De meest gestelde vraag op de boulevard in Cannes tijdens het vastgoedfeest Mipim was: wat is het marktsentiment?
Voordat Trump met zijn decretenregen kwam, was dat vrij goed.
Uit het onderzoek in deze editie blijkt dat de dealflow van commercieel vastgoed vorig jaar voor het eerst weer aantrok, zowel voor beleggingen als voor huur. Een gezonde markt met bijpassende dealflow is nog ver weg, maar de verbetering leek in 2024 te zijn ingezet.
Voor commercieel vastgoed geven Trump’s decreten echter veel onzekerheid. Onzekerheid geeft hogere risico-opslagen. Voor vastgoed betekent dat een lagere waardering, waardoor kopers en verkopers elkaar vaak niet meer vinden. Wat een pril herstel van het Europese vastgoed zou moeten zijn, kan dan omslaan in een kopersstaking. Vastgoed is een langetermijnproduct, dat gedijt bij optimistische toekomstvisies, maar een blok aan het been is bij oorlogsretoriek.
De woningmarkt is een ander verhaal. Die wordt in Europa gekenmerkt door een grote schaarste, die Trump’s invloedsfeer nog overklast. Uit het interview met Greystar in deze editie blijkt dat steeds meer delen van de woningmarkt zich Europees ontwikkelen. Deze markt is minder lokaal dan altijd werd aangenomen.
Levert deze crisis ook nieuwe vastgoedkansen op? Sommige vastgoedeigenaren plukken bijvoorbeeld de vruchten van de vluchtelingencrisis. Leegstaande kantoren en matige hotels krijgen plots extra huurstromen. Kan dat ook bij de militaire ruimteclaims? Honderdduizend militairen moeten nieuwe locaties krijgen. Het is echter schieten met hagel, zolang het programma van eisen onduidelijk is. Economenvakblad ESB waarschuwde al voor onderuitputting – het niet uitgeven van de snel stijgende defensiebudgetten.
Pacifisten hadden als standaard-grap: stel dat de oorlog uitbreekt en niemand komt? Nu is een variant daarop actueel: stel dat we militairen mobiliseren, maar we weten niet waar? Toegegeven – ik ben belast door het verleden, toen ik als dienstplichtige een kazerneblok moest beheren. Daarmee was ik weinig populair: bijna alle militairen wilden liever thuis slapen en douchen.
Misschien is het tijd voor de thuismilitair met een appèl via teams en een thuisgevecht tegen dreiging nummer 1, cybercrime. We hoeven dan niet meer te investeren in achterhaalde militaire blokken. Het vastgoed kan de draad dan weer oppakken en deals gaan sluiten. Durfinvesteerder CVC gaf bij de jaarcijfers een wijze les: de beste deals sluit je tijdens een crisis.
Door Wabe van Enk, hoofdredacteur van PropertyNL
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 3, 28 maart 2025
Gerelateerde artikelen:
