Het gaat lastig worden om de herfinanciering rond te krijgen voor kantoren die pre corona zijn aangekocht. Dit blijkt uit onderzoek van kredietbeoordelaar Moody's naar 21 belangrijke Europese kantoorlocaties waaronder Amsterdam.
Uit onderzoek mede door CBRE Research, blijkt dat het aandeel kantoorinvesteringen als aandeel van het totaal aan aankopen van commercieel vastgoed daalde in 2023 tot 23%, waar het historisch gemiddelde ongeveer 40%. Er is ook een kwalitatieve verschuiving zichtbaar. Investeringen in traditionele kantoorgebouwen nemen af terwijl de vraag naar meer flexibele kantoren toeneemt.
Hybride werken
De geringe belangstelling van beleggers weerspiegelt volgens Moody's een onzekere toekomst voor kantoren. Ondanks dat werknemers steeds vaker naar kantoor terugkeren, zal hybride werken blijven bestaan. De adaptatie van het hybride werken ligt nog altijd 65% hoger dan in 2019, net voor corona. Ierland is koploper. Daar werkt 21,4% van de werknemers hybride, in Nederland ligt dat percentage op 12,7%.
Onderbezettting
Het hybride werken zorgt ervoor, zo blijkt mede uit onderzoek van Savills Research, dat de bezettingsgraad van kantoren nog altijd onder het gemiddelde pre pandemie-level van 70% ligt. Dublin spant de kroon met een bezetting van de kantoorvloeren van net iets meer dan 50%.
Vlucht naar kwaliteit
Moody's stelt dat de banengroei in Europa en het beperkte aanbod weliswaar de huurprijzen van topkantoren opdrijven, maar dat de vlucht naar kwaliteit tegelijk zorgt voor verdeeldheid op de markten. De kredietbeoordelaar concludeert dat hoge rentetarieven en lage waarden in het kantorensegment het herfinancieringsrisico voor aflopende schulden vegroten.
.png?w=330 "Masterclass Vastgoed Deloitte | 21 & 28 november")
