Topbeslissers, op basis van vermogen, beleggingsportefeuille, hypotheekportefeuille, opdrachtenportefeuille of productie projectontwikkeling, geven hun prognose voor de verschillende markten. Hier de vooruitblik van Wouter Zwetsloot, Cromwell Property Group
Wordt 2018 voor uw activiteiten beter of slechter dan 2017?
‘Eind november 2017 hebben wij de Cromwell European REIT (CEREIT) succesvol gelanceerd. Hierdoor is ons wereldwijde platform voor funds management aanzienlijk gegroeid; CEREIT waarborgt inmiddels een derde van onze Europese assets under management voor lange termijn. Voor de komende jaren heeft het fonds een duidelijke focus op kantoor- en industriële investeringen in West-Europese gateway-steden, wat in Nederland zowel de Randstad als de grootste regionale steden betekent.’
Van welke ontwikkelingen hebt u de hoogste verwachtingen?
‘Met een totaalvolume van € 20 mrd overtrof 2017 zelfs recordjaar 2016 wat betreft vastgoed investeringen, vooral de grootstedelijke gebieden waren in trek. Ondanks tapering van de ECB verwachten we dat de search for yield in het nieuwe jaar zal doorgaan, maar we zien dat het aanbod met name in de grote steden verder terugloopt. Investeerders zullen hierdoor hun focus verleggen naar de beste locaties buiten steden als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Daarnaast zal de shift van type investeerders die in 2017 is ingezet verder doorzetten met de verkoop van gestabiliseerde assets door private equity-achtige partijen en toename van institutionele partijen en nieuwe toetreders aan de buyside.’
Welke trends zullen een disruptief effect hebben op de sector?
‘Met het nieuwe regeerakkoord, maar ook de focus van de internationale gemeenschap, verwachten we veranderingen in het fiscaal gunstige beleggingsklimaat in Nederland, met als eerste horde het voorgestelde einde aan de vrijstelling voor de vennootschapsbelasting van zogeheten FBI’s in 2020.
Op de kantorenmarkt zien we nog steeds groei en ontwikkelingen in de markt voor flexibele werkplekken. Binnen veel sectoren zijn huurders ook minder geneigd contracten voor lange termijn aan te gaan, aangezien ze moeten kunnen inspringen op veranderingen in hun markt.
Ook de verplichting van beursgenoteerde bedrijven om huurcontracten op de balans te plaatsen, lease accounting (per 1 januari 2019) zal een impact hebben op de bereidheid van deze bedrijven om langjarige contracten te sluiten.
Een andere grote trend is dat we meer en meer focus zien op sustainability bij investeerders in onze fondsen, dit zal de komende jaren alleen maar toenemen en zal een grote invloed hebben op onze sector en de manier waarop we werken.’
Verwacht u in 2018 gewapende conflicten in de wereld die vastgoedmarkt tot staan zullen brengen?
‘Negatieve impact van zulke conflicten op de economie is er altijd, de vraag is in welke mate. Financiële markten lijken steeds sneller te herstellen na recente conflicten en aanslagen, maar het grootste risico zit hem vooral in de aanblijvende onzekerheid en angst en het effect daarvan op investeringen.’
En gaat Nederlands vastgoed nu eindelijk eens profiteren van de Brexit?
‘Je zou kunnen stellen dat Nederland al volop profiteert van de Brexit, in de vorm van investeerders die nu verder kijken dan het VK en gebruikers zoals internationale/Europese organisaties die zich op andere steden dan Londen richten. Wij verwachten dat dit verder zal doorzetten, maar Londen blijft het financiële centrum van Europa en Nederland heeft grote concurrentie van Duitsland, Frankrijk en Ierland.’
