Gulden Feniks 2014

Dit jaar werd er in vier categorieën een NRP Gulden Feniks 2014 uitgereikt. Nieuw was Low budget, high impact

Door Paul Wessels
PropertyNL Magazine nr. 9, 26 september 2014

Winnaar categorie Gebiedstransformatie:
Rotterdam Central District
‘Een van de mooiste stations van Europa’
De jury vond dat vergeleken met inzendingen van voorgaande jaren in een aantal gevallen de tijd nog niet rijp was om tot een goed oordeel te komen over de effecten van de gebiedstransformatie. Uiteindelijk won Central District (Rotterdam) het van mede-genomineerde Industriepark Kleefse Waard (Arnhem).
De jury vindt het een fenomenale prestatie hoe de dagelijkse verkeerschaos is opgelost die jarenlang kenmerkend was voor het gebied tussen station en stad. ‘Voor de jury staat niet ter discussie dat Rotterdam een van de mooiste stations van Europa binnen haar stadsgrenzen haalde.’ Kritische kanttekeningen heeft de jury ook: ‘Tot nu toe is een klein deel van alle beschikbare plintruimte gevuld. De jury vraagt zich af welke ondernemers hun plannen en dromen in de Rotterdamse plinten nog gaan waarmaken. Central District leunt in dit stadium nog teveel op station en plein. Onduidelijk is hoeveel potentie de plannen richting stad hebben. Willen ze tot wasdom komen, dan is een langdurige focus nodig op de kwaliteit, variëteit en ontwikkelingskansen in dit gebied.’

Winnaar categorie Transformatie:
Cultuurcentrum Energiehuis
‘Project met lef’
In de categorie Transformatie kwamen dit jaar de meeste inzendingen binnen: 30 in totaal. Winnaar Cultuurcentrum Energiehuis (Dordrecht) liet mede-genomineerden De Studio (eerste fase herontwikkeling GAK-gebouw, Amsterdam) en Nedinsco (Venlo) achter zich. Uit het juryrapport: ‘De jury vindt het prijzenswaardig dat er steeds weer vindingrijke architecten en creatieve plannenmakers zijn die het voor elkaar krijgen bouwvallen een nieuwe, glorievolle toekomst te geven. Aan ideeën geen gebrek in deze categorie. Alle ingrepen werden gedaan met respect voor de historie van het gebied en het karakter van het oorspronkelijke gebouw. Een lichte teleurstelling vond de jury het geringe aantal inzendingen van kantoorpanden dat transformeerde naar woonfunctie. Dit jaar ging het om slechts vier van de dertig inzendingen en dat is gezien de enorme leegstand niet echt veel.’
De jury noemt het Energiehuis een perfecte symbiose tussen opdrachtgever, theatermanager en architect. ‘In veel opzichten – procesmatig en wat samenwerking betreft – is deze transformatie in de ogen van de jury een voorbeeld voor de rest van Nederland. In dit proces heeft de opdrachtgever het verschil gemaakt en ervoor gezorgd dat de ontwikkeling van de culturele programmering, de slimme opzet van de exploitatie en beheersorganisatie in het hele proces evenveel aandacht kregen als de transformatie van het gebouw. Het is knap dat bezoekers steeds vaker zeggen dat ze naar het Energiehuis gaan en bijvoorbeeld niet naar Bibelot. Dat dit gelukt is, toont aan met hoeveel lef het project is opgepikt en dat dergelijke initiatieven maatschappelijk heel belangrijk kunnen zijn.’

Winnaar categorie Renovatie:
Cygnus Gymnasium
‘Renovatie voegt waarde en karakter toe’
In de categorie Renovatie ontving NRP Gulden Feniks dit jaar 26 inzendingen. ‘Wat opviel, was een aantal woningbouwprojecten waarbij de deelnemende partijen er veel werk van maakten om een toekomstgerichte oplossing te realiseren voor het gigantische energetische vraagstuk dat er ligt. Ook opvallend in deze categorie was een aantal projecten waarbij de reconstructie van het gevel- en straatbeeld van destijds centraal stond.’
Uit een gevarieerd aanbod nomineerde de jury het Gemeentehuis Brummen en Museum De Fundatie (Zwolle), maar het Cygnus Gymnasium (Amsterdam) ging er met de winst vandoor.
‘De jury vindt de renovatie zeer respectvol gedaan. Het zeer grondige kleurenonderzoek en het vervolgens waar mogelijk herstellen van de oorspronkelijke kleurstelling voegt veel waarde en karakter toe aan deze renovatie. Het gebouw is duurzaam gered en de renovatie heeft een voorbeeldfunctie: hoe je door goed opdrachtgeverschap van een verkommerd gebouw weer een school maakt die gekend en gewaardeerd wordt.’

Winnaar categorie Low budget, high impact:
Fenixloods II
‘Extra impuls voor omgeving’
Dit jaar werd voor het eerst Low Budget, High Impact uitgereikt. Dit is een nieuwe NRP Gulden Feniks extra prijscategorie met een bijzonder karakter. Hij wordt door de jury toegewezen aan een opvallend geslaagd project met een relatief lage investering per vierkante meter. Deze categorie kent geen nominaties en het is niet mogelijk speciaal hiervoor een project in te zenden. De jury kiest uit alle inzendingen in de categorieën Gebiedstransformatie, Transformatie en Renovatie een project dat opvalt door het bereikte effect.
Fenixloods II werd door de jury unaniem verkozen tot eerste winnaar van deze bijzondere prijs: ‘Het is gelukt om met eenvoudige (bouwkundige) ingrepen en beperkte financiële middelen de Fenixloodsen te transformeren tot tijdelijke huisvesting. Een knappe prestatie. Bovendien geeft het nieuwe leven dat de loodsen werd ingeblazen een extra impuls aan verdere ontwikkeling van het Deliplein en omgeving. Dit Rotterdamse initiatief verdient in de ogen van de jury dan ook brede navolging. De match tussen casco en kunstonderwijsprogramma is op Katendrecht duurzaam uitgevallen en de transformatie is volgens de jury hét bewijs dat tijdelijke bestemming van gebouwen nu en in de toekomst kansen biedt.’