De vraag naar elektriciteit wordt richting 2050 tweeënhalf à drieënhalf keer zo groot. Datacenters leggen daarbij steeds meer gewicht in de schaal.
Dat blijkt uit het Scenariorapport 2025, dat TenneT, Gasunie en de regionale netbeheerders woensdag hebben gepubliceerd. De scenario’s laten zien hoe het energiesysteem van Nederland zich kan ontwikkelen als een toekomstbestendig energiesysteem en welke maatregelen daar eventueel voor nodig zijn.
De vraag naar duurzame energie groeit komende jaren veel sneller dan het aanbod en deze groei wordt mede gestuwd door de industrie en de komst van datacenters, stellen de netbeheerders. Zij pleiten voor een wisselwerking tussen elektriciteit, duurzame gassen en warmte. ‘Infrastructuur voor waterstof, CO2, groen gas en warmte kunnen de vraag naar energie deels overnemen, zodat het elektriciteitsnet nu en in de toekomst niet overvraagd wordt’.
De industrie is traditioneel de grootste afnemer van elektriciteit, met de gebouwde omgeving en transportsector als nummers twee en drie. Datacenters leggen echter steeds meer gewicht in de schaal. Op basis van bestaande klantaanvragen en trends stijgt de verwachte vraag van datacenters in Nederland enorm, in 2050 met 40 tot 70% ten opzichte van het huidige elektriciteitsverbruik van Nederland, zo geven de onderzoekers aan.
Niet in te passen
Deze vraag is volgens de netbeheerders niet in te passen in combinatie met de groeiende elektriciteitsvraag van alle andere sectoren. Zij gaan in de scenario’s die ze hebben geschetst, uit van een groter aandeel flexibel stuurbare vraag van datacenters dan nu door de markt wordt verwacht. Dat aandeel bedraagt 25 tot 40% reductie op piekmomenten. ‘Een gedegen strategie en visie is nodig, zodat het energiesysteem kan omgaan met de verwachte groei en het verbruik van datacenters in Nederland. Belangrijke aspecten daarbij: sturen op temporisering, locatie binnen of buiten Nederland en prijsprikkels die zorgen voor flexibiliteit van de elektriciteitsvraag.’
Scenario’s
De vier scenario’s van de netbeheerders -Eigen Vermogen, Koersvaste Middenweg, Gezamenlijke Balans en Horizon Aanvoer- laten elk een andere toekomst zien. De uitkomst hangt sterk af van keuzes over de rol van industrie en import, de mix van elektronen en moleculen en de mate van flexibiliteit in het systeem.
De Koersvaste Middenweg is een scenario waarin Nederland inzet op snelle elektrificatie én aanvullende energiedragers om de energievraag in balans te houden, op basis van actuele trends en beleidsambities. Eigen Vermogen schetst een toekomst waarin Nederland sterk kiest voor energie-autonomie, met snelle elektrificatie, veel zon- en windopwekking en maximale inzet op flexibiliteit en groene waterstof. In Gezamenlijke Balans staat Europese samenwerking centraal, met een hybride energievoorziening van elektriciteit en gas en een sterke rol voor internationale energie-doorvoer. En Horizon Aanvoer biedt een toekomst waarin Nederland vooral inzet op grootschalige import van duurzame energie en industriële producten, met beperkt eigen energieverbruik en productie.
Industrie uit Nederland
De scenario’s zijn ontwikkeld op basis van gesprekken met ruim 60 stakeholders, trends, beleid en technische inzichten, en vormen een fundament voor de keuzes die nodig zijn om richting te geven aan de energietransitie. De Scenario's 2025 staan aan de basis van de volgende Investeringsplannen, die de netbeheerders samen met de stakeholders opstellen en in november ter goedkeuring aan de Autoriteit Consument en Markt zal voorleggen.
‘We werken hard aan uitbreiding van de energie-infrastructuur, maar kunnen niet alles tegelijk. Deze scenario’s helpen netbeheerders, politiek, marktpartijen en samenleving om keuzes te maken, voor het energiesysteem van morgen, dat aan de basis staat van wonen, werken, welvaart en weerbaarheid’, zegt Maarten Otto, voorzitter van Netbeheer Nederland.
Willemien Terpstra, ceo Gasunie: ‘Door een sterke combinatie van duurzame elektriciteit én duurzame gassen houden we de energievoorziening veerkrachtig, betaalbaar en uitvoerbaar. Slagen we daar niet in dan lopen de kosten verder en lopen we het risico dat delen van de industrie uit Nederland verdwijnen. Met alle gevolgen voor werkgelegenheid, strategische autonomie én klimaatdoelen. Gasunie zet daarbij vol in op de ontwikkeling van het landelijke transportnetwerk voor waterstof en CO2, zowel op land als op zee.’
Gerelateerde artikelen:
