Woningtekort stijgt naar 400.000 woningen

Capital Value en ABF Research doen jaarlijks onderzoek naar de ontwikkelingen op de woning(beleggings)markt. Doordat de bouw van zo’n 40.000 woningen mogelijk wordt uitgesteld in 2023-2024 en het aantal vergunningen afneemt, verwacht Capital Value een nog grotere stijging van het tekort tot 400.000 woningen in 2025. Van die 40.000 woningen zijn er 27.500 gepland in de G5.

Grote steden

De tekorten zijn het hoogste in de grote steden, waaronder in de regio’s Groot-Amsterdam (/circa 45.000 woningen), Delft en Westland (7,2%, circa 7.650 woningen) en Agglomeratie ’s-Gravenhage (5,6%, circa 23.540 woningen). Ook in Rotterdam en Utrecht stijgt het tekort in 2023 verder naar respectievelijk 30.540 en 30.000 woningen.

Knelpunten

Beleggers die deelnamen aan het jaarlijkse onderzoek van Capital Value noemen met name de gestegen bouwkosten een belangrijk knelpunt in de ambities om nieuwbouw te realiseren. Dit in combinatie met de gestegen rente. Bouwkosten stegen in 2022 met circa 9% (CBS) ten opzichte van 2021. Ook de combinatie van lokale en nationale regelgeving, hoge grondprijzen en dalende verkoopprijzen werden vaak benoemd. Onder ontwikkelaars gelden met name de hoge bouwkosten (53%) en trage vergunningverlening (53%) als obstakel, terwijl corporaties verwijzen naar onvoldoende grondposities (71%) en onvoldoende medewerking van gemeenten (48%) bij haperende nieuwbouwtrajecten.

Voldoende geld beleggers

Voor de komende drie jaar geven beleggers die door Capital Value zijn ondervraagd gezamenlijk aan ruim €25 mrd beschikbaar te hebben, waarbij een belangrijk deel geïnvesteerd kan worden in de bouw van nieuwe huurwoningen. Woningcorporaties zijn aanzienlijk actiever geworden bij het investeren in de bouw van nieuwe huurwoningen. Gezamenlijk met de institutionele beleggers hebben zij voldoende middelen om jaarlijks 30.000 betaalbare woningen te bouwen. Het is de vraag in hoeverre dit kapitaal aangewend kan worden voor nieuwbouw. In 2022 investeerden Nederlandse pensioenfondsen maar 33% van het beschikbare kapitaal in nieuwbouw. Het aantal van 30.000 huurwoningen zal zonder stimulerende maatregelen niet worden gerealiseerd.

Overheidsmaatregelen

Zulke stimulerende maatregelen zijn hard nodig om een bouwinfarct en een krimpende huurmarkt te voorkomen. Capital Value pleitte daarom al eerder voor een btw-verlaging of het herinvoeren van de ‘Van der Laan subsidie’ uit 2009. In het kort behelsde die destijds dat de portefeuilledragende minister ‘subsidie kan verlenen ter tegemoetkoming in de kosten verbonden aan het stimuleren van de bouw van woningen, die als gevolg van de huidige economische omstandigheden is vertraagd of stopgezet’. Voorwaarde daarbij is dat ‘de subsidie uitsluitend kan worden verleend voor de bouw van te verhuren woningen, van welke de huurprijs bij aanvang van de bewoning naar redelijke verwachting hoger zal zijn dan € 647,53, of van door eigenaren daarvan te bewonen woningen’.