Energiebedrijf Eneco en ict-start-up Simaxx werken intensief samen om het comfort en energieverbruik in gebouwen te optimaliseren. Daar worden al goede resultaten mee behaald. De doelstelling is om in 2020 liefst 20.000 grote gebouwen in binnen- en buitenland slimmer, zuiniger en daarmee comfortabeler te maken.
Door Joost Zonneveld
Gepubliceerd in Locus 1 (zomer 2016) - Smart cities
Nieuwe gebouwen, in aan de top van de markt zoals de Amsterdamse Zuidas en het Rotterdamse centrumgebied, worden steeds slimmer en duurzamer. Gebouwen krijgen door de vele duurzame toepassingen, zoals een WKO-installatie, CO2-gestuurde ventilatie, hoogwaardige isolatie en in de gevel geïntegreerde PV-cellen de hoogste duurzaamheidsscores. De optimalisatie van al die duurzame technieken moet daarbij niet onderschat worden, en daarbij speelt software een belangrijke rol. Met slimme technologie kan niet alleen gemonitord worden waar en wanneer in een gebouw energie gebruikt wordt, maar de benodigde energie kan ook afgestemd worden op de energievraag van de gebruikers.
In slimme gebouwen brandt het licht niet als het niet nodig is, staat de verwarming niet onnodig aan, werkt de ventilatie alleen als daar behoefte aan is en wordt het binnenklimaat aan de hand van data over het gehele gebouw geoptimaliseerd. Dat betekent een prettiger gebouw om in te verblijven, besparing van kosten en efficiënter energiegebruik.
Energiebedrijf Eneco en softwarebedrijf Simaxx waren beide al betrokken bij het verduurzamen van diverse gebouwen en hebben, nu zij sinds kort officieel samen optrekken, een paar mooie visitekaartjes in handen om het vastgoed in Nederland en daarbuiten slimmer en daarmee duurzamer te maken.
Eneco beschikt met ‘Toon’ al langere tijd over een slim energiesysteem voor huishoudens en kleinere zakelijke gebouwen. De toepassing van Simaxx – een platform waarin datastromen uit een gebouw samenkomen en vervolgens geanalyseerd worden, waarna geïntervenieerd kan worden in gebouwinstallaties – is gemaakt voor grotere gebouwen. Nu Eneco voor een niet nader genoemd bedrag een minderheidsbelang in Simaxx heeft verworven, gaan de bedrijven de software en de toepassingen ervan samen verder ontwikkelen. Zij richten zich daarbij met name op bestaande bouw, omdat daar de grootste besparing te behalen is.
Veranderende energiewereld
Een energiebedrijf dat energie wil besparen: het is nog even wennen. Maar volgens Dick van Veen, directeur Duurzaam Vastgoed van Eneco, is dat zo vreemd niet. ‘Wij vinden dat energie nut moet hebben, want niemand heeft er iets aan als energie verspild wordt. Dat is een gemeenschappelijke opgave.’ Bovendien is de wereld van energie vergaand aan het veranderen, zegt Van Veen. ‘Niet alleen het gebruik van duurzame energie wordt steeds belangrijker, bedrijven willen ook vaker hun eigen energie kunnen opwekken en vragen naar WKO-systemen, elektrisch vervoer en accu-opslag. Dat betekent dat wij niet meer alleen energieleverancier maar ook energieregisseur zijn geworden, en dat we naar meer flexibele systemen toe moeten, waarin verschillende soorten energieopwekking een plaats hebben. Het afstemmen en optimaliseren van die stromen en nieuwe vragen die op ons afkomen, vormen een belangrijke markt, waarvan wij denken dat die toekomst heeft. De technologie van Simaxx speelt daarin een belangrijke rol. Het biedt ons inzicht in de manier waarop een gebouw functioneert en op welk moment de energie het beste kan worden gebruikt en optimaal bijdraagt aan het gewenste comfort.’
Van de grote energiebedrijven loopt Eneco voorop als het om duurzame energie gaat. Die positie hoopt Van Veen ook op het gebied van slimme energiegebouwen in te nemen. De samenwerking met Simaxx moet daaraan bijdragen. Van Veen: ‘Wij hebben een uitgebreid pakket aan energieadvies dat wij onze klanten kunne aanbieden. Slimme toepassingen met de software van Simaxx zijn een belangrijke toevoeging aan dat pakket.’ Dat Simaxx kennis die samen met Eneco ontwikkeld wordt ook aan concurrenten kan leveren, is daarbij geen bezwaar. Van Veen: ‘Wij willen graag voorop blijven lopen, maar de beschikbaarheid van kennis en een open platform zijn nodig om het vastgoed verder te verduurzamen.’
CO2-uitstoot terugbrengen
Dat het hoognodig is het energieverbruik van bestaande gebouwen terug te brengen, is bekend. Ongeveer 30% van de CO2-uitstoot is toe te schrijven aan de gebouwde omgeving. Volgens Simaxx-ceo Eloi Burdorf is vooral grote winst te behalen in kantoor- en zorggebouwen. Die winst lijkt haalbaar, afgaande op de resultaten die Simaxx claimt met bijna 300 Nederlandse gebouwen waar het systeem al draait. ‘Daar hebben we gemiddeld 20% besparing gerealiseerd’, aldus Burdorf. Het gaat volgens hem in de meeste gebouwen om veel kleine dingen, die net even beter kunnen. ‘Bewegingsdetectie die ervoor zorgt dat het licht in een ruimte alleen brandt als er mensen aanwezig zijn, is een simpele manier om energie te besparen, maar dat gebeurt al lang. Optimalisatie zit erin om op het juiste moment te gaan ventileren of door dat op bepaalde tijden helemaal niet te doen, door systemen aan te passen aan de hoeveelheid mensen in een ruimte, maar vooral in kleine oplossingen in de installaties.’ In de ‘kleppen en pompen’, zoals Burdorf dat noemt. In de wereld van installaties die de meeste gebruikers van een gebouw nooit zien, maar die met behulp van de software van Burdorf voortdurend in de gaten gehouden worden, zit veelal de winst. ‘Allemaal kleine verbeteringen die steeds een procent energiewinst opleveren. Samen kan dat zomaar oplopen tot 10%, 20% besparing.’ Op het grote areaal kantooroppervlakte in Nederland en daarbuiten kan dat een flinke bijdrage leveren aan het verminderen van de CO2-uitstoot.
Adaptief platform
Volgens Burdorf is het Simaxx-softwareplatform in essentie een platform waarop veel verschillende data binnenkomen over de energie- en technische huishouding van een specifiek gebouw. ‘En dan stellen we de vraag: gebeurt er nu wat we willen? Biedt deze situatie het beste comfort? Waar zitten warmtelekken en waar kan de temperatuur beter geregeld worden? Dan kunnen we daarmee gaan sturen.’ Eneco is in de samenwerking met Simaxx overigens niet alleen afnemer van de technologie. Burdorf: ‘Eneco heeft heel veel kennis van de energiebranche die we integreren in het platform.’ Van Veen: ‘Denk bijvoorbeeld aan energieprijzen die continu veranderen. Het kan onze klanten heel veel geld schelen als zij hun energievraag daarop kunnen afstemmen. Dit zijn wij ook bij een aantal klanten aan het doen.’ Door dergelijke opties aan het platform toe te voegen kan veel bewuster omgegaan worden met energie.
Van Veen en Burdorf zetten in eerste instantie in op de 100.000 gebouwen in Nederland die groter zijn dan 1000 m². Van Veen: ‘Als we daar slimmere gebouwen van kunnen maken, creëren we waarde voor de gebruikers omdat een prettiger en gezonder binnenklimaat tegen lagere kosten ontstaat. Ook de eigenaren en beleggers profiteren, omdat het de verhuurbaarheid van hun vastgoed vergroot. En het levert ons allemaal een schonere leefwereld op.’ En, vult Burdorf aan: ‘Hier valt gewoon geld te verdienen voor alle partijen in de keten.’
