Wie in eigen land vakantie viert, kan in plaats van overnachten op een camping, in een hotel of in een standaard vakantiehuisje ook kiezen voor iets bijzonders, bijvoorbeeld een vuurtoren of een oude gevangenis. In Rotterdam kun je in Penthouse Prison 'vrijwillig een nachtje brommen'.
Slapen in een voormalige gevangenis kan inmiddels op meerdere plaatsen in Nederland, zoals bij Hotel Huis van Bewaring in Almelo en het Arresthuis in Roermond. In de meeste gevallen is er van een spartaans verblijf geen sprake meer. Zo is de Gevangentorensuite op de Vlissingse boulevard met een vanafprijs van € 395 ronduit luxe te noemen. Daar kan ook gedineerd worden in het restaurant. De chef bereidt zes gangen voor € 85. Wat gunstiger geprijsd is Fletcher-hotel De Oude Gevangenis in Alkmaar. Dichter in de buurt van de echte cel-beleving komt hostel Alibi in Leeuwarden, gevestigd in de voormalige gevangenis Blokhuispoort.
Gevangenissen gaandeweg verkocht
De trend werd in 2011 in gang gezet, toen de overheid besloot gevangeniscomplexen te gaan verkopen omdat het aantal gevangenen daalde. Niet alle gevangenissen vinden overigens een bestemming als hotel: vorig jaar legde Brolan Vastgoed de hand op een voormalig gevangenisterrein in Zwaag. Daar moeten 265 woningen gaan komen. Stichting Duwo opende twee jaar terug een studentencomplex in het voormalige huis van bewaring De Vest in Haarlem. Een van de meest iconische gevangenissen, De Boschpoort in Breda - beter bekend als de Koepelgevangenis - is in 2022 verkocht aan Being en VDD. Die hebben plannen voor een gecombineerde woon-, werk- en vrijetijdsfunctie voor het terrein.
Heilige Boontjes
Geen unicum dus, slapen in een voormalige cel. Wat maakt Penthouse Prison, een nieuw bed & breakfast in het oude cellencomplex van het voormalige politiebureau aan het Rotterdamse Eendrachtsplein, dan bijzonder? De plek blijft dicht bij het gevangenisgevoel en wordt bovendien gerund door voormalige celbewoners. De uitbaters heten niet zonder ironie Heilige Boontjes, geleid door Rodney van den Hengel, een ex-gedetineerde met zes jaar cel op zijn naam. Hij startte een koffietent in het voormalige politiebureau, na een hbo-studie en een baan als welzijnswerker. In die hoedanigheid kwam hij in contact met agent en pedagoog Marco den Dunnen. De twee richtten samen Heilige Boontjes op, een leer-werktraject voor jongeren met een crimineel verleden of psychische problemen. Enige restrictie: zedendelinquenten zijn niet welkom.
De straatcultuur die in het begin nog voor problemen zorgde, wisten ze in te dammen met het aanstellen van twee vrouwen met een Wajong-uitkering. Inmiddels is het grand café een goedlopende zaak. Bovendien leveren de Heilige Boontjes bonen voor de koffiemachines van zo’n 150 bedrijven.
Gezinsaccommodatie
In 2020 werd in het pand Penthouse Prison geopend, een gezinsaccommodatie voor maximaal vijf personen, bestaande uit een tweepersoonscel, drie eenpersoonscellen, een toiletcel en een heuse recreatiecel annex woonkamer die spelletjes en een tv met Netflix biedt. De luchtplaats (met tralies!) ontbreekt niet en voor de celbewoners is ook het dak toegankelijk. Om het verblijf wat comfortabeler te maken is er een eigen keuken met kookplaat en Quooker. De cellen zijn ingericht met rode accenten en streepjes in onder meer badjassen en handdoeken. Slapen doen de gasten niet meer op een brits, maar op comfortabele bedden.
Collectief van Rotterdammers
Meest praktisch
De invulling van het cellenblok kwam ter sprake toen het pand werd verkocht, zegt Van den Hengel: 'Toen we in 2019 het pand hebben aangekocht met de stichting Bureau Eendracht moesten we iets met de cellengang in het gebouw. We hebben er toen voor gekozen om er een Airbnb van te maken omdat dat het meest praktisch was', licht Van den Hengel toe. De start in 2020 kwam vlak voor de coronacrisis, maar heeft het project uiteindelijk niet genekt. 'Nee, de start was prima. We hadden best veel geïnvesteerd toen we te maken kregen met de lockdown, maar dankzij onze trouwe achterban hebben we ons erdoorheen gewerkt.'
De ambities van de Heilige Boontjes blijven ondanks het succes van Penthouse Prison verder beperkt tot de koffiebranche. 'Onze zaak is regelmatig tot de nok gevuld. Natuurlijk is er in de zomer minder animo voor warme dranken, maar we mogen zeker niet klagen. De rechterzijde van ons restaurant is bedoeld voor bezoekers en de linkerzijde dient als werkhoek. Daar kunnen mensen met de laptop gaan zitten', zegt Van den Hengel.
Geen hipsters
De sociale missie van de Heilige Boontjes wordt gewaardeerd: 'De gasten weten ervan en dragen daar graag aan bij. Daarnaast wordt onze service en de kwaliteit van onze producten heel goed gewaardeerd met 1.300 reviews en een score van 4,5 uit 5 op Google.' De missie straalt ook af op de b&b: 'Andere voormalige gevangenissen worden vaak gerund door hoogopgeleide hipsters met als voornaamste drijfveer geld verdienen. Daar is niks mis mee, maar bij ons gaat het een stap verder. Onze missie is geld verdienen om mensen te helpen en we merken dat het klanten aanspreekt dat ze op die manier sociaal impact kunnen maken.'
De agenda van Van den Hengel zit de komende tijd vol: 'Vanaf oktober gaan we de koffievoorziening in het pand de Rotterdam aan de voet van de Erasmusbrug organiseren samen met Vermaat. Ook staat de Scheveningse pier voor 2026 op de rol. Daarnaast zijn we bezig met een grote supermarktketen voor een landelijke lancering in januari.'
Zo veel mogelijk intact
Bij de verbouwing van het pand was DaF-architecten uit Rotterdam betrokken. Uitgangspunt was een authentieke beleving. Geen tot luxe verblijven omgebouwde hotelkamers dus: de binnenkant van de celdeuren laten de talloze ingekraste namen en teksten nog zien ('liever een zus als hoer dan een smeris als broer'). Er is een stalen wc-pot zonder bril, een doorgeefluikje voor het eten en er zitten grendels op de deur. Wie een geintje wil uithalen, komt bedrogen uit: de grendels zijn vastgelijmd, liet architect Daan Bakker van DaF weten aan het AD. 'We hebben zoveel mogelijk intact gelaten.'
Cactussen
In 2020 was de 'plasbeleving' nog authentiek: 'Want zelf doortrekken gaat namelijk niet vanuit de cel, het knopje zit buiten, in de gang. Het kon alleen door de cipier worden bediend. Misschien moeten we voor de gasten nog even een bordje ophangen, anders lopen ze zo te zoeken', aldus Bakker destijds. Dat bleek echter niet te werken: alleen de 'natte cel' heeft nu nog een werkend toilet, in de vijf andere wc's staan nu cactussen.
