Het kantoor van de toekomst in een smart city is een toekomstbeeld waar projectontwikkelaars en beleggers maar wat graag over dagdromen. Technisch dienstverlener Croonwolter&dros, onderdeel van TBI, ziet autofabrikant Tesla als lichtend voorbeeld op het pad naar vernieuwing.
Gepubliceerd in PropertyNL Provada Big Review
Lennart Hoedemakers, sales program manager bij Tesla Nederland, gaf op de stand van PropertyNL op uitnodiging van Croonwolter&dros een inkijkje in het denken over vernieuwing bij Tesla en oprichter Elon Musk.
‘Tesla’s missie is het versnellen van de energietransitie’, vertelt Hoedemakers. ‘De rode draad is innovatie aan de hand van de thema’s digitalisatie, infrastructuur en standaardisatie. Het oplossen van een vraagstuk als energietransitie vraagt om een andere mindset. Elon zegt: Ga naar de kern van het vraagstuk. Op die manier kun je werken aan revolutionaire oplossingen in plaats van incrementele. Zonnepanelen stuiten soms op esthetische bezwaren en problemen met de opslag van opgewekte energie. Dat is voor ons het startpunt van Beautiful Solar en Storage: een Tesla-zonnedak dat bestaat uit dakpannen waarin zonnepanelen zijn geïntegreerd.’
Ook Tesla heeft te maken met veel schakels en externe partijen die je moet aanhaken om innovatie van de grond te tillen. ‘Als dat niet snel genoeg lukt, kijken wij zelf wat we kunnen doen. Zo is onze seat factory geboren.’
De onstuimige groei van Tesla vertaalde zich ook in een groeiende en evoluerende vastgoedvraag. Vanaf 2010 worden er nieuwe fabrieken gebouwd, hoofdzakelijk in de Verenigde Staten, maar ook in Europa (Berlijn). ‘Daarbij kijken we ook naar de binnenkant van die fabriek. We hebben veel meer accu’s nodig om aan de groeiende vraag te voldoen dus bouwen we geen gigafactory, maar werken we aan een terafactory. Dat is qua ruimtebeslag een kleinere fabriek die meer produceert, omdat we dat steeds efficiënter kunnen.’
Wat de vastgoedsector van Tesla kan leren? Volgens Hoedemakers gaat dat vooral om durf. ‘Denk niet alleen aan certificering, maar sorteer voor op wat je denkt dat gaat gebeuren. Werk bijvoorbeeld aan opslagcapaciteit, denk na over laadmogelijkheden, de toekomst is elektrisch.’
Hierna werd een panel met Mark van Wordragen (Croonwolter&dros), Frédéric van der Planken (Whitewood) en Frank van der Sluys (Cushman & Wakefield) aan de tand gevoeld door PropertyNL-hoofdredacteur Wabe van Enk. Hij constateerde dat de revolutionaire standaardisering waarmee Tesla succes boekt in de bouw nog niet echt van de grond komt. Van Wordragen is het daarmee eens. ‘Dat moet veranderen. In de bebouwde omgeving hebben we met dezelfde uitdagingen te maken als Tesla. Daarom hebben we in Amersfoort de Modulemakers Fabriek opgericht om versnelling te geven en modulaire installaties te ontwerpen en bouwen. Daarvoor moet ook de knop bij opdrachtgevers om. We moeten meer denken in modules. Als we het daar over eens zijn, kunnen we heel grote stappen maken.’
Van der Planken: ‘De grote les van Tesla is dat ze naar de essentie van het probleem gaan en daarop doorpakken. Bij veel bedrijven stopt vernieuwing bij obstakels, Tesla gaat dan juist door. Bij een van de nieuwe ontwikkelingen in Brussel waarin wij beleggen zijn de 7–9 kabels die normaal een gebouw binnenkomen voor zaken als stroom en internet vervangen door een kabel op gelijkstroom. Zo krijg je een gebouw dat veel meer plug en play is. Dit is niet wat je gewend bent, maar dit is wel wat je wilt.’
Volgens Van der Sluys zorgt het investeren in slimme kantoren voor een andere benchmark. ‘Het heeft ook echt impact op het ruimtegebruik. Dat zag je al naar aanleiding van de coronacrisis. Dingen die we eerste ter plaatse deden, gingen we thuis of ergens anders doen. Bij smart city’s denk aan je aan het inbrengen van stedelijke logistiek, maar ook aan wonen, werken en de verbinding tussen wonen en werken. Ik zie dat als een plug in-field met groen er tussen.’
Volgens Van Wordragen is er al heel veel aan het veranderen binnen kantoren. ‘We waren al kampioen thuiswerken, maar door corona is dat alleen maar meer geworden. Dat stelt allemaal andere eisen aan kantoren en daarin zijn best nog wel stappen te maken. Het zorgt er ook voor dat de waarde van het vastgoed verbetert en de verhuurbaarheid vergroot.’
