Het is een regenachtige morgen en ik zit achter mijn pc voor deze bijdrage. Vanmorgen vroeg was er code donkerrood, nu wordt deze langzaam oranje, later op de dag nijgt hij weer een beetje naar rood en aan het einde van de dag van code geel naar fel geel: zonnig, bijna tropisch. En dat dus allemaal op een dag…
Door Ton Oostenrijk
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 7, 15 juli 2016
De afgelopen periode vlogen de weercodes je om de oren. Het landschap oogt na deze code rood prachtig, maar de grond is zompig, voor je het weet zak je erin weg.
Het fiscale landschap lijkt af en toe het weer wel. Ook daar ‘codes rood’, maar zo nu en dan schijnt ook daar de zon voor de belastingbetaler. Toch blijft het in ieder geval oppassen, want voor het weet begeef je je op week terrein.
De Panama Papers vallen in de categorie code rood. Alles en iedereen tuimelde zo’n beetje over elkaar heen, en dat is nu eigenlijk waarvoor een code rood je probeert te behoeden. Op het ministerie van Financiën werd een regendansje gehouden, zo riep staatssecretaris Wiebes.
Nu evenwel de Belastingdienst haar eerste onderzoeken afrondt naar de Nederlandse namen die in de Papers naar voren komen, wordt er niet meer op de tafels gedanst; ‘aanvankelijk moest er wellicht een gevoel van teleurstelling onderdrukt worden’, volgens de staatsecretaris. De informatie is lang niet volledig (achterliggende documenten zijn niet beschikbaar voor de Belastingdienst). Tot nu toe zijn er geen fiscaal schokkende ontdekkingen, maar dat sluit niet uit dat er natuurlijk best sprake kan zijn van fraude, witwassen of iets dergelijks. Dat gebeurt op vele plekken in het maatschappelijk landschap, dus waarom daar ook niet? Deze code rood verschiet op termijn ook wel weer van kleur.
Een stuk zonniger was natuurlijk de uitspraak dit voorjaar van de Hoge Raad dat aandelen van vastgoed-bv’s kunnen worden geschonken en geërfd met gebruikmaking van de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten; dat scheelt een slok op een borrel. De belastingplichtige was in de betreffende situatie toch beducht voor een code rood. Om te checken of dit terecht was, werd slechts een heel klein aandelenbelang geschonken, waardoor in het onverhoopte geval dat dit inderdaad het geval zou zijn ook slechts een laag bedrag aan belasting verschuldigd was. Zoals gezegd: het was een zonnige uitspraak!
Ultimo maart 1995 werd een code rood afgekondigd voor de economisch eigendom. Vanaf dat moment werd de overdracht van economisch eigendom van een vastgoedobject belast met overdrachtsbelasting. En wat dat economische eigendom nu precies inhield, werd door de wetgever niet onbewust, ofwel bewust, vaag geformuleerd. Als je immers helderheid verschaft, dan zouden belastingplichtigen wel eens om het begrip ‘economisch eigendom’ heen kunnen plannen (waar hebben we dat eerder gezien…?). Ruim 21 jaar na de invoering van dit begrip verschafte de Hoge Raad onlangs enige duidelijkheid over de invulling ervan. Slopen – van de opstallen – op een verkocht, maar nog niet juridisch geleverd perceel, levert niet de overdracht van de economisch eigendom van het verkochte op, zelfs niet indien de sloop in opdracht van de verkoper door de koper geschiedt. In casu werd er daardoor een bouwterrein opgeleverd, belast met btw en vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Ook in andere situaties geeft dit arrest de ruimte om te betogen dat minder snel sprake is van een economisch eigendom dan in een aantal gevallen werd aangenomen. Het heeft even geduurd, maar ook hier blijkt maar weer: na regen komt zonneschijn.
Ton Oostenrijk MRE is belastingadviseur bij Rechtstaete.
