Verlaging maximumsnelheid geen Haarlemmerolie voor stikstofknoop

Woningbouwprojecten dreigen alsnog spaak te lopen door de regelgeving omtrent stikstof. Een recente rechtbankuitspraak leert dat de spoedwet uit 2020 niet altijd voldoende stikstofruimte biedt om woningbouw alsnog mogelijk te maken. 

Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 5, 20 mei 2022

De rechtbank heeft uitspraak gedaan over de vergunning op grond van de Wet natuurbescherming voor de bouw van 163 woningen in Egmond aan den Hoef. De bouw van de woningen, het project Delversduin, is gepland naast een zogenoemd Natura 2000-gebied, het beschermde ‘Noordhollands Duinreservaat’.  Omdat de woningbouw leidt tot enige neerslag van stikstof, zogenoemde stikstofdepositie, is een vergunning nodig op grond van de Wet natuurbescherming.

Snelheidsverlaging op snelweg

Gedeputeerde Staten van Noord-Holland (GS) hebben deze vergunning in oktober 2020 verleend aan gebiedsontwikkelaar BPD. Door gebruik te maken van de stikstofruimte die de snelheidsverlaging naar 100 kilometer per uur op de snelwegen heeft gecreëerd, kan deze vergunning volgens GS worden verleend en zijn 'significante gevolgen’ voor het Duinreservaat uitgesloten. Deze compensatiemogelijkheid werd begin 2020 gecreëerd in de spoedwet van het toenmalige kabinet om uit de stikstofknoop te komen. 

Omwonenden stelden echter beroep in tegen de verstrekte vergunning. Zij stellen dat het gebruikmaken van de stikstofruimte niet garandeert dat woningbouw. De rechtbank Noord-Holland geeft de omwonenden hierin gelijk. De rechtbank concludeert dat GS de vergunning niet mochten verlenen omdat daarbij regels voor neerslag van stikstof zijn toegepast die in strijd zijn met de Europese Habitatrichtlijn. 

Op grond van de Habitatrichtlijn moeten lidstaten voor elk plan of project dat significante gevolgen kan hebben voor Natura 2000-gebieden een passende beoordeling maken van die gevolgen. Ook de verlaging van de maximumsnelheid, de enige stikstof reducerende maatregel die op dat moment is ingevoerd,  is zo’n plan of project. 

Aanvullende maatregelen

De lidstaten kunnen alleen toestemming voor een plan of project geven als zeker is dat het de natuurlijke kenmerken van Natura 2000-gebieden niet aantast. Volgens de rechtbank blijkt echter uit de rapporten waarop de verlaging van de maximumsnelheid is gebaseerd, dat niet kan worden uitgesloten dat de natuurlijke kenmerken van enkele Natura 2000-gebieden toch nog worden aangetast. In dat geval zijn aanvullende maatregelen nodig zijn om de toename van stikstofdepositie weg te nemen. 

De rechtbank concludeert daarom dat deze regeling van het stikstofregistratiesysteem niet mag worden toegepast bij de verlening van de vergunning in Egmond aan den Hoef. De rechtbank vernietigt om die reden de vergunning.