De huisvesting van industrieel ontwerpbureau Indes valt direct op temidden van de ‘dertien in een dozijn’-panden op het Business en Science Park Twente. De rode kleur en merkwaardige vorm van het bouwvolume maken duidelijk dat de functie van het gebouw verder gaat dan de praktische bruikbaarheid. Het budget was beperkt, maar het resultaat laat zien dat goedkoop bouwen niet per definitie kleurloze architectuur hoeft op te leveren. Gepubliceerd in PropertyNL Magazine, 9 juni 2005
De huisvesting van industrieel ontwerpbureau Indes valt direct op temidden van de ‘dertien in een dozijn’-panden op het Business en Science Park Twente. De rode kleur en merkwaardige vorm van het bouwvolume maken duidelijk dat de functie van het gebouw verder gaat dan de praktische bruikbaarheid. Het budget was beperkt, maar het resultaat laat zien dat goedkoop bouwen niet per definitie kleurloze architectuur hoeft op te leveren.
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine, 9 juni 2005
door Egbert Koster
Het gebouw van Indes ligt pal aan de spoorlijn Amersfoort-Enschede. Recht tegenover het geflopte pretpark Miracle Planet waarvan de meeste onderdelen, onafhankelijk van elkaar, zijn doorgestart onder een nieuwe naam. De hoge vleugel aan de spoorzijde fungeert in zijn geheel als een soort grote billboard. De twee bovenste bouwlagen van deze mini-toren bevatten slechts archief- en installatieruimten. Vrijwel alle werkruimten in het gebouw bevinden zich op de twee onderste bouwlagen. De begane grond heeft functies als entree, werkplaatsen, spreek- en vergaderkamers en de kantine. De ontwerpstudio’s en de administratie bevinden zich op de eerste en tweede verdieping. Een klein afgescheiden deel van de eerste verdieping, dat is voorzien van een eigen entree en opgang, wordt verhuurd aan een bedrijfje dat zich bezig houdt met het ontwerpen van websites.
De contouren van het bouwvolume volgen nauwgezet de twee verschillende bouwhoogtes die zijn toegestaan op de kavel. (Een overblijfsel van een vrij te houden zichtlijn uit een ver verleden.) Doordat het dak van de laagbouwvleugel schuin omhoog loopt naar de vide in de toren vindt de ventilatie van het open interieur plaats op basis van natuurlijke trek. De warme lucht stroomt vanzelf langs de onderkant van het dak naar de nok van de vide. Hier wordt de oude lucht afgevoerd via een op het dak gesitueerde warmtewisselaar. In omgekeerde richting wordt vanaf het dak verse lucht ingeblazen via een grote slang van luchtdoorlatend textiel die open en bloot onder het stalen dak hangt. De werkplaatsen, spreekkamers en kantine op de begane grond, die geen deel uitmaken van de grote open ruimte, krijgen hun verse lucht aangevoerd via conventionele metalen luchtkanalen die schuilgaan achter systeemplafonds.
Basic en goedkoop
Hoewel de verschijningsvorm op het eerste gezicht anders doet vermoeden, is het Indes-pand in alle opzichten heel basic en goedkoop (bouwkosten minder dan € 900 per m2). En zeer energiezuinig bovendien. Arconiko Architecten houdt van simpele ingrediënten en eenvoudige details. In dit geval geldt dat zowel voor de constructie, de indeling als de installatietechniek. De enige frivoliteit en complexiteit van het gebouw zit in de schuine stand van de kopgevels en het dak. En natuurlijk in de kleur rood die maximaal contrasteert met het groen van de in het Business Park royaal aanwezige vegetatie.
De constructie bestaat uit een staalskelet met betonvloeren dat is voorzien van een lichte aluminium gevelbeplating met een fijn geribbeld damwandprofiel. De verwarming en koeling vindt plaats via in de dekvloeren ingestorte waterleidingen die zijn aangesloten op een warmte-/koeltepomp. Elke kilowatt elektriciteit die deze pomp gebruikt om warmte of koelte te onttrekken aan ondergrondse warmte- en koudeopslag levert het vijfvoudige op aan thermische energie. Dankzij een forse subsidie is de terugverdientijd van deze milieu-investering slechts tweeënhalf jaar. Het enige nadeel van deze installatie is dat het gebouw bij snel stijgende buitentemperaturen, door de lichte gevelconstructie, ook snel opwarmt terwijl de vloerkoeling verhoudingsgewijs traag werkt.
De indeling van het gebouw is letterlijk en figuurlijk buitengewoon overzichtelijk. Afgezien van de ruimten op de begane grond en twee middenstroken met serviceruimten en sanitair is het hele interieur een grote open ruimte. De direct achter de entree gesitueerde vide met trappenhuis doet tevens dienst als vitrine voor de producten van het ontwerpbureau.
Oorsprong
De ongebruikelijke vorm van het bouwvolume vindt, als gezegd, zijn oorsprong in de twee verschillende toegestane bouwhoogtes op de kavel en de opzet van het ventilatiesysteem op basis van natuurlijke trek. Dit verklaart echter nog niet waarom Arconiko het hele bouwvolume de vorm van een abstracte sculptuur heeft gegeven met ogenschijnlijk willekeurig aangebrachte raamopeningen en een semi-doorzichtige kooi rondom de installaties op het dak. De reden hiervoor is dat voor de industrieel ontwerpers van Indes hun eigen huisvesting ook de functie van een architectonisch visitekaartje heeft. Een visitekaartje dat laat zien welke communicatieve mogelijkheden slimme vormgeving biedt. Ook als het gaat om een als ‘object’ ontworpen bedrijfsgebouw.
Aan de verstrekking van de ontwerpopdracht ging een uitgebreide architectenselectie vooraf. Arconiko zat in de voorselectie omdat het een aantal jaren eerder het woonhuis van de Indes-directeur in Oldenzaal ontwierp. De vakmatige affiniteit van de directeur met de ontwerpopvatting van de Rotterdamse architecten bleek te worden gedeeld door de medewerkers van het industrieel ontwerpbureau.
