In hun poging om talent en innovatieve bedrijven te lokken, vergeten steden één troef: het landschap. Het is een 'blinde vlek' in de internationale concurrentiestrijd.
Door Erik de Boer
Gepubliceerd in Locus 1 (zomer 2016) - Smart cities
Dit schreef de Volkskrant onlangs op basis van een onderzoek van de universiteit Wageningen, het Landbouw Economisch Instituut (LEI) en de Vereniging Deltametropool.
‘Er zijn steeds meer aanwijzingen dat economische groei en fraaie landschappen verband met elkaar houden’, zegt LEI-onderzoeker Ernst Bos. Uit het onderzoek komt de metropoolregio Rotterdam–Den Haag niet erg positief naar voren. Er is hier sprake van een braindrain. Bos: ‘Die regio heeft de hoogste bevolkingsdichtheid, de meest voorzieningen en kennisinstellingen, maar wordt landschappelijk laag gewaardeerd.’
Maken en breken
Deze publicatie verscheen de dag nadat het gesprek met de Haagse wethouder Boudewijn Revis plaatsvond. Gezien de conclusie van dit onderzoek heeft hij een dankbare taak. Hij is verantwoordelijk voor BSKB, oftewel Binnenstad, Stadsontwikkeling Kerngebieden en Buitenruimte (BSKB) en is bovendien Stadsdeelwethouder Centrum. En juist bij hem is het besef groot dat de invulling en aankleding van de openbare ruimte een stad, haar leefbaarheid en de aantrekkelijkheid als investeringslocatie kan maken en breken. Het kan het verschil zijn dat bedrijven, investeerders en inwoners naar de stad komen of haar links laten liggen.
Revis is verantwoordelijk voor het verbeteren van het smoelwerk van Den Haag. Hij geeft uitvoering aan het beleid de stad de internationale uitstraling te geven die volgens hem recht doet aan de huidige status. Voordeel van zijn portefeuille is dat hij ook belast is met gronduitgifte voor de Binckhorst. En dat komt hem bij de invulling van De Binckhorst bijvoorbeeld goed van pas.
De transformatie van dit gebied is een van zijn drie grootste projecten die momenteel lopen. De twee andere betreffen de entrees van de stad en de Kust Gezond, de renovatie van de boulevardstrook en Scheveningen Bad.
Bereikbaarheid
‘De openbare ruimte moet uitstralen dat Den Haag bedrijven, organisaties en bewoners welkom heet. Door stevig te investeren op deze plekken laten we zien dat de gemeente de transformatie van de stad serieus neemt en hopen we uiteraard dat beleggers, huurders en bewoners hier graag naartoe komen en zélf ook investeren. Het begint allemaal met een programma voor de stadsentrees’, vindt Revis. ‘Met de entree naar de stad willen we laten zien dat je welkom bent. Ik denk dat er geen stad is van onze omvang die zo gestructureerd nadenkt over hoe je binnenkomt.’
Revitalisatie Scheveningse bad
Het tweede project in Revis’ top-3 is De Kust Gezond, ‘een enorm belangrijk project dat Scheveningen weer op de kaart zet’. ‘Nu kun je daar 500 meter van de zee staan zonder dat je het idee hebt dat je in een badplaats bent. Dat gaat veranderen’, aldus de wethouder.
De boulevard wordt volledig onderhanden genomen en de Gevers Deynootweg wordt een ontvangstruimte met de allure die een badplaats als Scheveningen moet hebben. ‘We gaan hier werken met veel duingroen waardoor we het duinlandschap als het ware de stad in brengen. De voetganger krijgt hier ook meer ruimte. En met de private investeerders en gebruikers zijn we in overleg hoe zij ook hun inbreng kunnen hebben.’
Het Palaceplein is recent opgeleverd en eind dit jaar wordt gestart met de herinrichting van Seinpostduin. De herinrichting van de noordelijke boulevard komt dit jaar uit de ontwerpfase. De achterliggende gedacht van deze kwaliteitsslag is Scheveningen Bad weer aantrekkelijker te maken voor bewoners, ondernemers en toeristen. ‘Scheveningen wordt een badplaats die weer volledig de beste is in de kuststrook van heel Noord West Europa.’
Potentieel investeringsgebied
Het meest vergaand zijn de plannen met de Binckhorst. Hier gaat de nieuwe Rotterdamsebaan recht onderdoor. Straks is er een nieuwe verbindingsweg, de Rotterdamsebaan, die knooppunt Ypenbrug (A4/A13) verbindt met de Centrumring en daarmee de Utrechtsebaan gaat ontlasten. De nieuwe weg wordt ruim anderhalve kilometer ondertunneld, waarvoor de voorbereidingen zijn afgerond en de eerste werkzaamheden zijn gestart.
Het wordt het eerste gebied waar Den Haag de functies wonen, werken, winkelen, recreëren beter wil combineren tot een levendig gebied. Het was een bedrijventerrein met een leegstaande fabriek van Caballero, een paar verlaten havens, vestigingen van KPN en andere bedrijven, de gemeentewerf en het verzamelpunt van afval uit de stad. Dit rauwe karakter blijkt zeer aan te spreken. Zo biedt de sigarettenfabriek nu onderdak aan startups, waardoor de pijler technologie van de lokale economie robuuster wordt.
De voormalige Fokkerhaven blijkt, zo dicht gelegen bij het centrum, ook nieuwe aantrekkingskracht te hebben. De gemeente heeft in het gebied ooit een aantal grondposities verworven. Revis: ‘Als gemeente hebben we nu de luxe dat we bebouwing kunnen opgeven voor groen. Midden in De Binckhorst gaan we een park aanleggen. We hebben ook 200 bomen geplaatst in de nieuwe lanen die het gebied doorkruisen. De Binckhorst gaat uitstralen dat Den Haag een stad wordt voor ondernemende mensen die eigen initiatief nemen en daar ook de ruimte voor krijgen.’
Revis heeft recent de eerste consultatie met de markt over het gebied gehouden. Tot zijn genoegen heeft hij geconstateerd dat de Binckhorst, mits de mix van functies van de grond komt, wordt gezien als een potentieel investeringsgebied. Begin 2017 kan de grond bouwrijp worden gemaakt en kunnen de eerste kavels worden uitgeven aan ontwikkelaars, zelfbouwers en beleggers.
