Hoewel 2019 nog een goed jaar zal worden voor de Nederlandse vastgoedsector, zal het totale beleggingsvolume dit jaar lager uitvallen dan in recordjaar 2018.
Door toegenomen risicofactoren worden investeerders voorzichtiger. Dit is één van de belangrijkste conclusies uit CBRE’s The Netherlands Real Estate Outlook rapport, dat de internationale vastgoedadviseur vandaag naar buiten brengt. Hierin staan de trends en vooruitzichten op de Nederlandse vastgoedmarkt.
Economische groei vertraagt
CBRE baseert haar verwachting op verschillende factoren die van impact zijn op de vastgoedsector. Zo neemt de economische groei af in 2019 door de krappe arbeidsmarkt. Ook zijn er wereldwijd meer risico’s op financieel en (geo)politiek gebied. Voorbeelden zijn de zorgen over een mogelijke escalatie van handelsconflicten tussen de VS en China en andere handelspartners, onrust rond het begrotingstekort in Italië, de Brexit en wereldwijd sterk toegenomen schuldniveaus. Een andere factor is de ontwikkeling in de financieringsmarkt, waar Nederlandse grootbanken terughoudender zijn geworden. Als dit langer aanhoudt, kan dit impact hebben op de financierbaarheid van Nederlands vastgoed - en daarmee op de beleggingsmarkt.
Op de lange termijn blijft de rente laag
Desalniettemin voorziet CBRE nog steeds een goed jaar voor de vastgoedsector. Op de lange termijn blijft de rente laag en zal naar verwachting niet terugkeren naar de niveaus van voor de financiële crisis. Bovendien presteren de meeste sectoren goed en overstijgt de vraag naar vastgoed het aanbod. Vooral voor woningen en kantoren leidt dit op korte termijn tot huurgroei. Er zijn in 2019 bovendien nog genoeg potentiële kopers en verkopers op de beleggingsmarkt die voor liquiditeit zullen zorgen.
Nederland uitgegroeid tot belangrijke markt voor internationale beleggers
Nederland heeft een vaste plek gekregen in de top 5 van landen waarin het meest belegd wordt in Europa. Daarbij wordt de Nederlandse investeringsmarkt steeds meer divers.
Woningmarkt: tekort loopt verder op in 2019
De woningmarkt heeft de kantorenmarkt ingehaald als grootste segment voor vastgoedinvesteringen in Nederland. In 2018 werd voor het eerst in de geschiedenis meer geïnvesteerd in woningen dan in kantoren.
De ontwikkeling van nieuwe woningen blijft achter op de vraag. Pas vanaf 2020 zal dit langzaam afnemen door nieuwbouwontwikkelingen. Vooral de regio’s Amsterdam, Utrecht en Den Haag zullen langere tijd met een fors tekort blijven kampen.
Kantorenmarkt: sterk stijgende huurprijzen
Door een combinatie van beperkt huidig aanbod, een sterk groeiende vraag en een achterblijvend nieuwbouwvolume stijgen huurprijzen verder in 2019. Deze trend begint zich nu ook te ontwikkelen in steden als Utrecht, Rotterdam, Den Haag en Eindhoven.
Meer particuliere beleggers in vastgoed
Particuliere beleggers investeren steeds meer in vastgoed. Het totaal aan kleinere, ‘midcap’ transacties (tot € 20 miljoen) is sinds 2014 gegroeid van ruim 1,5 miljard tot 3,1 miljard. Beleggers in dit segment hebben de afgelopen jaren kunnen profiteren van sterk gestegen vastgoedprijzen, huurstijgingen en succesvolle herontwikkelingsprojecten.
Meer investeringen buiten Amsterdam
In Nederland wordt steeds meer geïnvesteerd buiten de hoofdstad. In 2018 werd 24% van het totale volume geïnvesteerd in Amsterdam, tegenover 32% in 2017. In 2019 zet deze trend zich door, met meer investeringen in Rotterdam, Den Haag, Utrecht en in middelgrote steden.
Internationale financiering in stroomversnelling
De Nederlandse financieringsmarkt wordt steeds internationaler door nieuwe toetreders. Buitenlandse partijen zien Nederland als een interessante Europese markt. Het terugtrekken van Nederlandse grootbanken kan er in 2019 voor zorgen dat in regionale markten de kosten van financiering oplopen. Dit doordat buitenlandse toetreders deze regionale markten minder goed kennen en hogere risico-opslagen hanteren dan de traditionele Nederlandse financiers. Daarentegen zullen bepaalde beleggingscategorieën voordeel hebben van de nieuwe buitenlandse toetreders.
Sterke interesse in zorgvastgoed
Steeds meer investeerders zien zorgvastgoed als interessante lange termijn beleggingscategorie. De markt wordt transparanter, het aantal transacties stijgt en het totale beleggingsvolume in de sector is met circa 300% gegroeid in de afgelopen 5 jaar. Een beperkende factor in Nederland is het tekort aan vrije sector zorgappartementen.
Veel investeringen in nieuwbouwontwikkelingen
Opvallend is de groei in investeringen in nieuwbouwprojecten. Ruim 25% van het totale beleggingsvolume in 2018 bestond uit nieuwbouw. Hiervan zijn woningen traditioneel de grootste beleggingscategorie, maar ook in de logistieke sector neemt het aantal nieuwbouwbeleggingen toe.
“We bevinden ons op een laat punt in de vastgoedcyclus. Daardoor zien we dat de groei afneemt, in lijn met de landen om ons heen. Door een combinatie van meer geopolitieke èn economische onzekerheden, waaronder de koerswijziging in het monetair beleid van de Europese Centrale Bank, zullen investeerders terughoudender worden. Nederland behoort echter tot één van de core-landen in Europa. Gezien de hoeveelheid beschikbaar kapitaal en relatief goede resultaten in de vastgoedmarkt verwachten we nog steeds een sterke investeringsmarkt in 2019," zegt Erik Langens (foto), Executive Director Capital Markets.
“De trend in de VS waar de woningmarkt al jarenlang de grootste investeringssector is, zien we terug in Europa," zegt Bart Verhelst, Executive Director Capital Markets. "De woningsector groeit in de meeste Europese markten, met Nederland en Duitsland voorop. Ook in andere sectoren verwachten we sterke prestaties, zoals de industriële sector. De combinatie van economische groei en e-commerce zorgt voor meer vraag naar logistiek vastgoed. Ook investeringen in zorgvastgoed zullen flink toenemen. Healthcare is een echte groeimarkt.”