Om daadwerkelijk te voorzien in de behoefte aan betaalbare woningen in de Brainportregio rondom Eindhoven kan het beste de markt (deels) uitgeschakeld worden. Dat betoogt Thom Aussems, oud-directeur van woningcorporatie Trudo, in het Eindhovens Dagblad.
Aussems schreef een drieluik over de teloorgang van het betaalbare huis. In de slotaflevering schetst Aussems, tot 2018 directeur bij Trudo, een mogelijke oplossing: doe net als Philips meer dan een een eeuw geleden deed.
Om de medewerkers te ondersteunen richtte Philips in 1918 de Coöperatieve Verbruiksvereniging en Broodbakkerij op. Daarmee reageerde Philips op de prijsstijging van 3% die handelaars in levensmiddelen in 2017 doorvoerden als reactie op een loonsverhoging van 3% voor de arbeiders. Het was voor Anton Philips onverteerbaar dat de winkeliers de prijsverhoging in hun zak staken en Philips en de werknemers er niets wijzer van werden.
Coöperaties gemeengoed
Philips is in die tijd zeker niet uniek met zijn coöperaties. De Centrale Bond van Nederlandse Verbruikscoöperaties, een fusie van de Nederlandse Coöperatieve Bond (NCB) en de Nederlandsche Bond van Arbeiderscoöperaties (NBvAC) telt in 1920 330 aangesloten coöperaties die samen ongeveer 200.000 leden hebben.
De gedachte achter het oprichten een corporatie was eenvoudig. Door het 'zelf doen' schakel je tussenstations in de productie en distributie uit wat tot goedkopere prijzen voor leden leidt.
Actief grondbeleid
Een zelfde principe zou je volgens Aussems ook toe kunnen passen op woningbouw. Goede voorbeelden van het cooperatief bouwen van betaalbare woningen zijn er volgens hem voldoende. Vanuit het verleden bijvoorbeeld toen de Zwitserse stad Zürich in 1998 per referendum besloot om de wooncoöperaties nieuw leven in te blazen. In ruil voor het beschikbaar stellen van woningen tegen kostprijs, ondersteunt de gemeente de coöperaties met een actief grondbeleid en financiële steun.
Programma ASML
Dat de gemeente Eindhoven, als onderdeel van het betaalbaar wonen-programma van ASML, ervoor kiest om projectontwikkelaars te subsidiëren kan er bij bij Aussems niet in. 'Alsof Anton Philips in 1917 de oplossing gezocht zou hebben in het subsidiëren van de katholieke middenstand!' Het betaalbaar huisvesten van de middeninkomens vereist dat een substantieel percentage van het woonprogramma, met een minimum van 20%, ontrokken gaat worden aan de marktwerking.'
