Hans de Boer: 'Verhuur van kantoren tegen rotprijzen belemmert herontwikkeling'

De verhuur van kantoorpanden in de periferie van steden tegen ramsjprijzen belemmert de herontwikkeling van verouderd vastgoed. Dat stelt Hans de Boer, voorzitter van VNO-NCW en voormalig ceo van LSI.

Hij was een van de sprekers tijdens het openingscongres van de Dutch Green Building Week, maandag in de Eusebiuskerk in Arnhem. Volgens De Boer kunnen stadscentra als 'katalysator dienen voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving.' Als voorbeeld noemt hij Central Post, het door LSI herontwikkelde postsorteercentrum nabij Rotterdam Centraal. ‘Ondanks de crisis raakte dit gebouw verhuurd en was de waardeontwikkeling positief. Zulke voorbeelden laten zien dat de toekomst in stadscentra ligt.’

Volgens De Boer worden aan de randen van de steden gedateerde kantoorruimten voor ‘rotprijzen’ aangeboden, waardoor de huurniveaus in de markt dalen. ‘Dit maakt het lastig herontwikkelingsprojecten van de grond te krijgen. Gelukkig gebeurt het wel en worden er toch successen geboekt.’ Wat hij mist, is een gezamenlijke aanpak van marktpartijen; het blijft bij afzonderlijke projecten.

Verduurzamen is business
'Het verduurzamen van de gebouwde omgeving kan een belangrijke impuls zijn voor de economie. Duurzaamheid is geen kostenpost, maar levert rendement en verlaagt de exploitatielasten. Het is business. Eigenaren van woningen en kantoren moeten dit goed beseffen. De gebouwde omgeving is goed voor 30% van het landelijke energieverbruik. Als we met z’n allen in staat zijn om het energieverbruik van bestaand vastgoed met een derde terug te brengen, gaat het totale Nederlandse energieverbruik met een tiende omlaag. Ook al wordt hier maar de helft van gehaald, dan nog heeft het grote gevolgen.’

Een rapport van het Centraal Planbureau voor de leefomgeving bestempelt de Nederlandse steden als broedplaatsen, ‘living labs’ om maatregelen en projecten te testen. De Boer zegt uit te kijken naar initiatieven om de verduurzaming van de gebouwde omgeving verder te trekken. De werkgeversvoorzitter en Annemarie van Doorn, directeur van de Dutch Green Building Council, spraken tijdens het openingscongres in Arnhem af hier verder over te praten.

Investeringsimpuls van € 80 mrd
De Boer roemt het project De Stroomversnelling, onderdeel van het Energie-akkoord. Het doel is om bestaande woningen te renoveren, zodat ze energieneutraal worden. Dit is in tien dagen mogelijk, aldus De Boer. ‘In Nederland staan 2,4 mln woningen die zich hiervoor lenen, waarvan 1,8 mln corporatiewoningen. Als je uitgaat van een gemiddelde investering van € 40.000 per woning, gaat het om een totale investeringsimpuls van € 80 mrd. Het is maatschappelijk wenselijk, de woonlasten gaan omlaag en de bouw profiteert hiervan.’

De Boer was op verzoek van de banken twee jaar directeur van LSI, de in problemen geraakte ontwikkelaar uit Rotterdam. Sinds 1 juli is hij voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW. In die rol houdt hij een pleidooi voor lastenverlichting, noodzakelijk om de economie op gang te helpen. 'Nederland de afgelopen jaren voor € 35 mrd aan lastenverzwaring voor de kiezen gekregen. Het kabinet moet zo snel mogelijk de lasten verlagen en een impuls geven aan de woningmarkt.'

Prinses Laurentien en 25 schoolkinderen
Behalve De Boer en Van Doorn spraken tijdens het openingscongres ook Jaap Gilles, ceo van Bouwfonds IM, kunstenaar en ontwerper Daan Roosegaarde, prinses Laurentien van Oranje met 25 schoolkinderen en 6 besluitvormers, burgemeester Herman Kaiser van Arnhem en museumdirecteur Axel Rüger. Ook historicus en Amerikadeskundige Maarten van Rossem, Henk de Bruin, senior vice-president Philips International, Peter Molengraaf, bestuursvoorzitter van energienetwerkbedrijf Alliander en gedeputeerde Annemieke Traag betraden het podium.

Ook werden drie Breeam-NL certificaten uitgereikt. Locatie Valkenburg in de gemeente Katwijk ontving een 5 sterren Breaam-NL Gebiedsontwikkeling certificaat (outstanding). Het is de eerste Nederlandse woningbouwlocatie met dit gebiedslabel. Een 4 sterren Breeam-NL In-Use certificaat was er voor Deloitte Eindhoven (Flight Forum) en een 4 sterren Breeam-NL Gebiedsontwikkeling certificaat voor Schiphol Trade Park.

Lees het complete verslag van het openingscongres in PropertyNL magazine no. 9, dat vrijdag verschijnt.