Al een jaar lang staat de bouw stil van het markante kantoren- en bedrijfspand van ontwikkelaar Tijs Blom. En niet alleen dit project is stuk gelopen. Zijn Kasteel Almere zorgde al eerder voor een financiële rel bij Rabobank Eemnes. Van het tweede luchtkasteel van Tijs Blom valt ook niet veel goeds te verwachten. Gepubliceerd in PropertyNLmagazine, februari 2004.
Al een jaar lang staat de bouw stil van het markante kantoren- en bedrijfspand van ontwikkelaar Tijs Blom. En niet alleen dit project is stuk gelopen. Zijn Kasteel Almere zorgde al eerder voor een financiële rel bij Rabobank Eemnes. Van het tweede luchtkasteel van Tijs Blom valt ook niet veel goeds te verwachten.
Gepubliceerd in PropertyNLmagazine, februari 2004.
Door Frans van Kleef
Daar waar de A1 en A27 bij knooppunt Eemnes bij elkaar komen, precies onder de oksel, staat een groot, markant kantoren- annex bedrijfspand te huur. Dat feit op zich is helemaal niet bijzonder. Dat het gebouw niet voltooid is en de ooit zo nijvere bouwlieden al een jaar niet meer gesignaleerd zijn, maakt het al interessanter. Onder het prachtige leien dak staan muren zonder ramen, deuren of schuifpuien. Binnen is nog niets afgewerkt. Her en der liggen grote stapels stenen.
Nog boeiender wordt het als blijkt dat de man achter dit prestigieuze pand ontwikkelaar Tijs Blom is, de man die met het nabouwen van een oud kasteel Almere op de kaart zou zetten, maar uiteindelijk Rabobank Eemnes in grote verlegenheid bracht. Wie dieper spit, ontwaart in Eemnes onmiskenbaar de contouren van een tweede luchtkasteel.
‘Ik kan er niets over zeggen. Eind februari weet ik meer.’ Tijs Blom weet hoe hij journalisten van zich af moet houden. Blom haalde immers met zijn fiasco in Almere de landelijke pers. Ook het kasteel wacht nog altijd op de definitieve oplevering en heeft al veel schade berokkend. Een korte reconstructie.
Replica op ware grootte
Blom verkreeg zijn geld van een veel te toeschietelijke directeur van Rabobank Eemnes. Kasteel Almere zou een replica op ware grootte worden van het Chateau Jemeppe in de Belgische Ardennen. Kosten: € 90 miljoen. De Rabobank financierde daarvan € 54 miljoen, maar Blom bleek al snel niet in staat dat geld terug te betalen.
Directeur van Rabobank Eemnes, R. Wijnmaalen, kreeg de zwarte piet toegeschoven – hij had te lichtvaardig geld verstrekt – en verongelukte vlak nadat de zaak aan het rollen kwam. Wijnmaalen reed tegen een boom en overleefde de klap niet. Dat ongeluk is tot op vandaag een rijke voedingsbodem voor geruchten. Wijnmaalen zou op die donkere dag juist van een voor hem dramatische verlopen vergadering op het hoofdkantoor van de Rabobank in Utrecht zijn teruggekomen. Hij stond erom bekend dat hij veel risico nam met leningen. Ondernemers hoefden minder aan onderpand in te leggen, maar betaalden meer voor de financiering. Op deze manier wist hij de leningenportefeuille van zijn bank tot een voor een kleine lokale Rabobank ongekende omvang te brengen.
Uiteindelijk zag Rabobank zich zes maanden geleden genoodzaakt het kasteel te kopen van Blom Vastgoed, via dochter Pakhuis, voor € 11 miljoen. Dat was de enige manier om nog iets van het geleende geld terug te zien. Sinds die tijd doen de wildste geruchten de ronde. Pakhuis wil het kasteel verkopen en de naam van Blom duikt steeds weer als koper op in de media.
Rabobank Nederland woordvoerder Roel van Veggel zit behoorlijk met de zaak in zijn maag. ‘Ik heb er niets over te zeggen. Het kasteel is teruggegaan in de reguliere business.’ Voor de goede verstaander: Rabobank zit nog altijd met de brokken en het kasteel staat in de etalage. Zijn er potentiële kopers? ‘We gaan niet op details of eventuele besprekingen in. Vanwege de vele onzin die in het verleden in de media verscheen hebben we destijds wel moeten reageren, maar nu doen we dat niet meer.’
Is Blom dan een gegadigde, zoals veel tongen beweren? ‘Nogmaals: het kasteel staat te koop. Als Blom met een realistisch voorstel komt, is hij natuurlijk welkom, maar om eerlijk te zijn: realistische plannen hebben we van zijn kant nog niet gezien.’ Het licht is doorgebroken bij Rabobank, zij het een beetje aan de late kant.
Blom blijft hopen
Blom zelf ziet de koop wel zitten. De vastgoed-, horeca- en bouwondernemer heeft de hoop nog niet opgegeven dat hij de Kasteelheer van Almere wordt. Zo kent zijn kerstboom aan bv’s nog steeds de Holding Kasteel ‘Almere’ BV en Exploitatiemaatschappij Kasteel ‘Almere’bv.
Het kasteel had in het voorjaar van 2003 moeten zijn opgeleverd, maar staat nog steeds deels in de steigers. Hotel, trouwzaal, conferentieruimte, de plannen kenden – in tegenstelling tot het budget – geen grenzen. De vraag is alleen waar hij nu het geld vandaan moet halen, aangezien hij tegelijkertijd niet in staat blijkt het bedrijfspand in Eemnes te voltooien.
Een gewiekst zakenman is echter niet zomaar uit het veld geslagen. ‘Eind februari kan ik er meer over zeggen. Ik ben bezig met een club financiers om de deal rond te krijgen. Daarna kunnen wij het Kasteel afmaken.’ Onduidelijk blijft of deze club een plan op tafel krijgt dat door de Rabobank wel als realistisch wordt betiteld. En hoewel de bank zich tamelijk genuanceerd over Blom uitlaat, is het ook maar de vraag of zij bereid is het risico te lopen zich twee maal aan dezelfde steen te stoten. Om nog maar te zwijgen van de hoon die die bank ten deel valt, als zij het pand weer aan Blom verkoopt.
Terug naar het hier en nu. In dezelfde tijd dat Blom het Kasteel uit de grond stampte, begon ook de bouw van het prestigieuze bedrijvenpand bij Eemnes. Wie even buiten de bebouwde kom de samensmelting van de A1 en de A27 kent, kent ongetwijfeld het markante gebouw dat daar ‘onder de oksel’ ligt. Op deze volgens de makelaar goudgerande zichtlocatie ligt een inderdaad uniek gebouw, dat uitloopt in een kop met diverse horens.
Het pand strekt zich op deze rustige winterdag lui uit in de zon, als een tevreden, rank vierkoppig beest. Zijn rust wordt niet verstoord door getimmer, gezaag of Radio 3 vanaf hoge steigers. Sterker nog, er is niets of niemand te zien. Na een minuut of tien komt een een jonge vrouw met hond voorbij. ‘Er wordt niet meer gebouwd sinds die ellende rond het Kasteel Almere boven water kwam. Waarschijnlijk heeft Rabobank de geldkraan dichtgedraaid.’
In de verte doemt een oude fietser, met een gelaat vol groeven op. ‘Ach meneer, ik weet niet wat ze hier rotzooien. Drie jaar is hier hard gewerkt, maar het laatste jaar heb ik niemand meer gezien. En ik fiets hier elke dag langs. Toch zonde, zo’n mooi pand, moet je dat dak zien, met die leien. Ik snap trouwens niet wie zich hier, op deze locatie ooit zou willen vestigen.’ Weg is de eenzame fietser weer, sterker dan de wind.
Te groot voor Blom
Wie zich hier, op deze 7000 m2 wilde vestigen? Tijs Blom zelf. Volgens de oorspronkelijke plannen zou een aantal van zijn bedrijfjes in het pand neerstrijken, maar inmiddels prijkt er met grote letter ‘Te Huur’ op de gevel. Door alle akkefietjes rond Kasteel Almere zijn de bv’s van Blom dusdanig in omvang geslonken dat 7000 m2 een beetje teveel van het goede is. Huurders moeten helpen de ruimte te vullen en de lasten te dragen. De vraag is echter of dat scenario reëel is, gezien het feit dat de bouw gestaakt is.
Blom ontkent dat de tijd begint te dringen. ‘Het is nog steeds de bedoeling dat een aantal van mijn bedrijven er zelf intrekt. Maar, ja, we tasten ook de mogelijkheid af om een gedeelte te verhuren.’ Aan gegadigden is volgens Blom geen gebrek, maar zevenduizend vierkante meter is wel erg veel. ‘Er zijn genoeg bedrijven die interesse hebben om een deel te huren, maar dan praat je over 200, 300 m2.’
Dat schiet niet echt op, erkent Blom, en ja, de markt is momenteel erg slecht, dus dat zit ook niet mee. ‘Maar het is nooit zo donker of het wordt weer licht.’ Geruchten dat Blom in surseance van betaling verkeert, worden weersproken. ‘Zo ver is het nog niet. We komen er wel bovenop. Het kost gewoon wat tijd.’
Makelaar Rigter, die het pand voor Blom in de verhuur heeft staan, bevestigt de lezing van zijn cliënt, maar wil niet op verdere vragen ingaan. Na overleg met Blom laat Rigter weten aan geen enkele publicatie mee te willen merken. ‘Er zijn veel gegadigden voor de huur, de onderhandelingen zijn gaande en daarover willen we nu geen mededeling doen. We hopen dat u uw inspanningen derhalve staakt.’
Opvallend is dat niet een Blom-bv als verhuurder optreedt maar AANKO Huizen bv, onderdeel van Meco Beheer BV, beiden gevestigd in Huizen. Op hetzelfde adres vinden we verschillende andere bv’s, die allemaal direct of indirect op naam staan van oud-bouwondernemer Klaas Kooy. Naar verluidt is hij een zakenrelatie van Blom waarmee hij ook getracht heeft het kasteel te kopen.
Rol Rabobank onduidelijk
De schimmigheid rond Blom en het tweede luchtkasteel hoeft kennelijk niet weggenomen te worden. Volgens de website van de Baarnse makelaar hoeft de huur van het gehele pand niet meer te kosten dan € 503.645,00 per jaar. Ongetwijfeld is daar voor een behendig onderhandelaar nog wel iets van af te dingen. Verhuurd is er, volgens de woorden van Blom, nog niets. Het wachten lijkt op de ridder met zijn witte paard, die de vastgoedbaron uit zijn torenkamertje redt. Of op een rijke oliesjeik, maar die troef is al eerder uitgespeeld.
In 2002 dook plots een Saoedische prinses op, die het Kasteel Almere wilde kopen. Zij was geronseld om te investeren in het project, om op die manier Blom uit handen van zijn schuldeisers te redden. De prinses was gewapend met een bankgarantie van de internationale bank HSBC, verkregen in Azerbeidjan, ter waarde van 132 miljoen dollar. De Nederlandse banken roken onraad, het Openbaar Ministerie werd ingeschakeld en inderdaad, de garantie bleek vals. De man achter de schermen – volgens eigen zeggen handelde hij in opdracht van Blom – was Geert Jan D., een oud-advocaat.
D. werd opgepakt, de mooie prinses verdween uit beeld en Blom bleef met zijn schuld en het onvoltooide kasteel achter. Dat laatste lijkt zich nu in Eemnes te herhalen. De vraag is of ook dit project gefinancierd is door de Rabobank; de plannen stammen uit dezelfde tijd als die van het Kasteel en de plaatselijke Rabobank was toen nog niet onder curatele gesteld. Bewijzen zijn er echter niet en de Rabobank wil niet op de zaak ingaan.
Is het wel het geval, dat bestaat de kans dat Pakhuis straks opnieuw een rol speelt. Vooralsnog regeert de schimmigheid en lijkt er nog geen snelle oplossing in zicht. Het zwijgen van Blom en zijn makelaar kunnen de indruk niet wegnemen dat ook aan dit project in Eemnes een luchtje zit. Okselfris is anders.
