Het bedrijf Invest Vastgoed houdt particulieren en ondernemers voor dat de stukjes landbouwgrond die ze kopen binnen enkele jaren voor woningbouw geschikt worden gemaakt en in prijs verdubbelen. Wie toehapt, kan bedrogen uitkomen.
Consumentenprogramma Radar besteedde maandag aandacht aan de praktijken van Invest Vastgoed, voorheen bekend als Royaal Vastgoed. Het bedrijf benadert particulieren en ondernemers met de vraag of ze willen investeren in landbouwkavels. Bij interesse krijgen ze een brochure toegestuurd met ronkende teksten over de waardevastheid van grond en de strategische ligging van de percelen.
In een tweede gesprek krijgt een deelnemer mee welk bedrag gebruikelijk is om te investeren -volgens een Invest-medewerker stappen kopers doorgaans op € 150.000 tot € 200.000 in- en rekent een projectmanager een aanlokkelijke winst voor. Stap drie behelst een thuisbezoek van Invest Vastgoed. Op dat moment wordt er getekend. Als alles beklonken is, moet de aankoop nog langs de notaris. Dat blijkt vaak eenzelfde notaris in Amsterdam te zijn, die niet moeilijk doet over tekenen met machtiging in een kort videogesprek.
Leon Verstappen, hoogleraar onroerend goedrecht, laakt de houding van de betreffende notaris in de Radar-uitzending en wijst erop dat een notaris cliënten helder dient te informeren over de risico’s van een grondaankoop.
Helemaal geen bouwplannen
Een gedupeerde betaalde meer dan € 1 mln voor acht landbouwkavels, verspreid over het land. Invest Vastgoed betaalde daar € 382.000 voor, zo blijkt volgens Radar uit gegevens van het Kadaster. Twee broers investeerden allebei € 22.500 in enkele landbouwpercelen in Staphorst. Een andere koper betaalde € 42.000 voor kavels in onder andere Apeldoorn. Zijn landbouwgrond blijkt uiteindelijk € 2000 waard te zijn, aangezien er helemaal geen plannen zijn om de grond te bebouwen.
Ook in Staphorst, waar de broers grond kochten, is er geen enkele sprake van bouwplannen. Radar deed ook navraag bij andere gemeenten waar Invest landbouwgronden verkocht en kwam tot de conclusie dat daar zeker niet binnen drie tot vijf jaar, zoals het bedrijf voorspiegelt, wordt gebouwd.
Hoogleraar Verstappen meldt met Kadasterdata in de hand dat minder 1% van de landbouwkavels weer met winst werd verkocht. In het gros van de gevallen vindt gebiedsontwikkeling ook niet plaats. Advocaat Bert van Mieghem, die gedupeerden van dubieuze grondhandel bijstaat, beaamt dat. Hij geeft aan dat de stukjes landbouwgrond zelfs niet aan een agrarisch bedrijf kunnen worden verkocht, aangezien boeren wel een weiland willen kopen, maar geen lappendeken aan kavels waarvoor ze met honderd beleggers moeten onderhandelen.
Uiteindelijk bezondigt Invest zich aan een oneerlijke handelspraktijk, stelt Van Mieghem, en dat zou een reden zijn om de aankoop terug te draaien.
‘Ik wist niet dat het zoveel was’
Radar berekende aan hand van Kadaster-gegevens dat Invest vastgoed sinds 2014 bijna 100 weilanden -goed voor meer dan 760.000 m²- kocht en ze in 1.244 stukjes opknipte. De verkochte grond, 688.671 m², ging in totaal voor zo’n € 87,7 mln van de hand. De inkoopkosten bedroegen zo’n € 21,7 mln, waardoor er een winst van € 66 mln overblijft.
Natuurlijk gaan er dan nog twee, drie miljoen euro aan kosten af voor het Kadaster en personeel, maar er blijven tientallen miljoenen aan winst over, zegt advocaat Van Mieghem. ‘Ik wist niet dat het zoveel was.’
Lastig te stoppen
Invest Vastgoed reageert schriftelijk door te melden dat ze klanten goed voorlicht en daarmee voorop loopt in de sector. Daarnaast zou er alleen grond worden verkocht met een reële kans op bouw. Jurist Deepak Thakoerdien, medeoprichter van Dynamiet Nederland -dat zich richt op juridische dienstverlening met een maatschappelijk oogmerk- werd zelf benaderd door Invest Vastgoed en kreeg de toezegging dat er op ‘zijn’ grond zeker wordt gebouwd. ‘Er was sprake van oplichting, omdat er min of meer een garantie is gegeven. De bestemming zou worden gewijzigd', aldus Thakoerdien.
Toch is het naar zijn inzicht lastig om dergelijke praktijken direct te stoppen, aangezien het aan wetgeving voor zulke specifieke aankopen ontbreekt. ‘Het valt onder de ACM, maar het zou onder de AFM moeten vallen. Het is een beleggingsproduct, de consument koopt de landbouwgrond als investering. Als het onder AFM valt, is er regulering en worden dit soort partijen onder toezicht gesteld.’
Kopende partijen kunnen zich volgens Thakoerdien op grond van misleiding of bedrog echter met een gerede kans op succes tot de rechter wenden. ‘Laatst hebben we een cliënt bijgestaan die € 600.000 via Invest Vastgoed had geïnvesteerd. Hij heeft zijn investering terug gehad en zijn contact is vernietigd.'