Stilte en storm bij juristen in vastgoed

Uit het jaarlijkse onderzoek naar vastgoedjuristen van PropertyNL blijkt dat zij geen last hebben van de coronacrisis. De vastgoedsecties binnen de kantoren bleven op een enkele uitzondering na op peil, ook al werkten velen thuis – of mooier: op vakantiebestemmingen.
De vorig jaar vrij plotseling aangekondigde fiscale maatregelen zorgden voor een incidentele hausse aan woningtransacties aan het einde van het jaar, gevolgd door een stilte aan het begin van 2021. Veel instituten kijken de kat uit de boom bij kantorentransacties, terwijl retail en hotellerie moeten bekomen van de coronaschok. Desondanks meldden veel kantoren in de enquête grote deals, of het nu gaat om de Jumbo-deal of de herhuisvesting van De Telegraaf.

Schijnwerpers
De advocaten en notariskantoren zelf stonden dit jaar soms meer dan hen lief was in de schijnwerpers. Landsadvocaat Pels Rijcken werd opgeschrikt door een fraudezaak waarvan de gevolgen nog nauwelijks in kaart zijn gebracht. Bestuursvoorzitter Oranje blijkt gedurende een lange periode vele miljoenen te hebben weggesluisd. Toen zijn fraude uitkwam, pleegde hij zelfmoord; familie, kantoor en branche in verwarring achterlatend. Verwarring, omdat er nog geen duidelijk plan ligt hoe deze fraude in de toekomst moet worden voorkomen.
Vooral het amateuristische optreden van de deken in de media springt in het oog. Dat amateurisme versterkt de onzekerheid over de positie van de landsadvocaat en de andere kantoren, die koste wat kost dergelijke schandvlekken willen voorkomen. De vaste Pels Rijcken-deelnemer aan ons rondetafelgesprek, René Spit, was transparant over zijn zorgen. Ook kenmerkend: ondanks deze interne crisis en corona draait zijn vastgoedpraktijk als vanouds.

Verschuivingen
In de top zijn wel andere verschuivingen waarneembaar. Zo is de positie van NautaDutilh in het vastgoed geheel veranderd door het vertrek van de vastgoedafdeling naar Greenberg Traurig. Het hoofd van de vastgoedsectie, David van Dijk, bouwt bij GT een groot vastgoedteam op. Dat is terug te zien in de enquête, waar Greenberg Traurig vorig jaar niet voorkwam bij de transacties, en nu wel. Na de blijvend leidende posities van Loyens & Loeff en Houthoff valt bij transacties verder de opkomst op van CMS. Misschien toch een bonus voor de verhuizing van Utrecht naar de Zuidas?
De juristen die op het gebied van transacties als meest deskundig worden betiteld, reflecteren de positie van hun kantoor: de lijst wordt aangevoerd door Jan Cees Kuiken van Houthoff, gevolgd door Lonne Rooseboom en Bram Lennartz van Loyens & Loef.
In het onderzoek naar de betrokkenheid van de kantoren bij vastgoedfinancieringen valt de hogere positie van Clifford Chance op. Vorig jaar een vierde plek, nu nummer drie, na Loyens & Loeff en Allen & Overy. Bij financieringen valt ook de positie van Stek Advocaten op, waarschijnlijk mede bereikt door het vakmanschap van Herman Wamelink. Bij Financieringen wordt Angelique Thiele van Doorne door collega’s het meest genoemd als talent, gevolgd door Diederik Vriesendorp van NautaDutilh en Leon Hoppenbrouwers van Allen & Overy, ook een deelnemer aan het rondetafelgesprek op pagina 44.
Bij de advisering rond vastgoedontwikkeling staat steevast Houthoff bovenaan, gevolgd door Loyens & Loeff en Straatman Koster. Ook hier zien we een oprukkend CMS en nieuw in de top zijn Six Advocaten en Stijl Advocaten. De advocaat die op dit terrein het meest wordt genoemd is Hein van der Meer van CMS, gevolgd door Jurriaan van der Stok van Loyens & Loeff en Peter Habraken van Harbraken Rutten. Habraken toont samen met Taco Hovius van Stijl Advocaten dat ook kleinere kantoren talent in huis hebben.

Toplijst
Dit jaar hebben maar liefst 55 partijen meegedaan aan de enquête van PropertyNL. De enquête laat zien op welke gebieden de kantoren excelleren, met welke spraakmakende zaken en met kwantitatieve criteria, zoals het aantal vastgoedjuristen. De partij die de meeste vastgoedjuristen blijkt te hebben, is AKD. De stijgers zijn CMS en Greenberg Traurig. Bijzonder is dat een nieuw kantoor als NewGround Law al zijn opwachting in deze lijst kan maken met 20 gespecialiseerde advocaten. Toen Cynthia de Witt Wijnen haar vertrek aankondigde, ging haar werkgever Baker McKenzie ervan uit dat ze het wat rustiger aan zou gaan doen met een klein kantoortje in de provincie. Niets is minder waar geweest: met haar nieuwe compagnons in NewGround Law blijkt ze bij de kantoren met de meeste advocaten te horen.

Kantoren met meer dan 20 vastgoedjuristen*
AKD: 100
Houthoff: 88
Loyens & Loeff: 75
Dentons: 73
Pels Rijcken: 57
CMS: 52
Van Doorne: 49
Dirkzwager: 38
DLA Piper: 38
Greenberg Traurig: 36
Lexence: 36
Stibbe: 35
Allen & Overy: 31
Simmons & Simmons: 28
NautaDutilh: 28
BarentsKrans: 27
Ploum: 25
Straatman Koster: 25
Clifford Chance: 24
Van der Feltz: 22
VBTM: 22
NewGround Law: 20
* Eind 2020