Van de hoofdredacteur: Stijgende bouwkosten en lokaal gestuntel vergroten woningnood

Door Wabe van Enk, hoofdredacteur van PropertyNL

Voor Rémon Vos, ceo en grootaandeelhouder van CTP en actief bij Europa’s buitengrenzen, is de oorlog dichtbij. Hij ondernam direct actie en doneerde € 10 mln aan de UNHCR. Cor van Zadelhoff, een kwart eeuw terug een van de eerste West-Europese investeerders in Kiev, stelde gebouwen beschikbaar voor de opvang van vluchtelingen. Hij is niet de enige, blijkt in deze editie.

Los van de emotie: de directe vastgoedgevolgen van de oorlog zijn beperkt. Nederlandse (institutionele) beleggers zijn nauwelijks actief in de Oekraïne. Multi Development – eigendom van Blackstone – is een van de weinige Nederlandse bedrijven met directe belangen. Multi bezit een winkelcentrum in de zwaar beschoten stad L’viv.

Wel dienen de indirecte gevolgen zich aan voor het vastgoed: een stijging van de bouwkosten en oplopende inflatie. Bouwers, corporaties en ontwikkelaars kunnen wel een stootje hebben. Zij konden vorig jaar weliswaar niet aan de gewenste woningbouwopgave voldoen, maar financieel ging het voorspoedig. Zo voorspoedig dat de grote ontwikkelaars hun rendementen niet aan de grote klok hangen. Velen hadden een spreadsheet gemaakt met een redelijk rendement en ontdekten bij oplevering 15% hogere verkoopprijzen te kunnen realiseren.

Dit jaar zal de spreadsheet anders uitpakken, door de stijging van bouwkosten. Deze kosten kunnen ontwikkelaars in veel gevallen niet aan huurders of kopers doorbereken. Grotere ontwikkelaars met een lange pijplijn aan projecten kunnen net als vorig jaar nog profiteren van cadeautjes, maar partijen die laat zijn ingestapt hebben een probleem. Zij willen van hun projecten af.

Woningzoekers staan daardoor nog langer in kou. Dat stonden ze al doordat corporaties weinig bouwen zolang de verhuurderheffing niet is opgeheven en gemeenten van bouwlocaties geen prioriteit maken.

Over gemeenten gesproken: zowel in Cannes als in Nederland maakten mensen zich niet erg druk over gemeenten en over de klap voor landelijke partijen ten faveure van lokale partijen. Naar de werking van die lokalen is nog weinig onderzoek gedaan. Mijn indruk is dat lokale partijen minder effectief zijn bij het realiseren van woningplannen. Samen met de bouwkostenstijging moet dat woningzoekers wel zorgen baren.