De vastgoedsector zoekt volop naar methoden voor duurzaam hergebruik van bestaand vastgoed. Rabobank heeft in ruim zes jaar tijd 1,5 mln m² meter aan vastgoedtransformaties gefinancierd.
De afgelopen jaren was het evenwicht zoek in de vastgoedsector, met name in de kantorenmarkt. Dat is inmiddels flink veranderd. De Rabobank ziet volop kansen om de sector er via transformatie verder bovenop te krijgen.
Aan het begin van dit decennium was de situatie in de vastgoedsector uitzichtloos. Het aanbod was veel groter dan de vraag, waardoor miljoenen vierkante meters vastgoed leegstonden. Zonder transformatie zou de huidige markt er totaal anders uitgezien. In zes jaar tijd is er in Nederland meer dan 3 mln m² aan alleen al kantoren uit de markt gehaald, waarvan in 2016 zelfs 1 mln m².
Volgens Maarten Donkers, manager Kennis Rabo Real Estate Finance, zal transformatie blijvend deel uitmaken van de vastgoedsector. "Er wordt wel gezegd dat het hoge tempo aan transformaties nu wel voldoende is geweest, maar wij zien nog volop kansen. Bovendien is de noodzaak niet verdwenen. Duurzaam hergebruik van bestaand vastgoed is een nieuwe gemeenschappelijke verantwoordelijkheid in hele sector, van opdrachtgever tot financier."
Leontien de Waal, sectorspecialist Bouw, vindt transformatie een goede oplossing als renovatie niet haalbaar is. "Als grootste en meest lokale financier van bouw en vastgoed ondersteunt de Rabobank overal in het land transformatieprojecten. In ruim zes jaar tijd hebben we 1,5 mln m² aan vastgoedtransformaties gefinancierd. Dat zijn 300 voetbalvelden die niet onnodig zijn bebouwd."
Er werd in totaal 878.000 m² kantoorruimte getransformeerd en door transformatie ontstonden al 9500 nieuwe woningen. Het aantal transformaties groeit nog ieder jaar. “Het accent lag de afgelopen jaren op kantoorruimtes, maar we zien ook kansen voor winkels, scholen en zorginstellingen," verklaart Donkers. "In binnensteden is er vaak behoefte aan studenten- en jongerenhuisvesting. In dorpskernen blijkt dat transformatie van gebouwen leidt tot huisvesting voor senioren en horeca. Dit versterkt de vitaliteit van de leefomgeving.”
In 2023 komen Nederlandse kantoren in Nederland alleen in aanmerking voor verhuur of verkoop als zij minimaal een energielabel C hebben. Dit zal een extra stimulans geven aan transformatie. De Waal: “In vrijwel alle praktijkvoorbeelden gaat transformatie gepaard met forse investeringen die het gebouw aantrekkelijker en energiezuiniger maken. Zo wordt langetermijnwaarde toegevoegd.”
De meeste transformaties vinden plaats in de vier grote steden, toch is de spreiding over Nederland groot. Veel herontwikkelingen komen tot stand door kleine tot middelgrote projectontwikkelaars die lokaal actief zijn. Zij weten transformaties op maat te realiseren. Door de groeiende kennis over transformatie, zal het totale aantal transformaties en de spreiding over het land verder toenemen.
Foto: Het Rabobank Pensioenfonds en het Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw hebben geïnvesteerd in de herontwikkeling van het voormalige ministerie van Binnenlandse Zaken in het Wijnhavenkwartier in Den Haag.
