Faillissementen in retail alleen fors probleem in kleine steden

In grotere steden bieden faillissementen op de winkelmarkt ruimte voor vernieuwing. In kleine steden zorgen de faillissementen echter voor toenemende leegstand.

Door Gabriëlle Klaver
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 1, 29 januari 2016

Van de winkelpanden die na een faillissement van een winkelketen leeg worden achtergelaten, staat 78% structureel en langdurig leeg. Die leegstand manifesteert zich echter niet of nauwelijks in de grootste 15 steden; alleen de steden buiten de G15 zien na een faillissement de winkels leeg blijven.

Dat blijkt uit onderzoek van Syntrus Achmea Real Estate & Finance naar faillissementen op de winkelmarkt. De faillissementen op de winkelmarkt versterken de tweedeling op de winkelmarkt.

Miss Etam, Mycom, Promiss, Lief!, Van Dalen, Schoenenreus zijn slechts een handjevol van ketens die in het afgelopen jaar failliet zijn gegaan. Eind december kwamen daar nog de faillissementen van MacIntosh, DA Drogisterijen en V&D bij.

Faillissementen 29 ketens onderzocht
Syntrus Achmea deed onderzoek naar faillissementen van in totaal 29 winkelketens van 2012 tot 2015. V&D, DA en MacIntosh zijn in dit onderzoek niet meegenomen, maar de onderzoekers van Syntrus denken dat deze laatste faillissementen het beeld alleen maar zullen versterken.

Bij een faillissement kan zowel de huurder als verhuurder tussentijds de huur opzeggen. Van de 1720 onderzochte winkelunits zag 82% de gefailleerde huurder niet meer terugkomen in de oude winkelunit. In 18% van de gevallen is de doorgestarte keten dus blijven zitten: daarbij wordt het faillissement vaak gebruikt om van slecht renderende vestigingen af te komen.

41% van de door faillissement getroffen winkelpanden hebben een nieuwe huurder gekregen. 7% van de failliete vestigingen zijn aan de voorraad onttrokken: of de ruimte heeft een andere bestemming gekregen, of de ruimte is samengevoegd met andere panden om grotere winkels te maken. 34% van de failliete winkels is leeg gebleven.

Belang verhuurder achtergesteld
Bij faillissementen kiezen de verhuurders op de betere locaties er vaak voor de huur op te zeggen. Zij denken hogere huren te kunnen krijgen van retailers die juist ruimte zoeken. Bij een faillissement van een keten is dat echter anders: bij een doorstart van de keten gaat het belang van de boedel voor het belang van de verhuurder. Verhuurders zullen dan door de rechter gedwongen worden genoegen te nemen met een indeplaatsstelling van de doorstartende partij, zelfs al zouden ze liever de huur opzeggen. Van een huurverhoging is dan geen sprake, het bestaande huurcontract zal door de overnemende partij worden voortgezet. De huur gaat dus ook niet omlaag.

Dat de verhuurders in de G15 er terecht van uitgaan dat hun locatie hoe dan ook wel verhuurd zal worden, wordt gestaafd door het onderzoek van Syntrus. De 34% winkelruimte die na een faillissement leeg blijft, is voor het overgrote deel te vinden buiten de G15. Slechts 5% van de na een faillissement verlaten winkels staat in de G15 na een jaar nog leeg. Hoe anders is dat in de kleinere steden: daar staat namelijk 78% van leeg achter gebleven winkels na een jaar nog steeds leeg.

Beter retailjaar
Ook als de winkelmarkt aantrekt, zal die tweedeling niet verdwijnen verwacht Syntrus. De onderzoekers verwachten dat ondanks de huidige faillissementen 2016 toch een beter retailjaar zal worden. Onder aanvoering van een aantrekkende economie, groeit het vertrouwen onder consumenten en stijgen de consumentenbestedingen. Zo liggen de omzetten in de woonbranche, aangedreven door het herstel op de woningmarkt, in 2015 bijna 10% hoger dan in 2014.

Maar ook de rest van de winkelmarkt profiteert. Zo heeft brancheorganisatie Inretail bijvoorbeeld becijferd dat de omzet in de schoenenbranche dit jaar (tot en met oktober) al met 3,7% is gestegen ten opzichte van het jaar ervoor.

Syntrus verwacht dan ook voor komend jaar meer opname van winkelruimte, een groeiende vraag van internationale retailers op A1, nieuw ondernemerschap in aanloopstraten, onderscheidende concepten en per saldo een licht teruglopende leegstand.