Net als gewoonlijk wordt de Europese markt voor vastgoed-dealmakers gedomineerd door Blackstone, maar twee Duitsers rukken op
Door het PropertyEU-team
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 6, 26 juni 2020
De Blackstone Group stond afgelopen jaar opnieuw bovenaan de ranglijst met grootste dealmakers (kopers en verkopers) van Europees onroerend goed.
Dat zal voor de lezers geen verrassing zijn, gezien de stroom van miljarden aan deals die bijna elke dag in de nieuwsbrieven van PropertyEU te lezen is, in totaal in 2019 zo’n € 12 mrd. De belangrijkste transactie was de overname van Canada’s Dream Global REIT voor € 4,2 mrd, eigenaar van panden in Duitsland, Nederland en Oostenrijk. Blackstone was ook de grootste verkoper, met € 14 mrd aan desinvesteringen. De totale waarde van € 26 mrd aan transacties is een waar paradijs voor vastgoedadviseurs, taxateurs, notarissen en juristen.
Grote stijgers
Op de lijst zijn er enkele belangrijke stijgers. Patrizia sprong van de zesde naar de tweede plek. In 2019 steeg het transactievolume van de Duitse gigant met 20% tot € 9 mrd. Bijna tweederde van het volume bestond uit nieuwe investeringen, voornamelijk afkomstig van buiten Duitsland. Patrizia was bijzonder actief in de Scandinavische landen, Frankrijk, Nederland en Italië, en het liet ook van zich horen in Ierland, het VK, Spanje en Portugal. Van de € 5,5 mrd die het verwierf, was het grootste deel commercieel vastgoed, terwijl € 1,5 mrd residentieel was.
Commerz Real, ook uit Duitsland, steeg vorig jaar van plek 38 naar de derde plaats. De vermogensbeheerafdeling van Commerzbank Group sloeg een grote slag met de aankoop van de Millennium-portefeuille voor € 2,5 mrd – de grootste portefeuilledeal ooit in Duitsland. Het fonds verwierf de portefeuille voor zijn open-ended Hausinvest-fonds. Ceo Andreas Muschter zei dat het acquisitiesucces van het bedrijf in 2019 te danken was aan de snelheid waarmee beslissingen genomen werden.
Elders in de lijst waren er grote sprongen voor LaSalle Investment Management en Nuveen Real Estate, die beide in de top-10 belandden.
AEW Europe staat steevast op een hoge plaats, ditmaal op de tiende plek. La Française Global REIM brak door in de top-20, evenals Henderson Park. Voor Henderson Park is dit een bijzondere prestatie, omdat het bedrijf pas in 2016 is opgericht.
Sommige bedrijven staan in de Top-100 omdat ze al hun eigendommen hebben verkocht, zoals Canada’s Dream Global REIT, Hembla uit Zweden, Technopolis Oyi uit Finland en Testa Residential uit Spanje. Blackstone heeft vorig jaar de overnames van zowel Dream Global REIT als Testa afgerond.
Stoelendans om € 300 mrd
Gezamenlijk verhandelden bedrijven uit de PropertyEU Top-100 in 2019 € 300 mrd aan Europees vastgoed. Het gemiddelde per bedrijf bedroeg € 3,21 mrd, en het mediane gemiddelde was € 2,6 mrd. Het gemiddelde voor nieuwe acquisities bedroeg € 1,7 mrd, tegen € 1,3 mrd voor desinvesteringen.
Er zijn tal van bekende namen die niet op de laatste ranglijst zijn beland, omdat zij in 2019 net onder de drempel van € 1,4 mrd uitkwamen. Voorbeelden zijn ECE, DeA Capital Real Estate, Warburg-HIH Invest, Goodman, Europa Capital, Angelo Gordon (met veel deals in Nederland), Norges Bank, Aedifica (de Belgische specialist met veel vastgoed in Nederland), Gecina, Orion Capital Managers, Grand City, TwentyTwo Real Estate, Queensgate Investments en het Nederlandse ASR Real Estate.
Er staan twee beursgenoteerde vastgoedbedrijven – beide uit Duitsland – in de top-10: Patrizia en Vonovia. In totaal staan er 23 beursgenoteerde vastgoedbedrijven in de lijst.
Zoals te verwachten, hebben ondernemingen met een hoofdkantoor in de VS, Duitsland, Frankrijk en het VK het meeste dealvolume gerealiseerd. Canadese ondernemingen waren actief en ook Koreaanse investeerders kwamen naar voren als belangrijke dealmakers, zoals Hana Financial Group, Mirae Asset Global Investments, Samsung Life, NPS en Hanwa Inv & Securities. Koreaanse bedrijven staan wereldwijd op de zevende plek qua transacties.
De bedrijven uit de PropertyEU Top-100 blijken in totaal voor € 170 mrd te hebben gekocht en voor € 130 mrd gekocht.
Hoofdredacteur van PropertyEU, Robin Marriott: ‘In 2019 bleven de omstandigheden positief voor investeerders. Tegelijkertijd waren ze voorzichtig met alles wat zich zou kunnen ontwikkelen tot een ‘black swan’.’
Verantwoording
De PropertyEU Top-100 Investors Deals & Dealmakers rangschikt bedrijven op basis van de geldwaarde van het onroerend goed dat ze in het kalenderjaar 2019 hebben gekocht en verkocht. De rangschikking is gebaseerd op een enquête die in april 2020 naar honderden bedrijven is gestuurd. Als bedrijven de enquête niet of onvolledig hebben ingevuld, gebruikte PropertyEU een combinatie van transacties uit de PropertyEU- nieuwsbrieven, research en gegevens geleverd door Real Capital Analytics (RCA). Daarna is geprobeerd de cijfers bij bedrijven te controleren. Bij transacties en overnames van vastgoedbedrijven geldt het notarieel transport als tijdstip in welk jaar de transactie meetelt.
De rangschikking is grotendeels gebaseerd op de totale waarde (in miljoenen euro) van aan- en verkopen van onroerend goed. Als de respondenten cijfers rapporteerden in andere valuta’s, werd de euroconversie per 31 december 2019 gebruikt.
Het onderzoek is uitgevoerd door vijf researchers van PropertyEU, gecoördineerd door Gordon Darroch. In oktober publiceert PropertyEU ook de Top-100 Investors AUM.
Top-100 Dealmakers in Europa
1 – The Blackstone Group: € 26000 mln (aankopen: € 12000 mln, verkopen: € 14000 mln)
2 – Patrizia: € 9000 mln (aankopen: € 5500 mln, verkopen: € 3500 mln)
3 – Commerz Real: € 8900 mln (aankopen: € 6700 mln, verkopen: € 2200 mln)
4 – Swiss Life AM: € 8500 mln
5 – AXA Imra - Real Assets : € 8076 mln (aankopen: € 5223 mln, verkopen: € 2853 mln)
6 – LaSalle Investment Management: € 7151 mln (aankopen: € 4102 mln, verkopen: € 3049 mln)
7 – Nuveen Real Estate: € 6663 mln (aankopen: € 2065 mln, verkopen: € 4598 mln)
8 – Vonovia SE: € 6661 mln (aankopen: € 6346 mln, verkopen: € 315 mln)
9 – Allianz Real Estate : € 6400 mln (aankopen: € 5200 mln, verkopen: € 1200 mln)
10 – AEW Global: € 5951 mln (aankopen: € 3092 mln, verkopen: € 2859 mln)
11 – Hines: € 5643 mln (aankopen: € 3434 mln, verkopen: € 2209 mln)
12 – Aberdeen Standard Investments: € 5407 mln (aankopen: € 1882 mln, verkopen: € 3525 mln)
13 – M&G Real Estate: € 5111 mln (aankopen: € 3926 mln, verkopen: € 1185 mln)
14 – BNP Paribas REIM : € 5040 mln (aankopen: € 3006 mln, verkopen: € 2034 mln)
15 – Unibail-Rodamco-Westfield: € 4803 mln (aankopen: € 3 mln, verkopen: € 4800 mln)
16 – Primonial REIM: € 4443 mln (aankopen: € 3525 mln, verkopen: € 918 mln)
17 – La Française Global REIM: € 4330 mln (aankopen: € 4000 mln, verkopen: € 330 mln)
18 – Amundi: € 4276 mln (aankopen: € 3800 mln, verkopen: € 476 mln)
19 – Henderson Park: € 4144 mln (aankopen: € 4144 mln, verkopen: € 0 mln)
20 – Hana Financial Group: € 3906 mln (aankopen: € 3554 mln, verkopen: € 352 mln)
21 – Unicredit: € 3886 mln (aankopen: € 579 mln, verkopen: € 3307 mln)
22 – Dream Global REIT(*1): € 3797 mln (aankopen: € 110 mln, verkopen: € 3687 mln)
23 – Aroundtown: € 3745 mln (aankopen: € 3000 mln, verkopen: € 745 mln)
24 – Union Investment: € 3660 mln (aankopen: € 2830 mln, verkopen: € 830 mln)
25 – ZBI Zentral Boden Immobilien Gruppe: € 3620 mln (aankopen: € 3325 mln, verkopen: € 295 mln)
26 – Goldman Sachs: € 3553 mln (aankopen: € 1138 mln, verkopen: € 2415 mln)
27 – Aviva Investors Real Assets : € 3550 mln (aankopen: € 2295 mln, verkopen: € 1255 mln)
28 – Caisse des Depots: € 3532 mln (aankopen: € 1958 mln, verkopen: € 1574 mln)
29 – Universal-Investment: € 3470 mln (aankopen: € 3404 mln, verkopen: € 66 mln)
30 – Signa Group: € 3383 mln (aankopen: € 2010 mln, verkopen: € 1373 mln)
31 – DWS Group(*2): € 3300 mln
32 – Hembla(*3): € 3139 mln (aankopen: € 0 mln, verkopen: € 3139 mln)
33 – Morgan Stanley: € 3124 mln (aankopen: € 357 mln, verkopen: € 2767 mln)
34 – Santander: € 3057 mln (aankopen: € 2700 mln, verkopen: € 357 mln)
35 – Deka Immobilien: € 3000 mln (aankopen: € 2400 mln, verkopen: € 600 mln)
36 – Savills IM: € 3000 mln
37 – Tishman Speyer: € 2985 mln (aankopen: € 270 mln, verkopen: € 2715 mln)
38 – Invesco Real Estate: € 2969 mln
39 – GIC: € 2860 mln (aankopen: € 2860 mln, verkopen: € 0 mln)
40 – CPP Investment Board: € 2831 mln (aankopen: € 88 mln, verkopen: € 2743 mln)
41 – Credit Suisse: € 2769 mln (aankopen: € 1657 mln, verkopen: € 1112 mln)
42 – Tristan Capital: € 2730 mln (aankopen: € 1720 mln, verkopen: € 1010 mln)
43 – Oaktree Capital Management(*4): € 2718 mln (aankopen: € 1392 mln, verkopen: € 1326 mln)
44 – Covivio: € 2700 mln (aankopen: € 1500 mln, verkopen: € 1200 mln)
45 – Propinvest Group: € 2700 mln (aankopen: € 0 mln, verkopen: € 2700 mln)
46 – Ares Management: € 2665 mln (aankopen: € 1405 mln, verkopen: € 1260 mln)
47 – Unite Group: € 2638 mln (aankopen: € 2530 mln, verkopen: € 108 mln)
48 – CBRE Global Investors: € 2600 mln (aankopen: € 1700 mln, verkopen: € 900 mln)
49 – Lone Star Funds: € 2573 mln (aankopen: € 1388 mln, verkopen: € 1185 mln)
50 – Heimstaden: € 2570 mln (aankopen: € 2569 mln, verkopen: € 1 mln)
51 – Testa Residencial: € 2497 mln (aankopen: € 0 mln, verkopen: € 2497 mln)
52 – LGIM: € 2426 mln (aankopen: € 1502 mln, verkopen: € 924 mln)
53 – Bayerische Versorgungskammer (BVK): € 2425 mln (aankopen: € 2175 mln, verkopen: € 250 mln)
54 – Meyer Bergman: € 2400 mln
55 – M7 Real Estate: € 2300 mln (aankopen: € 2100 mln, verkopen: € 200 mln)
56 – BentallGreenOak: € 2300 mln (aankopen: € 870 mln, verkopen: € 1430 mln)
57 – PFA Ejendormme: € 2283 mln (aankopen: € 1983 mln, verkopen: € 300 mln)
58 – Credit Agricole Assurances: € 2243 mln (aankopen: € 1219 mln, verkopen: € 1024 mln)
59 – Mirae Asset Global Investments : € 2137 mln (aankopen: € 1237 mln, verkopen: € 900 mln)
60 – Cromwell Property Group: € 2128 mln (aankopen: € 1156 mln, verkopen: € 972 mln)
61 – Corestate Capital: € 2120 mln (aankopen: € 1091 mln, verkopen: € 1029 mln)
62 – Barings: € 2100 mln (aankopen: € 1100 mln, verkopen: € 1000 mln)
63 – Round Hill Capital: € 2048 mln (aankopen: € 593 mln, verkopen: € 1455 mln)
64 – CIC: € 2045 mln (aankopen: € 45 mln, verkopen: € 2000 mln)
65 – British Land: € 2022 mln (aankopen: € 278 mln, verkopen: € 1744 mln)
66 – BlackRock: € 1950 mln (aankopen: € 580 mln, verkopen: € 1370 mln)
67 – BayernLB: € 1924 mln (aankopen: € 1283 mln, verkopen: € 641 mln)
68 – Samsung Life: € 1922 mln (aankopen: € 1220 mln, verkopen: € 702 mln)
69 – CapMan: € 1850 mln (aankopen: € 1070 mln, verkopen: € 780 mln)
70 – Icade: € 1850 mln (aankopen: € 750 mln, verkopen: € 1100 mln)
71 – BMO Real Estate Partners: € 1821 mln (aankopen: € 1048 mln, verkopen: € 773 mln)
72 – Alony Hetz: € 1814 mln (aankopen: € 692 mln, verkopen: € 1122 mln)
73 – Real IS: € 1800 mln (aankopen: € 1200 mln, verkopen: € 600 mln)
74 – Deutsche Wohnen: € 1767 mln (aankopen: € 1000 mln, verkopen: € 767 mln)
75 – Marathon AM: € 1724 mln (aankopen: € 183 mln, verkopen: € 1541 mln)
76 – Starwood Capital: € 1715 mln (aankopen: € 1352 mln, verkopen: € 363 mln)
77 – Terreis: € 1700 mln (aankopen: € 0 mln, verkopen: € 1700 mln)
78 – Hudson’s Bay Company(*5): € 1689 mln (aankopen: € 0 mln, verkopen: € 1689 mln)
79 – NPS: € 1680 mln (aankopen: € 1295 mln, verkopen: € 385 mln)
80 – Coima: € 1652 mln (aankopen: € 921 mln, verkopen: € 731 mln)
81 – KanAm Grund Group : € 1650 mln (aankopen: € 1355 mln, verkopen: € 295 mln)
82 – APG Asset Management: € 1641 mln (aankopen: € 1341 mln, verkopen: € 300 mln)
83 – Technopolis Oyj(*6): € 1608 mln (aankopen: € 0 mln, verkopen: € 1608 mln)
84 – Art-Invest: € 1590 mln (aankopen: € 600 mln, verkopen: € 990 mln)
85 – SBB: € 1590 mln (aankopen: € 1058 mln, verkopen: € 532 mln)
86 – Citigroup: € 1587 mln (aankopen: € 1287 mln, verkopen: € 300 mln)
87 – Kildare Partners: € 1571 mln (aankopen: € 1551 mln, verkopen: € 20 mln)
88 – Capreit : € 1555 mln (aankopen: € 497 mln, verkopen: € 1058 mln)
89 – Generali Group: € 1513 mln (aankopen: € 1065 mln, verkopen: € 448 mln)
90 – UBS: € 1512 mln (aankopen: € 1088 mln, verkopen: € 424 mln)
91 – Columbia Threadneedle Investments: € 1502 mln (aankopen: € 59 mln, verkopen: € 1443 mln)
92 – Harrison Street Real Estate: € 1500 mln
93 – Prologis: € 1495 mln (aankopen: € 1247 mln, verkopen: € 248 mln)
94 – Greystar Real Estate Partners : € 1481 mln (aankopen: € 1481 mln, verkopen: € 0 mln)
95 – Hanwha Investment & Securities: € 1470 mln (aankopen: € 1470 mln, verkopen: € 0 mln)
96 – Schroders: € 1467 mln (aankopen: € 780 mln, verkopen: € 687 mln)
97 – Simon Property Group: € 1439 mln (aankopen: € 0 mln, verkopen: € 1439 mln)
98 – GEG German Estate Group: € 1413 mln (aankopen: € 1342 mln, verkopen: € 71 mln)
99 – Bouwinvest Real Estate Investors: € 1380 mln (aankopen: € 1034 mln, verkopen: € 346 mln)
100 – Akelius Residential Property: € 1370 mln (aankopen: € 67 mln, verkopen: € 1303 mln)
*1 – Dream Global Reit is overgenomen door Blackstone
*2 – DWS heeft in totaal € 27,2 mrd geïnvesteerd als de afdeling vastgoedfinanciering wordt meegeteld
*3 – Hembla is overgenomen door Vonovia
*4 – Oaktree is in september 2019 overgenomen door Brookfield Asset Management
*5 – Hudson’s Bay Company werd in 2020 van de beurs gehaald
*6 – Van de beurs gehaald na overname door Kildare Partners
Bron: PropertyEU en Real Capital Analytics