De resultaten van de RICS Monitor Nederlands Commercieel Vastgoed Q1 2020 wijzen op een aanzienlijke verslechtering van het vertrouwen in de vastgoedmarkt
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 5, 29 mei 2020
Dit komt vooral tot uiting in de sterk afgenomen korte termijnverwachtingen voor huren en kapitaalwaarden.
De index voor het huurderssentiment (OSI) daalde naar –5, terwijl deze in het vierde kwartaal van 2019 nog een stijging vertoonde naar +15. De index voor het investeerderssentiment (ISI) daalde tot 0, terwijl deze in het vierde kwartaal nog +22 noteerde. Volgens 41% van de respondenten bevindt de markt zich nu in de neerwaartse fase van de vastgoedcyclus. Dit is een toename ten opzichte van het vierde kwartaal, toen 15% deze mening deelde.
De verwachtingen voor de ontwikkeling van de huurwaarden in de komende 12 maanden zijn in alle delen van de markt verlaagd. De verwachte huurwaarden van winkels worden het hardst getroffen. De verwachtingen voor de ontwikkeling van de huurwaarde voor kantoren en bedrijfsruimtes zijn minder negatief. Voorlopig blijven de verwachtingen marginaal positief voor de huurwaarden van eersteklas kantoren en bedrijfsruimtes. Er is een bescheiden stijging van de vraag van zowel nationale als internationale klanten buiten de detailhandel.
De pandemie veroorzaakt wereldwijd een ommekeer in de vooruitzichten van de kapitaalwaarden. Het verschil in sentiment tussen de laatste twee kwartalen is heel groot in Portugal, een daling met 90 punten, Griekenland (–89) en Hongarije (–88). In deze landen waren de verwachtingen in het laatste kwartaal van 2020 hooggespannen. De VS noteerden volgens respondenten een aanzienlijke daling in de vooruitzichten voor kapitaalwaarden (–72 punten) evenals Japan (–67), Singapore (–65), Frankrijk (–58) en Duitsland (–56). Minder grote veranderingen waren er in Nederland (–38), de VAE (–31), het VK (–30) en Zwitserland (–27). De daling in India (–60) markeert de omslag van het optimisme. China noteert een daling van –33. Dit patroon weerspiegelt deels de verspreiding van het virus over de wereld en de manier waarop lockdowns zijn toegepast.
Het sentiment is het meest negatief in de retailsector. Het sterkst is de verschuiving van het sentiment in de kantorensector. Respondenten geven aan dat agile werken meer gemeengoed kan worden, waardoor de vraag naar kantoorruimte afneemt. De versnelling van de structurele groei van e-commerce kan leiden tot een groeiende belangstelling voor hoogwaardige logistieke ruimte.
De RICS Monitor Nederlands Commercieel Vastgoed is onderdeel van de Global RICS Commercial Proper Monitor, die het sentiment in de sector voor commercieel vastgoed weergeeft. De monitor is een referentie voor de Europese Centrale Bank en wereldwijde beleggers. De resultaten van het eerste kwartaal van 2020 zijn in mei gepubliceerd.
