dat duurzaam én economisch houdbaar is.'
