Het aantal verkochte woningen per kwartaal in Nederland lijkt op een stabiel niveau gekomen in 2017.
Deze stabiliserende tendens is ook te zien op de hypothekenmarkt. Dit blijkt uit de Monitor Koopwoningmarkt van het OTB, onderdeel van de Faculteit Bouwkunde (TU Delft), over het derde kwartaal 2017.
Het aantal door de NVM geregistreerde verkopen in het derde kwartaal van 2017 (bijna 41.000 woningen) ligt volgens verwachting onder het niveau van het vorige kwartaal (-5%). Ten opzichte van het zelfde kwartaal van vorig jaar is er echter sprake van een zeer minimale stijging (+0,2%) van het aantal verkochte woningen. Het Kadaster registreerde bijna 61.400 transacties van woningen in dit derde kwartaal van 2017; een geringe stijging ten opzichte van zowel het vorige kwartaal (+5%) als hetzelfde kwartaal in 2016 (+1%). De cijfers over de eerste drie kwartalen van 2017 wijzen op een zekere stabilisatie in het aantal verkopen. Deze stabiliserende tendens is ook op de hypothekenmarkt waar te nemen; met name bij het aantal door HDN geregistreerde hypotheekaanvragen.
Koopprijsstijging houdt verder aan
De verminderde groei in het aantal transacties lijkt vooralsnog niet veroorzaakt te worden door een brede vraaguitval, want de koopprijsstijging houdt duidelijk aan. De mediane verkoopprijs van alle door NVM-makelaars verkochte woningen komt in het derde kwartaal van 2017 gemiddeld voor geheel Nederland 9,7% hoger uit dan een jaar geleden. De procentuele mutatie van de Prijsindex Bestaande Koopwoningen (PBK) van alle transacties (gepubliceerd door het Kadaster en het CBS), bedraagt over de afgelopen twaalf maanden 7,6%. De provincies Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland, en daarbinnen de grotere steden, kennen de grootste krapte op de koopwoningmarkt en lopen daardoor ook voorop in het herstel van de koopprijzen. De ontwikkeling van de PBK in Amsterdam en Utrecht toont nog geen afvlakking.
Instroom onder druk
Door de aanhoudende sterke koopprijsstijging neemt vooral voor de potentiële instromers de betaalbaarheid van koopwoningen verder af; zeker in combinatie met de in de afgelopen jaren aangescherpte financieringsvoorwaarden. Dit zet, naast een te verwachten stijging van de hypotheekrente en een verminderd woningaanbod, het vertrouwen in de koopwoningmarkt voor deze groep woonconsumenten onder druk. Daardoor dreigt een gebrek aan instroom aan de ‘onderkant’ van de koopwoningmarkt te ontstaan.
Nieuwbouwmarkt stagneert
In het tweede kwartaal van 2017 (de meest actuele beschikbare gegevens) zijn er ruim 7900 nieuwe koopwoningen verkocht; ofwel een daling van 2% ten opzichte van het voorliggende kwartaal en een flinke daling (-11%) in vergelijking met hetzelfde kwartaal in 2016. De laatste twee jaar is er al sprake van een stabilisatie of een dalende tendens in het aantal verkochte nieuwbouwkoopwoningen. Bovendien wordt de ‘pijplijn van te koop staande projecten’ steeds kleiner. De nieuwbouwproductie blijft nog steeds ver achter bij de uitbreidingsbehoefte van zo’n 15.000 koopwoningen per kwartaal.
