Daling in afgeven bouwvergunningen

In de eerste acht maanden van 2022 zijn er in totaal 42.470 bouwvergunningen afgegeven, dat is 16% minder dan in 2021. Het aantal afgegeven bouwvergunningen stond toen op 50.000. Dit blijkt uit de maandelijkse cijfers gepubliceerd door het CBS. 

Het aantal afgegeven vergunningen in augustus (3.123) is het laagste maandelijkse aantal in vier jaar tijd. Capital Value verwacht dat het aantal opgeleverde woningen terug zal vallen tot 40.000-50.000 in 2024 en 2025, als er geen stimulerende maatregelen voor de bouw van nieuwe betaalbare huur- en koopwoningen komen.

Dit komt door uitstel van plannen met een vergunning en afname van aanvragen van nieuwe vergunningen. Uit analyse van Capital Value zal het totaal aantal vergunningen voor 2022 niet boven 60.000 uitkomen en zal de bouw van minimaal 25.000 woningen worden uitgesteld. De prognose van de bouwproductie voor de komende jaren ligt volgens Capital Value ver onder de kabinetsdoelstelling.

Door de gestegen bouwkosten is er veel onzekerheid in de markt over de haalbaarheid van een groot aantal projecten. Naast de gestegen bouwkosten speelt de toegenomen rente een belangrijke rol in de haalbaarheid van projecten voor pensioenfondsen en corporaties. Het risico bestaat dat zij investeringen niet meer krijgen rondgerekend. De stijgende rente drukt ook een stempel op de koopmarkt voor nieuwbouw woningen voor particulieren. 

Consumenten worden geconfronteerd met hogere hypotheekrente bij aankoop van een nieuwe woning en met zorgen over de opbrengsten bij verkoop van de huidige woning. Door de hoge rente en vaak lange bouwtijd is het financieren van nieuwbouwwoningen lastiger. 

Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat nieuwbouwprojecten zowel onder beleggers als consumenten moeilijker te verkopen zijn, waardoor ontwikkelaars terughoudender worden met het aanvragen van bouwvergunningen voor nieuwe projecten.

Om de bouw van betaalbare woningen te stimuleren pleit Capital Value al langer voor een btw verlaging voor het bouwen van deze woningen. Een alternatief dat volgens Capital Value stimulerend kan werken is het opnieuw invoeren van de zogeheten ‘Van der Laan’ subsidie. In 2009 heeft toenmalig Minister van der Laan voor € 164 mln subsidie toegekend voor de bouw van ruim 23.000  koop- en huurwoningen. In het kader van de stimuleringsregeling woningbouw konden gemeenten subsidie aanvragen voor bouwprojecten die door de economische crisis stil vielen of niet konden starten. In totaal zijn er 303 gemeenten die de subsidie hebben ontvangen. Anders dan het al bestaande Woningbouw Impuls Programma zou deze subsidie moeten worden verstrekt aan projecten waar de bouw daadwerkelijk gestart gaat worden.

Volgens een analyse van de vastgoedadviseur is het belangrijk dat er ook een grote impuls wordt gegeven aan de bouw van woningen voor 75 plussers. Door de bouw van woningen in dit segment ook onder deze regeling te laten vallen, kan ook een impuls worden gegeven aan de doorstroming op de woningmarkt. 

Capital Value adviseert op korte termijn stimulerende maatregelen door te voeren om een bouwinfarct te voorkomen. Marijn Snijders, directeur Capital Value: “Voor een subsidie kan gedacht worden aan een impuls van € 12.000-15.000 per betaalbare huur- of koopwoning om op deze wijze de haalbaarheid van projecten mogelijk te houden. Het is geen zekerheid dat dit bedrag per woning voldoende gaat zijn, maar het er gaat een belangrijke stimulans van uit die het vastlopen van projecten kan voorkomen. De subsidie kan gekoppeld worden aan een start bouw in 2023 en 2024. Mogelijk kan de bouw van 20.000-30.000 woningen per jaar hiermee gestimuleerd worden. Ook blijven marktpartijen en overheid gestimuleerd om vergunningen aan te vragen om de bouw ook daadwerkelijk mogelijk te maken. Het goede nieuws is dat er veel meer plannen zijn dan in het verleden, mede door de inspanningen van marktpartijen en overheid. Woningcorporaties en pensioenfondsen willen blijven investeren in betaalbare huurwoningen mits de projecten haalbaar zijn.”