De ministerraad is, op voorstel van minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat, akkoord met de opzet van een zogenoemd nationaal programma werklocaties. Het kabinet gaat daarin samen met provincies, gemeenten, regionale ontwikkelingsmaatschappijen en private partijen aan de slag om voldoende, kwalitatieve ruimte voor de economie te bereiken.
Het kabinet wil de al schaarse ruimte voor ondernemers (2,6% van het oppervlak in Nederland) tenminste behouden én tegelijkertijd beter benutten. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de uitbreidingsbehoefte van bijna 7.000 hectare tot en met 2030.
Het is niet het eerste pleidooi voor meer investeringen in bedrijventerreinen. Vorige week bepleitte de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) een impuls voor de verduurzaming van bedrijventerreinen
Focus op campussen
Minister Adriaansens geeft in haar Kamerbrief prioriteit aan vier typen werklocaties: campussen, mkb, industrie en de juiste balans bij grootschalige bedrijfsvestiging. Nederland telt op dit moment 35 campussen. Daar werken universiteiten, scholen, kennisinstituten en innovatieve ondernemers samen aan onderzoek en ontwikkeling. Verschillende locaties hebben te maken met ruimtegebrek. Dat belemmert innovatie, omdat start- en scale-ups niet kunnen doorgroeien.
Bereikbaarheid MKB-bedrijven
Voldoende vestigingsmogelijkheden voor het mkb vormt het tweede onderdeel van de aanpak. Mkb’ers zijn vaak gevestigd op bedrijventerreinen binnen de bebouwde kom. De nabijheid van personeel is voor deze bedrijven van groot belang. Een lange(re) afstand of reistijd tot een baan kan bij deze groep zorgen voor vervoersarmoede of zelfs werkloosheid. Bovendien staan veel van deze locaties nu onder druk, bijvoorbeeld om deze deels of volledig te transformeren tot woonwijk.
Transitie industrie
Om de doelstellingen voor de industrie op het gebied van energie, klimaat en leefbaarheid te behalen heeft de industrie, die voornamelijk gehuisvest is in een vijftal clusters zoals Rotterdam en Chemelot in Zuid-Limburg, voldoende ruimte nodig. Dat vereenvoudigt volgens de minister onderlinge samenwerking die bijvoorbeeld nodig is voor de transitie naar circulariteit.
Discussie over verdozing
Tot slot vraagt de snelle groei van grootschalige bedrijfsvestigingen zoals distributiecentra om een duidelijke visie op nationaal niveau. Deze ontwikkellocaties kunnen volgens het kabinet ook benut worden om minder afhankelijk te zijn van grondstoffen en (half)producten van buiten de EU. Wel Het is nodig om meer grip te houden op deze grootschalige bedrijfsvestigingen.
Bedrijventerreinen in cijfers
- Bedrijven nemen 2,6% van de Nederlandse oppervlakte exclusief water in.
- Woningen zijn goed voor 7,2%,
- Natuur heeft 14,9% en agrarisch terrein heeft 66,3% aan fysieke ruimte.
- Nederland kent circa 3.800 bedrijventerreinen waaronder industrieclusters, campussen, reguliere bedrijventerreinen en terreinen met grootschalige bedrijfsvestigingen.
- Op deze terreinen wordt 40% van het BBP verdiend.
- Bedrijventerreinen zijn goed voor 60% van de investeringen in onderzoek en ontwikkeling (R&D).