Ook bij aantrekkende economische groei zal de opname van kantoorruimte in Nederland nooit meer het niveau van voor de crisis behalen en maximaal 1,5 mln m² bedragen.
"Ook bij aantrekkende economische groei zal de opname van kantoorruimte in Nederland nooit meer het niveau van voor de crisis behalen en maximaal 1,5 mln m² bedragen.
Dat zei Jeroen de Bruijn, voorzitter Dagelijks Bestuur van DTZ Zadelhoff, bij de presentatie van het jaarlijkse marktoverzicht in het VastgoedVisierapport. Voor 2014 staat de teller van de kantooropname op 1,064 mln m². De Bruijn zei dat het onwaarschijnlijk is dat de kantorenopname het niveau van 2007 (2,4 mln m²) bereikt. Dit komt onder andere door het afgenomen aantal transacties, de mindere plaatsgebondenheid van werken gecombineerd met de andere functie van het fysieke kantoor en de breed toegepaste flexfactor. ‘De opname wordt nu al enkele jaren voor ongeveer 40% gerealiseerd in de G4: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. We verwachten dat dit aandeel zal oplopen tot circa 50% van de totale opname in Nederland’, aldus De Bruijn.
Ongekende dynamiek
De Bruijn en Frans van Toor, verantwoordelijk voor Investments bij DTZ Zadelhoff, gingen in op de ongekende dynamiek op de Nederlandse beleggingsmarkt voor commercieel vastgoed die in 2014 een niveau van meer dan € 10 mrd heeft bereikt, bijna een verdubbeling ten opzichte van 2013. Buitenlandse beleggers domineerden in 2014: zij namen 65% van het beleggingsvolume voor hun rekening, tegen Nederlandse partijen 35%. De Bruijn wees erop dat het feit dat Nederlandse beleggers de minderheid van het volume voor hun rekening nemen niet duidt op een gebrek aan vertrouwen: Nederlandse beleggers nemen namelijk wel meer dan 80% van het aantal transacties voor hun rekening. ‘Het valt dus wel mee met het gebrek aan vertrouwen bij Nederlandse beleggers’, zei de Bruijn.
Veel belangstelling van beleggers gaat uit naar de woningmarkt, die sterk wordt beïnvloed door de verstedelijking van Nederland: wonen en werken vindt steeds meer plaats in kernsteden. Jongere generaties hechten steeds minder aan bezit en bovendien zullen de prijzen van koopwoningen in kernsteden als eerste stijgen, waardoor de woningen voor een steeds kleinere groep bereikbaar zijn. Amsterdam loopt hierin al voorop. Huurwoningen geven meer flexibiliteit en kunnen helpen de aantrekkingskracht van een kernstad te vergroten. Voor de toekomstbestendigheid van een stad is het belangrijk om het aanbod van huurwoningen in de vrije sector met huren tot € 1000 te verbeteren, is te lezen in het rapport.
Schaalvergroting in logistiek
In een presentatie over de marktontwikkelingen schetste manager research Frank van der Sluys hoe in de logistieke markt de tendens van schaalvergroting door logistieke dienstverleners zich voortzet. De ontwikkelingen concentreren zich steeds meer op de lijn Rotterdam–Venlo, met bovenmatige aandacht voor Noord-Brabant. Er worden door de gewenste schaalvergroting meer distributieruimten nieuw ontwikkeld en in sommige gevallen zien we zelfs ontwikkelingen op risico. ‘Hierin schuilt ook een gevaar: bouwen net buiten de logistieke hotspots is bouwen voor toekomstige leegstand. Nu al staat ongeveer 9% van de logistieke ruimten in Noord-Brabant leeg. DTZ Zadelhoff juicht het initiatief van de provincie Noord-Brabant toe om de plannen voor ontwikkeling van bedrijventerreinen opnieuw te spiegelen aan de kansen en bedreigingen’, aldus De Bruijn.
Het VastgoedVisierapport ‘Vervagende grenzen, duidelijke contouren’ is te downloaden via www.dtz.nl."
Gerelateerde artikelen:
