Het lukt nog steeds niet om jaarlijks de beoogde 100.000 woningen te bouwen. Vorig jaar verrezen er 82.000 woningen, zo blijkt uit de cijfers van de Staat van de Volkshuisvesting 2024, die woonminister Mona Keijzer vandaag naar de Tweede Kamer stuurde.
Eigenlijk moeten er nu jaarlijks zo’n 120.000 huizen worden gebouwd, aangezien het kabinet tot en met 2030 981.000 woningen wil realiseren. In 2022 en 2023 kwamen er bijna 180.000 woningen tot stand. Vorig jaar remde de productie af met in totaal 82.000 woningen. Het betreft nieuwbouw en het beter benutten van bestaande bouw, zoals transformatie en het splitsen van woningen.
De Staat van de Volkshuisvesting is een jaarlijkse uitgave van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening die laat zien hoe de volkshuisvesting in Nederland zich jaarlijks ontwikkelt. De rapportage gaat in op de bouw, betaalbaarheid en kwaliteit van de woningvoorraad.
Belemmeringen
De bouwdip, die vooral wordt veroorzaakt door een hoge rente en stijgende kosten, is terug te zien in de actuele cijfers en duurt volgens minister Keijzer ook in 2025 nog voort. De prognose is dat in 2026 herstel volgt en dat vanaf 2027 de productie stijgt naar 100.000 woningen per jaar. Hiervoor is wel blijvende inzet nodig van alle betrokken partijen om deze woningen te realiseren, aldus Keijzer.
“Het woningtekort blijft hoog. Maatregelen die we nu inzetten, werpen op z’n vroegst over enkele jaren z’n vruchten af. Maar iedere stap is er één. Het speerpunt is het wegnemen van belemmeringen voor nieuwbouw, zoals stapeling van lokale regels en procedures, en de inzet op het beter benutten van bestaande gebouwen. Op de Woontop hebben we met betrokken partijen de eerste aanzet gegeven. Dit jaar gaan we daar volop mee verder.”
Bouwtempo omhoog
Het aantal verleende bouwvergunningen neemt volgens het kabinet sinds begin 2024 weer toe. Op nationaal niveau zouden er bijna voldoende bouwplannen zijn om het benodigde aantal woningen te bouwen. Provincies hebben plannen voor 1.021.500 nieuwe woningen tot 2030.
Het overheidsstreven is een plancapaciteit van 130% van de behoefte, omdat plannen vertraging kunnen oplopen of niet door kunnen gaan. In vijf provincies zijn voldoende plannen. Landelijk is de plancapaciteit 126%. Provincies moeten nog wel plannen maken om na 2030 het realisatietempo van 100.000 nieuwe woningen per jaar vol te kunnen houden.
Naast nieuwbouw wordt 15% tot 20% van de woningbouwopgave gerealiseerd door splitsing, transformatie en overige vormen van verbouw; in 2023 waren dit 14.518 woningen.
Betaalbare woonlasten
De jaarlijkse Staat van de Volkshuisvesting gaat ook in op de betaalbaarheid van wonen en de woningkwaliteit. De betaalbaarheid van woonlasten knelt het meest bij huurders met een lager inkomen en bij jongere middeninkomens in de duurdere private huursector. Voor huiseigenaren dalen de woonlasten na verloop van tijd door aflossing van hypotheek en waardestijging van het huis. Het aantal huishoudens dat kampt met energiearmoede is sinds 2021 gedaald naar 400.000.
Verduurzaming
De verduurzaming van woningen en gebouwen in Nederland is volgens de Staat van de Volkshuisvesting goed op gang. Het aandeel aardgasvrije woningen is gestegen van 7,2% naar 10,1% en gasverbruik is sinds 2021 met 25% gedaald.
Ook het aandeel woningen met slechte energielabels is sinds 2021 gedaald met 11,2%. Daarmee daalde de energierekening. Huiseigenaren zijn ook vaker in staat om verduurzaming te financieren door betere leen- en subsidiemogelijkheden. Circa 98% kan de verduurzaming van hun woning financieren, tegenover 86% in 2020.
De CO2-uitstoot in de gebouwde omgeving is sinds 2021 met meer dan 20% gedaald. Dit komt deels door energiebesparende maatregelen, maar ook doordat mensen hun stookgedrag hebben aangepast, zowel thuis als op kantoor.
De leefbaarheid en veiligheid in de 20 focusgebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) verbetert ook. Tussen 2025 en 2029 moeten er 10.000 extra woningen bijkomen in de focusgebieden, bovenop bestaande plannen. Zo’n 40.000 woningen moeten versneld klaar zijn, zo is afgesproken tijdens de Woontop.
Gerelateerde artikelen:
