Organisaties die nu de CSRD ten grave dragen, lopen een gerede kans te worden verdacht van greenwashing, waarschuwt Bas van de Griendt.
Donderdag 26 februari maakte de Europese Commissie een pakket maatregelen bekend om de regels voor duurzaamheidsrapportage en due dilligence verregaand te vereenvoudigen. Bedrijven die écht iets willen met verduurzaming van hun activiteiten zullen nu kleur moeten bekennen. ‘Vereenvoudiging beloofd en vereenvoudiging geleverd’, aldus Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. De regels van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en due diligence (CSDDD) zijn nog niet geland in nationale wetgeving of ze worden alweer verregaand teruggeschroefd.
Zo wordt onder meer 80% van de bedrijven uit de scope van de CSRD gehaald en due diligence-vereisten gelden alleen nog maar voor directe zakenpartners in plaats van voor de hele keten, aldus de EU Omnibus. Voor bedrijven die momenteel onder de CSRD vallen en oorspronkelijk vanaf 2026 of 2027 moesten rapporteren, worden deze verplichtingen uitgesteld tot 2028. Bovendien hoeft een ESG-impactbeoordeling voortaan nog maar om de vijf jaar plaats te vinden in plaats van jaarlijks.
Deze veranderingen zijn volgens de Europese Commissie nodig om de regeldruk te verminderen. ‘De huidige rapportage en nalevingslasten zijn te kostbaar en complex.’ Door deze vereenvoudigingen verwacht de commissie niet alleen de administratieve lasten voor bedrijven binnen de EU jaarlijks met € 6,3 mrd te verminderen. Het moet ook een pakket van € 50 mrd aan extra publieke en private investeringen mobiliseren. Middelen die zijn bedoeld ter ondersteuning van beleidsprioriteiten zoals innovatie en decarbonisatie.
Hoe bouw- en vastgoedbedrijven de komende tijd reageren op de nu afgekondigde Omnibusregels is een lakmoesproef voor hun werkelijke duurzaamheidsambities. Naar verwachting zullen vooral MKB’ers opgelucht ademhalen, omdat ze van een zware last verlost worden. Voor veel grote beursgenoteerde bedrijven daarentegen en voor organisaties van openbaar belang, zoals banken en verzekeraars, die over afgelopen jaar al moeten rapporteren, verandert er misschien niet eens zo veel. Nee, het zijn vooral grote niet-beursgenoteerde ondernemingen, die voor dit jaar aan de beurt waren, die kleur moeten bekennen. Worden per direct alle ESG-activiteiten stopgezet en zien ze af van rapportage of gaan ze door op de reeds ingeslagen weg?
Wat deze bedrijven ook doen, de klimaatdoelstellingen van Parijs gaan niet weg. Daarbij passende emissiereductiepaden voor CO2, zoals de DGBC en CRREM die hebben gedefinieerd, zijn steeds meer het uitgangspunt voor ontwikkeling, bouw, onderhoud en renovatie van vastgoed. Dat geldt niet alleen voor operationele emissies (CRREM), maar meer en meer ook voor materiaalgebonden emissies (DGBC). Paris Proof is het devies. Vandaar ook dat houtbouw en het gebruik van biobased materialen nu een grote vlucht nemen. Dat staat allemaal los van de CSRD.
De aandacht voor koolstofemissies omwille van klimaatverandering wordt nog eens versterkt als straks nieuwe Europese regels van kracht worden die al wel zijn aangenomen in het Europese Parlement. EPBD IV bijvoorbeeld voor de energieprestaties van gebouwen en ETS2 voor de koolstofemissiehandel die straks geldt voor de gebouwde omgeving. Ook daarbij is het allemaal CO2 wat de klok slaat. Om nog maar te zwijgen over de reeds aangekondigde koolstofbelasting, waarmee ook de bouw- en vastgoedsector en hun eindgebruikers hebben te dealen in de nabije toekomst.
Het managen van deze en andere ontwikkelingen die impact (kunnen) hebben op je bedrijfsvoering, de risico’s die dat met zich meebrengt, maar ook de kansen die het biedt, dat is niet iets waar alleen de CSRD om vraagt. Dat is eenvoudigweg een kwestie van goed ondernemerschap (good governance). Wat de CSRD daartoe biedt, ook na de Omnibus, is een raamwerk en een handreiking hoe daarvoor een (duurzaamheids)strategie te ontwikkelen. Dat staat los van welke verplichting ook. En daarmee kun je dus je voordeel doen, in plaats van de CSRD die nu even in coma ligt straks ten grave te dragen. Organisaties die dat doen, lopen een gerede kans te worden verdacht van greenwashing wanneer zij vertellen over hoe groen en duurzaam hun activiteiten zijn. En laat dat nu juist een van de dingen zijn waar het de CSRD allemaal om te doen was: transparant zijn over je verrichtingen op het gebied van environment, social & governance om zo greenwashing tegen te gaan.
Bas van de Griendt (Stratego Advies) is auteur van ‘Het ABC van ESG voor vastgoedprofessionals’. Hij adviseert organisaties bij het verduurzamen van hun bedrijfsvoering, bouw- en vastgoedactiviteiten
