Column Onno Dwars: License to operate, een duivels dilemma

Bedrijven zijn de stuwende factor in de economie. Door winst te maken en belasting te betalen, kan de overheid middelen inzetten voor ons sociale stelsel.

Door Onno Dwars
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 5, 29 mei 2020

Wanneer een crisis echter zó groot wordt als de huidige, ontstaat een verschuiving. Dan moeten bedrijven door de overheid gered worden om iedereen aan het werk te houden.

Deze waarheid vraagt om een nieuwe kijk op de publieke en private sector. Mijn stelling hierbij is dat de toekomst niet alleen gedicteerd zal worden door de solvabiliteitratio’s en winst. We moeten juist bij bedrijven naar hun ‘true value’-waarde kijken, en niet alleen meer naar solvabiliteitsratio’s maar juist naar sociabiliteitratio’s.

In het verleden zijn in crisistijd banken gered. In de huidige crisis moet bijvoorbeeld KLM gered worden om de banen van zijn medewerkers te behouden en de grote werkgelegenheid eromheen in stand te houden. Hierbij ontstaat de vraag: op welke gronden besluiten we dat BV Nederland dit moet doen? Aanvullende vragen die ik mezelf vervolgens stel zijn: Is dit de juiste manier om ons geld aan te wenden? Zijn er geen andere bedrijven die daar ook recht op hebben, of misschien zelfs wel meer recht op hebben?

Het helpen van elkaar krijgt dus een nieuwe wending. Dit geldt natuurlijk ook in onze branche. Neem bijvoorbeeld een verhuurder die gevraagd wordt zijn huurder korting te geven, om zo die huurder overeind te houden. Ook hier rijst de vraag: Is het deze huurder die op lange termijn jouw cashflow gezond houdt? Of zijn er andere huurders die deze korting beter kunnen gebruiken, om zo jouw vastgoedportefeuille gezond te houden? Kortom, zijn het de zieke bomen in het bos die extra zorg nodig hebben? Of moeten we ons richten op de gezonde bomen? Tja. Een duivels dilemma…

Hoe bepaal je dan wie hulp krijgt? Ik ben van mening dat hiervoor aanvullende vragen moeten worden beantwoord. Dus kijk niet alleen naar wat een organisatie betekent voor onze welvaart, maar stel ook vast welke bijdrage wordt geleverd aan het welzijn. Hoe verhoudt het handelen van een organisatie zich tot de maatschappij, ofwel wat is de ‘true value’? KPMG heeft een rekenmethode om deze toegevoegde waarde van een bedrijf vast te stellen. Op deze manier kan naast bijvoorbeeld de werkgelegenheid ook worden vastgesteld wat de bijdrage is aan het milieu, kan de afbraak van ons ecosysteem worden gekwantificeerd of kan gekeken worden hoe het bedrijf bijdraagt aan innovatie. Kortom, de échte toegevoegde waarde en license to operate. Juist dit zijn de bedrijven waarin geïnvesteerd moet worden of die geholpen moeten worden.

De coronacrisis heeft een enorme impact op de BV Nederland. Een keiharde koude douche, die benadrukt dat we sterk afhankelijk zijn van het grote ecosysteem. Want laten we vooral leren van deze crisis; de volgende crisissen liggen op de loer. Denk aan de opwarming van de aarde, waarbij elke graad opwarming leidt de opoffering van een leefgebied voor 1 miljard mensen (www.nu.nl/klimaat/6049342/onderzoekers-elke-graad-opwarming-aarde-kost-miljard-mensen-leefgebied.html) of aan de uitputting van grondstoffen. Een dergelijk crisis, waarbij ons ecosysteem kan sterven, zal een nog grotere impact hebben op de welvaart én het welzijn van de mensheid. Laten we hierop voorbereid zijn, en nu van deze reset in tijd gebruikmaken.

De overheid en marktpartijen moeten samen optrekken. Neem van mij aan, ook hier is het 2 voor 12. Dus alle hens aan dek, om te zorgen dat we niet samen de volgende crisis in rollen. Nu is het moment om de nieuwe koers te bepalen. Langdurige commitment, gebaseerd op de ‘true value’-methode, zal hierbij een belangrijke graadmeter zijn. Want ons economische systeem alleen is niet in staat om onze levensstandaard in stand te houden, hier hebben we ons ecologische systeem hard bij nodig. Dit ecologische systeem is onze verzekering voor onze welvaart en welzijn.

Wat zeg nu zelf: in deze crisis hebben we geleerd dat solvabiliteit- en winstratio’s hun echte waarde hebben verloren en niet als enige bepalen of een bedrijf gezond is. Zeker wanneer niet helder is wat de toegevoegde waarde is van het bedrijf. Ik pleit er dan ook voor dat er harde cijfers komen voor de echte toegevoegde waarde van bedrijven in jaarverslagen. Op deze manier ontstaat focus op gezonde bomen, in plaats van zieke.

Onno Dwars is directeur van Ballast Nedam Development. Hij geeft de column door aan Peter Heuvelink, directeur AM