De 262 meter hoge Belle van Zuylen bij Leidsche Rijn is van de baan, nadat de gemeente Utrecht de stekker uit het ambitieuze plan van Burgfonds heeft getrokken. ‘Door de crisis is het risicoprofiel van dit unieke en complexe project sterk verhoogd. door Ronald de Blauw PropertyNL Magazine Nr. 2 - 5 februari 2010
De 262 meter hoge Belle van Zuylen bij
Leidsche Rijn is van de baan, nadat de gemeente
Utrecht de stekker uit het ambitieuze
plan van Burgfonds heeft getrokken.
‘Door de crisis is het risicoprofiel van dit
unieke en complexe project sterk verhoogd.
door Ronald de Blauw
PropertyNL Magazine Nr. 2 - 5 februari 2010
De gemeente vindt het nu niet verantwoord
verregaande verplichtingen aan te gaan voor
een dermate risicovol project’, meldt de gemeente
in een persbericht. De ontwikkelaar
respecteert deze afweging maar zegt nog
steeds te geloven in het concept van de Belle
van Zuylen, een multifunctionele wolkenkrabber
die als een stad in de stad functioneert.
Burgfonds streeft ernaar dit concept
elders toe te passen, maar zal zich voorlopig
concentreren op lopende projecten.
Volgens wethouder Harrie Bosch van Wonen
en Ruimtelijke Ordening is de Belle van
Zuylen een complex project dat meer dan
gemiddelde risico’s in zich draagt en is het
bouwproject door de financiële en economische
crisis in een ander daglicht komen te
staan. ‘Het plan is ontwikkeld in de hoogtijdagen
van het vastgoed. De toren met een
programma van 155.000 m² zou in één keer
gefinancierd en in één keer gevuld moeten
worden en dat zit er de komende jaren niet
in. Er is ook nauwelijks ruimte om het concept
aan te passen.’ Het plan in de ijskast
zetten en wachten tot betere tijden is voor
de wethouder geen optie. ‘We willen niet dat
er op deze plek 5 à 10 jaar lang niets gebeurt
met het risico dat het oorspronkelijke plan
uiteindelijk toch niet doorgaat. De locatie
langs snelwegen en spoor is te aantrekkelijk
om braak te laten liggen. Het moet mogelijk
zijn hier op niet al te lange termijn een ambitieus
project te realiseren, maar dan wel
minder grootschalig en met de mogelijkheid
tot fasering.’
Voor de ontwikkelaar kwam de beslissing
van de gemeente als een onaangename verrassing.
‘Het is buitengewoon vervelend en
heel wrang dat het project niet doorgaat’,
zegt woordvoerder Luc Dietz die optreedt
voor Burgfonds. ‘Er lag een crisisbestendige
businesscase die het afgelopen jaar nog eens
is doorgerekend. Maar zonder steun van de
gemeente realiseer je geen enkel project.
We begrijpen dat voor haar meerdere belangen
spelen.’ Burgfonds zag de Belle van
Zuylen als een onderneming, waarbij vanuit
de marketing en exploitatie wordt gedacht.
De businesscase was gefaseerd opgebouwd
en de financiering van het ontwerpproces
was al geregeld. Hoewel de ontwikkelaar
het idee van iconische superhoogbouw met
een gevarieerd programma niet loslaat, is
de Belle van Zuylen niet mogelijk op een
andere plek. ‘Het is niet geloofwaardig als
we dit ontwerp naar elders zouden willen
verplaatsen. Een toren als landmark leent
zich ook niet voor een skyline, die hoort alleen
te staan.’ Burgfonds is niet bezig met
een hoogbouwplan voor een concrete locatie
elders in het land, benadrukt Dietz. ‘Het is
een kleine organisatie die niet zo maar een
nieuw groot project opstart.’
Disc uss ie
Burgfonds lanceerde het idee voor de Belle
van Zuylen, een ontwerp van de Architekten
Cie., drie jaar geleden. Het spectaculaire
project leidde tot veel discussie en de
toenmalige rijksbouwmeester Mels Crouwel
en minister Cramer van VROM keerden
zich tegen het plan. Volgens wethouder
Bosch heeft hun standpunt geen enkele rol
gespeeld bij de afweging om met het project
te stoppen. ‘Een meerderheid van de
Utrechtse gemeenteraad was voor het plan
en er bestond ook een behoorlijk draagvlak
onder de bevolking. Natuurlijk waren er ook
tegenstanders die zich duidelijk lieten horen,
maar de te grote risico’s waren de enige
reden om de samenwerking met Burgfonds
te beëindigen. Zeker nu het moment daar
is om een intentieovereenkomst te sluiten.’
Hoogbouw op de locatie Leidsche Rijn
Centrum Noord is voor Utrecht niet van de
baan. De stedenbouwkundige en supervisor
voor Leidsche Rijn gaan wel kijken of een
aanpassing van het concept bestemmingsplan
nodig is. De maatvoering speelt daarbij
een belangrijke rol. ‘We overwegen of de
hoogtegrens van 265 meter te verlagen en
we kijken naar de fasering en timing van de
plannen’, zegt Bosch. ‘Misschien moeten
we de locatie vertraagd in de markt zetten.’
