Corporaties verwachten een tekort aan zorggeschikte woningen, dat wil zeggen, woningen waar zorg gemakkelijk te ontvangen is.
Dat blijkt uit een onderzoek van Finance Ideas.
Het onderzocht de behoefte aan woonvormen voor ouderen, aangezien die steeds minder vaak in verpleeghuizen terechtkomen. Het zelfstandig blijven wonen van die groep vergt wel woningen die daar geschikt voor zijn, namelijk zorggeschikte woningen.
Hoewel acht op de tien corporaties het aantal zorggeschikte woningen in de komende vijf jaar wil laten stijgen, is betere samenwerking nodig om ook daadwerkelijk tot realisatie te komen. Naast de financiële tekorten op dit type woningen zien corporaties vooral een gebrek aan (vastgoed)visie en sturing bij gemeenten en zorginstellingen als risico.
Dit blijkt uit de resultaten van het onderzoek ‘Wonen en zorg bij woningcorporaties. Een onderzoek naar visie, voorkeuren en de stand van samenwerking met zorginstellingen’.
Corporaties bouwen liever woningen
Uit het onderzoek blijkt dat meer dan 80% van de corporaties de zorggeschikte, zelfstandige woningen als onderdeel van de portefeuillestrategie ziet. Specifieke verpleeghuizen kennen minder draagvlak: iets minder dan de helft van de corporaties is nog bereid om die te ontwikkelen. De belangrijkste reden voor dit verschil is de beperkte alternatieve aanwendbaarheid van een verpleeghuis.
Terwijl de vergrijzing toeneemt, komen steeds minder mensen in een verpleeghuis. Corporaties worden als gevolg daarvan huisvester van mensen die een 24-uurs zorgvraag hebben. Deze zorgvraag vergt een woning die geschikt is om zorg in te ontvangen. Corporaties zien de financierbaarheid van dit type woningen als belangrijkste uitdaging, want zorggeschikte woningen vergen een hoger investeringsniveau dan een reguliere woning. Die extra investering wordt op dit moment niet gedekt.
Voor de uitvoerbaarheid van de ambities wordt ook een gebrek aan visie en sturing vanuit de gemeente als obstakel genoemd. Opvallend is dat corporaties nog nauwelijks druk ervaren vanuit gemeenten om meer zorggeschikte woonvormen te bouwen. Positieve uitzonderingen daargelaten, blijken de meeste gemeenten nog niet klaar voor de regierol die het Rijk voor hen ziet weggelegd.
Wat betekent dit voor de toekomst?
Het onderzoek laat zien dat corporaties zich – veel meer dan vijf jaar geleden – bewust zijn van de opgave in wonen en zorg. Dat wordt mede gedreven door ervaringen uit de praktijk: steeds meer corporaties zien bij oudere huurders vereenzaming, verward gedrag, verwaarlozing en soms ook overlast ontstaan. Dit zijn problemen die corporaties niet alleen kunnen oplossen. Welzijn en zorg zijn voor deze doelgroep onlosmakelijk verbonden met het wonen, maar moeten wel in een zelfstandige woning worden geleverd. Dat vraagt om nieuwe en betere samenwerkingen in het maatschappelijke domein.
‘Goede samenwerkingen tussen woningcorporaties, zorginstellingen en gemeenten leiden tot voorbeelden van succesvolle, vernieuwende woon(zorg)concepten,’ zegt Michiel Majoor, senior adviseur Finance Ideas. ‘En die zijn hard nodig, want welzijn en zorg moeten met steeds minder personeel worden geleverd aan een steeds grotere groep mensen. Geclusterde, zorggeschikte woningen kunnen niet alleen de kwaliteit van leven verbeteren, maar zijn in de toekomst ook de sleutel naar beschikbaarheid van zorg en ondersteuning.’
