De vierde uitreiking van de Middenhuur Award op de Provada had een sterk politieke lading, want de omstreden Wet betaalbare huur moest nog door de Eerste Kamer.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 7, 5 juli 2024
Demissionair woonminister Hugo de Jonge was op de Provada speciaal naar het podium van PropertyNL gekomen om de prijs, een initiatief van ontwikkelaar Sustay, uit te reiken. ‘Middenhuur is een ongelooflijk belangrijk segment’, hield De Jonge zijn gehoor als laatste zwanenzang nogmaals voor. ‘Je kunt geen complete stad bouwen als je die doelgroep niet bedient. Het leidt tot leefbaarheidsissues als je alleen voor mensen met lage en hoge inkomens bouwt. De partijen die het wel lukt, verdienen een astronomisch grote beker.’
Op de stelling van Wabe van Enk, hoofdredacteur van PropertyNL, dat veel ontwikkelaars wel willen maar niet kunnen, antwoordde De Jonge dat zijn Wet betaalbare huur niet alleen huurders beschermt, maar ook de investeringsmogelijkheden – door onder meer de nieuwbouwopslag, punten in het WWS en de Startbouwimpuls. Over een mogelijke Brusselse toestemming voor staatssteun aan de middenhuur had De Jonge positieve berichten. ‘Het ziet er best goed uit; andere lidstaten hebben hetzelfde probleem. Ik heb goede hoop dat we het met deze commissie kunnen regelen.’
Wet aangenomen
Tijdens de Provada was de spanning nog groot, want de coalitiepartijen VVD en BBB van de nieuwe minister Mona Keijzer zijn tegen de Wet betaalbare huur. Een dringende oproep aan Eerste Kamerleden van de PVV om naar het Hongaarse voorbeeld tijdens de stemming even te gaan plassen, mocht niet baten: de Eerste Kamer nam de wet met een meerderheid aan. Wel heeft De Jonge op de valreep nog een kleine concessie gedaan: de wet wordt al na één jaar geëvalueerd en niet na vijf jaar, zoals eerst de bedoeling was.
Dit is de kans voor de tegenstanders van de wet om te laten zien dat verhuurders, die naar eigen schatting € 700 mln mislopen aan huur, massaal gaan uitponden. Per saldo zou de huursector hierdoor krimpen. Dit effect kan worden versterkt doordat nieuwbouw een klap krijgt. Zeven grote gemeenten hebben in het FD al aangekondigd de targets voor dit jaar niet te halen. Buitenlandse beleggers, zoals Patrizia, hebben in PropertyNL voorgerekend dat zij geen mogelijkheden meer zien om een redelijk rendement te maken. Binnenlandse beleggers zoals Zadelhoff en Annexum hebben bij gebrek aan respons van de beleggersverenigingen ook de bel geluid, maar tevergeefs voor wat betreft de Wet betaalbare huur.
Gouden tips
Minister De Jonge hield tijdens het gesprek met PropertyNL wijselijk in het midden of hij de nieuwe burgemeester van zijn domicilie Rotterdam wordt. ‘Ik houd heel erg veel van Rotterdam, maar de procedure is geheim.’ Voor zijn opvolger als woonminister had hij nog wel een paar gouden tips: ‘Heb een groot hart voor alle belangen die spelen, maar houd ook een rechte rug. Je wordt vrij intensief van alle kanten benaderd. Continuïteit in beleid is het belangrijkste. Hoe saaier, hoe beter.’
Bredius Amsterdam van NL Development – goed voor 83 toegevoegde middenhuurwoningen – werd uiteindelijk door de scheidend minister uitgroepen tot winnaar van de Middenhuur Award 2024. Direct achter Bredius eindigde Sawa (Nice Developers, Era Contour en Focus on Impact).
Outsider
Een bijzondere outsider was het genomineerde Texelwende van Rabo Smart Builds. Outsider, omdat het hier een project betreft in Texel, ver weg van het Randstedelijk gewoel. Ook bijzonder omdat het gaat om 120 woningen die tijdelijk zijn, hoewel veertig jaar het begrip tijdelijkheid volgens de jury wel oprekt. Met Texelwende heeft de jury echter aangegeven dat niet altijd een groots project in de prijzen moet vallen, maar dat ook gekeken wordt naar kleinere projecten.
Op de valreep was ook nog genomineerd een project in de thuishaven van De Jonge: Valckensteyn (Woonstad) in Rotterdam. Dat haalde de eindstrijd net niet, omdat in het juryrapport veel aandacht wordt geschonken aan innovatie. Juryvoorzitter Esther Geuting: ‘Je ziet overal dat middenhuur moeilijk wordt; dan vallen partijen terug op bestaande technieken en is er weinig ruimte voor extra’s.’
Hoog scoorde ook het iconische Wonderwoods in Utrecht van ASR. Dit is bij uitstek een project met uitstraling op de stad. Het is ongetwijfeld een project dat nog veel prijzen zal winnen, maar het aandeel middenhuur is in dit project te klein om de Middenhuur Award in de wacht te kunnen slepen.
Middenhuur Award
De Middenhuur Award is een initiatief van ontwikkelaar Sustay en PropertyNL en wordt jaarlijks uitgereikt op de Provada. De initiatiefnemer komt niet in aanmerking voor de trofee.
De inzendingen worden beoordeeld door de jury onder leiding van Esther Geuting (Stec Groep) met als leden Jos Melchers (gemeente Rotterdam), Jeske de Lint (BZK), prof. Peter Boelhouwer (TU Delft) en Wabe van Enk (hoofdredacteur PropertyNL).
Dit jaar waren er vijftien ingezonden projecten die voldeden aan de criteria. Vervolgens heeft de jury op basis van vijf beoordelingscriteria punten gegeven. (1) Hoe vernieuwend is de nominatie? (2) Is de nominatie gemakkelijk reproduceerbaar op locatie elders? (3) Draagt de nominatie bij aan een verbetering van de positie van middenhuur/middeninkomens? (4) Toont de nominatie lef/daadkracht? (5) Stimuleert de nominatie sociale cohesie?
Zowel demissionair minister Hugo de Jonge als Jos Melchers van Rotterdam drongen aan op voortzetting van de prijs volgend jaar. Wel kondigde juryvoorzitter Geuting aan dat de criteria worden aangescherpt. De projecten mogen voortaan maar één keer meedoen, en de projecten moeten in aanbouw zijn genomen.
Winnaar Bredius van NL Development
Het project Bredius van NL Development bestaat uit 83 middenhuurwoningen bestaande uit drie- en vierkamerwoningen, ‘friendswoningen’ en ouderenwoningen. De jury roemde de duurzame aanpak met houtbouw in gestapelde vorm. Ook geroemd werd de mix van wonen en werken en de gezamenlijkheid van voorzieningen. Al met al een voorbeeld van het inspelen op actuele trends.
